نیروی انسانی؛ چالش بزرگ آموزش و پرورش
باید بپذیریم که آموزش و پرورش به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین دستگاه‌های اجرایی کشور در طول سال‌های گذشته سهم ناچیزی از تولید ناخالص ملی و از اولویت دولت‌ها به‌خود اختصاص داده است.
به گزارش اقتصادآنلاین، ناصر کوهستانی- معاون نظارت و هماهنگی مرکز امور بین‌الملل و مدارس خارج از کشور در همشهری نوشت: دولت جدید، امروز با چالش‌های جدی در دستگاه تعلیم و تربیت مواجه است که از آن جمله می‌توان به کمبود نیروی انسانی، کاهش منزلت و جایگاه معلمان در حوزه‌های مختلف شغلی، اجتماعی، منزلتی و معیشتی، عدالت آموزشی و ایجاد فرصت‌های برابر در جهت توسعه فعالیت‌های کیفی آموزشی و فرهنگی، کمبود فضاهای استاندارد آموزش، بهبود مدیریت در آموزش و پرورش، آموزش در زیست‌بوم جدید کرونا و چگونگی بازگشایی مدارس اشاره کرد.
یکی از اساسی‌ترین مشکلات و چالش‌های پیش‌روی دولت جدید، تامین نیروی انسانی مورد نیاز دستگاه تعلیم و تربیت است که به باور متخصصان و کارشناسان، محور توسعه پایدار یک جامعه است و در سال‌های اخیر به شکل کمبود معلم خود را رخ نموده است. سالانه نزدیک به 100هزار نفر از نیروهای مجرب، متعهد و کارآزموده به کسوت بازنشستگی نایل آمده و از چرخه تعلیم و تربیت خارج می‌شوند که جایگزین‌های مناسبی نیز برای آنها نداریم. امروز این اندک آبرو و اعتبار نیروی انسانی دستگاه تعلیم و تربیت به تتمه ورودی‌های اواخر دهه60 و اوایل دهه70 بازمی‌گردد. امروز در خوش بینانه‌ترین حالت به شرط تامین و تحقق ردیف‌های استخدامی جایگزین این خروجی‌ها، جذب معلمان خرید‌خدمات آموزشی، نیروهای نهضت سواد‌آموزی، پیش‌دبستانی‌ها، تمدید و به‌کارگیری مجدد نیروهای بازنشسته و استمرار خدمت آنان، اختصاص حق‌التدریس به شاغلان، برگزاری آزمون استخدام و جذب از طریق ماده 28و در پایان با افزایش تراکم دانش‌آموزی خواهد بود که به انصاف باعث افت کیفیت آموزش و ضعف نیروی انسانی است.
لذا توصیه می‌شود سازوکار جدید تاسیس و احیای مجدد تربیت معلم و اختصاص بودجه به آن در دستور کار قرار گیرد. در طول 4دهه اخیر نیروی انسانی در آموزش و پرورش به‌معنای عام خود و جامعه معلمی به‌معنای خاص خود با یکی از جدی‌ترین چالش‌های خود که کاهش منزلت و جایگاه اجتماعی است، روبه‌روست. امروز وضعیت شغلی، منزلتی و معیشتی معلمان حال و روز خوشی ندارد و به‌رغم افزایش حقوق در سال‌های اخیر هنوز هم دریافتی‌های معلمان با سایر کارکنان دیگر دستگاه‌ها قابل مقایسه نیست.
بی‌توجهی به معیشت معلمان از سویی و بی‌توجهی به نقش آنان در تحول آموزش و پرورش یکی از عمده‌ترین دلایل عقب‌ماندگی نظام آموزشی کشور است. مادامی که سه چالش اساسی پایین‌بودن سطح دانش و مهارت حرفه‌ای معلمان، پایین‌بودن حقوق و مزایای شغلی و پایین‌بودن جایگاه و مقام معلم در جامعه وجود داشته باشد، نمی‌توانیم تحول بنیادی در آموزش و پرورش ایجاد کنیم. به هر روی دو چالش کمبود نیروی انسانی و ارتقای جایگاه معلم ازجمله مواردی است که در دولت جدید باید با‌اولویت و با نگاه کارشناسی و برنامه‌ریزی صحیح به آن پرداخته شود.
اقتصادزدگی، سیاست‌زدگی و انزوای فرهنگ و تعلیم و تربیت در باور و عمل نهادهای حکومتی و مردمی، شکسته‌شدن هیمنه و اقتدار معلم، تنزل پایگاه اجتماعی معلم نزد و باور نسل جوان و عدم‌راهیابی نخبگان به آموزش و پرورش و حتی رویارویی تعلیم و تربیت با فرار نخبگان و پیرسالی در سطوح مدیریت همه و همه باعث بی‌انگیزگی و بی‌تحرکی در بدنه آموزش و پرورش شده است. لایحه رتبه‌بندی معلمان هم در طول 8سال گذشته به سرنوشتی دچار شده است که امروز مجلس یک‌تنه فارغ از دولت و مسئولان آموزش و پرورش و برنامه و بودجه مشغول تصویب آن است.
