کاندیداهای پنهان انتخابات ۱۴۰۰

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از خبرآنلاین، فعالیت جریانات سیاسی برای گرم کردن تنور انتخابات، چندان که باید نتوانسته برای ایجاد شور و شوق انتخاباتی در مردم کارگشا باشد؛ از یک سو اصولگرایان با معمای  وحدت و از سوی دیگر اصلاح‌طلبان با معضلی چون ردصلاحیت کاندیداهایشان مواجهند.

حجت الاسلام موسی قربانی از نمایندگان ادوار مجلس بر این باور است که هنوز آنچنان که باید تنور انتخابات داغ نشده است و صرفا یک سری اظهارنظرات غیرقطعی مطرح و لیست‌های غیرواقعی در فضای مجازی منتشر  و دست به دست می‌شود.

او ضمن اینکه به مردم توصیه می‌کند با صندوق رأی قهر نکنند اما در عین حال از آنها می‌خواهد که فریب شعارهای زیبنده و فریبنده را نخورند و حتما در انتخابشان تعقل داشته باشند.

این چهره سیاسی اصولگرا بر این باور است که کاندیداهای واقعی نمی گویند ما کاندیدا هستیم اما نیروها و عقبه آنها اقدام به فضاسازی می کنند تا در نظرسنجی ها وزنشان بالا برود. بنابراین سکوت کرده اند. نمی خواهم نام کسی را ببرم. در واقع افراد شاخصی که احتمال کاندیدشدنشان وجود دارد سکوت کرده اند اما نیروهایشان فعال بوده و در حال فضاسازی هستند. 

قربانی ضمن بی اطلاعی از آمدن یا نیامدن رییسی به انتخابات، عنوان می‌کند که اگر واقعا افراد دیگری باشند که آقای رییسی هم آنها را قبول داشته باشد و بتوانند از عهده کار ریاست جمهوری بر بیاید شاید مناسب تر باشد. در نتیجه اولویت اول این است که فرد دیگری به عنوان کاندیدا بیاید تا قوه مجریه هم مانند قوه قضاییه سامان پیدا کند اما اگر نشد چاره ای نیست.

مشروح مصاحبه با حجت الاسلام موسی قربانی از نمایندگان ادوار مجلس را می‌خوانید؛

آقای قربانی! فضای سیاسی کشور و آرایش جریانات سیاسی را در چند ماه مانده به انتخابات چگونه ارزیابی می کنید؟

فضای کنونی چندان بد نیست اما به طور دقیق‌تر، هنوز آنچنان که باید تنور انتخابات داغ نشده است یعنی فقط یک سری اظهارنظرات مطرح می‌شود مبنی بر اینکه برخی به طور مستقل برای کاندیداتوری در انتخابات ۱۴۰۰ اعلام آمادگی می‌کنند و برخی نیز از سوی دیگران برای انتخابات ۱۴۰۰ مطرح می‌شوند. اخیرا هم یک سری‌ لیست‌های غیرواقعی منتشر می‌شود که مشخص نیست از کجا سر در ‌می‌آورد. به نظر بنده فضای انتخاباتی به خوبی پیش می‌رود البته اگر بخواهیم انتخابات در ایران، نظم پیدا کند باید کاری کرد که انتخابات به سمت انتخابات حزبی حرکت کند.

به عنوان مثال در شرایط فعلی کشور، حتی اصلاح‌طلبان که از روحانی حمایت کردند و پس از انتخابات به تعبیری پُز دادند که ما فلان هستیم و فلانیم، اما در حال حاضر تقریبا صددرصد آنها خودشان را پاسخگو نمی‌دانند. افرادی که نامشان را سلبریتی می گذارند فضاسازی بسیاری انجام دادند اما الان کسی مسئولیت برعهده نمی گیرد این وضعیت باید اصلاح شود در واقع فردی که برای ریاست جمهوری می آید دارای جایگاه و برنامه و یا به تعبیری حساب کتاب داشته باشد. با این جایگاه، بتوان کاندیدا معرفی کرد که همان احزاب و جریانات هستند که در نهایت باید پاسخگو باشند.

مردم باید چه شاخصه هایی را برای انتخاب رییس جمهور در نظر بگیرند؟

ابتدا اینکه هیچ کس نباید با صندوق انتخابات قهر کند البته هستند کسانی که دلشان می خواهد این اتفاق بیفتد اما مردم باید مشارکت فعالی داشته باشند دوم اینکه مردم فریب شعارهای زیبنده و فریبنده را نخورند. به بیانی دیگر تا حدودی در کشور ما یک سری فضاسازی هایی از سوی برخی افراد صورت می گیرد از این رو به آسانی یک موجی ایجاد می شود که مردم نیز در آن موج قرار می گیرند و رأی می دهند. تقریبا اکثر ادوار انتخابات وضعیت بدین گونه بوده است بدین معنا که یکی حرف خوبی زده و موجی راه انداخته است در نتیجه به همان حرف ها و وعده های خود عمل نکرده است. مردم باید تعقل را مدنظر خود قرار دهند نه این شعارهای احساسی و زودگذر که یکی علیه دیگری راه می اندازد به کشور ضرر و زیان می رساند.

کاندیداتوری رییسی  و قالیباف که هر دو رئیس قوه هستند را به صلاح می دانید؟ اصولگرایان کاندیدای دیگری ندارند که روسای دو قوه دیگر را وارد میدان کنند؟

در حال حاضر از نظر بنده کاندیداهای واقعی نمی گویند که ما کاندیدا هستیم اما نیروها و عقبه آنها اقدام به فضاسازی می کنند تا در نظرسنجی ها وزنشان بالا برود. بنابراین سکوت کرده اند. نمی خواهم نام کسی را ببرم. در واقع افراد شاخصی که احتمال کاندیدشدنشان وجود دارد سکوت کرده اند اما نیروهایشان فعال بوده و در حال فضاسازی هستند. بسیاری از چهره های جریانات سیاسی همواره مطرح می کنند که اگر فلانی کاندید شود موقعیتش برای انتخابات خوب است یا با فلانی اجماع کنند خوب است.

تفاوت عمده انتخابات ما با جاهای دیگر دارد بحث بررسی صلاحیت ها است یعنی تنها کسانی که سابقه تایید صلاحیت دارند آنهم نه به صورت قطعی، به احتمال زیاد می توان روی آنها حساب باز کرد در مورد بقیه افراد مشخص نیست چه اتفاقی رخ دهد چون یک سری شاخصه هایی در قانون اساسی وجود دارد که این شاخص ها خط کش درست و حسابی ندارد و فعلا خط کشی آن در اختیار شورای نگهبان است شورای نگهبان هم تاکنون زیر بار شاخص برای اینها نرفته است.

طرحی که نمایندگان در این مجلس ارائه دادند در همان زمان مصاحبه کردم و گفتم که شورای نگهبان این طرح را تایید نمی کند دقیقا همان صحبت های بنده در نظرات شورای نگهبان درباره آن طرح آمده است به عنوان مثال اینکه بگویند کاندیداها فلان مدت سابقه مدیریت داشته باشند شورای نگهبان این موضوع را ایجاد محدودیت برای افراد تلقی کرده و آن را به دلیلی رد می کند چون وضعیت ما این گونه است اظهارنظرها هم احتمالی است.

به بیانی دیگر گاهی اوقات در درون حزب مشخص است چه کسی می خواهد بیاید نهایتا بین دو، سه نفر نظرسنجی می کنند تا روی یک نفر به جمع بندی می رسند. بنابراین نمی توان نظر قطعی ارائه داد غیر از دو سه نفری که سابقه تاییدصلاحیت دارند هرچند آنها هم چندان قطعی نیستند چون ما رییس جمهوری داشتیم که در دوره بعدی انتخابات تایید نشده است اما اغلب دو سه نفری که سابقه تاییدصلاحیت دارند تایید می شوند. بقیه کاندیداها هم در حال رایزنی هستند. به عنوان مثال در ارتباط با بحث رجل سیاسی، برخی افرادی که مطرح هستند چندان فعالیت اجرایی نداشتند اما نامشان به عنوان کاندیدا برده می شود.

پس چرا به دنبال مطرح شدن هستند؟

واقعیت امر این است عده ای یا جریاناتی هستند که می خواهند خودشان را به یک جایی بچسبانند و  یا به تعبیری آویزان کنند تا در بین افکار عمومی به نوعی بُرد کنند بدین معنا که اگر کاندیداتوری آنها تایید شد یک فرد وجیه المله ای محسوب می‌شوند است که متعلق به جایی است که مردم به آن علاقه دارند در نتیجه برایش امتیاز مثبت محسوب می شود اگر تایید هم نشد باز هم از این موج استفاده می کند. در هر حال بُرد با آنهایی است که افرادی را مطرح می کنند که از سوابق اجرایی قابل توجهی برخوردار نیست.

متاسفانه وضعیت بدین گونه است همه اینها متاسفانه از روند بررسی صلاحیت ها در کشور ما نشأت می گیرد. با وجود اینکه در سیاست کلی انتخابات، رهبری فرمودند شاخص هایی تعیین شود اما تاکنون اتفاقی نیفتاده است. در واقع سیاست های کلی انتخابات در سال ۹۵ ابلاغ شده است اما تاکنون در راستای آن سیاست ها هیچ اتفاقی رخ نداده است نه انتخابات مجلس نه انتخابات ریاست جمهوری.

در انتخابات مجلس بحث هایی مطرح شد که چندان هم در راستای چارچوب سیاست های کلی نبود. مثلا در سیاست های کلی، کاهش محدودیت ها مطرح شد یعنی کسی به خاطر شغلش از کاندیداتوری محروم نشود اما نمایندگان علی رغم اینکه براساس سیاست کلی آمده بود که استعفاهای کسانی که می خواهند کاندید شوند کاهش پیدا کند اما همچنان به آن اضافه کردند یعنی در انتخابات مجلس این سیاست های کلی اجرایی نشد در انتخابات ریاست جمهوری نیز اتفاقی نیفتاده است طرحی از سوی مجلس ارائه شد که شورای نگهبان به آن ایراد گرفته و مشخص نیست به انتخابات سال آینده می رسد یا خیر.

در رابطه با بحث کاندیداها، به نظر می رسد علی رغم مخالفت آقای رییسی با حضور در انتخابات ریاست جمهوری، اما اصولگرایان چشم امیدشان به او است حال با توجه به اینکه رییسی اولین کاندیدایی است که از جایگاه ریاست قوه قضاییه، پا به میدان انتخابات ریاست جمهوری می گذارد ارزیابی شما از این موضوع چیست؟ حضور قاضی القضات در مناظرات چالش برانگیز نخواهد شد؟

بنده دقیق نمی دانم که ایشان می آید یا نمی آید.

از نگاه حقوقی بخواهیم به ورود رییسی به بحث مناظرات نگاه کنیم چه چالش ها و فرصت هایی را پیش روی او می بینید؟

مشخص نیست که به این اعتبار خوب باشد چراکه در هر حال ممکن است رییس قوه قضاییه یک سری اطلاعاتی داشته باشد و از آن اطلاعات، یقینا نمی تواند استفاده ابزاری کند کمااینکه ایشان قبلا هم این اطلاعات را داشته است. رییسی در دوره قبل هم که کاندیدا شده بود معاون اول قوه قضاییه بوده و از بسیاری اطلاعاتی که داشته استفاده نکرده است.

این مسئله را درباره ایشان شایسته نمی دانم و او هم این گونه نیست که بخواهد از اطلاعاتی که ممکن است داشته باشد استفاده کند. البته این اطلاعات را دیگران دارند. تنها کسانی که از برخی اطلاعات استفاده کردند یکی احمدی نژاد بود و دیگری هم آقای روحانی. این ها وارد چنین فازی شدند. احمدی نژاد، بسیار بیشتر استفاده کرد اما روحانی کمتر.

منظورتان چه نوع اطلاعاتی است؟

مثلا احمدی نژاد، پرونده استخدامی همسر میرحسین موسوی را روی میز گذاشت. در واقع اطلاعاتی که بتواند با آن فضاسازی کند. این اقدامات، اقدامات ناجوانمردانه است. یا مثلا دیوارکشیدن هایی که مطرح می شد. اینکه بنده می گویم مردم تعقل داشته باشند بسیار مهم است.

بحث بنده این است که این تخریب ها نباید طبیعی تلقی شود اینکه بنده می گویم حزبی با برنامه وجود داشته باشد تا بعدها پاسخگو باشد منظورم این است که نباید برخی فضایی ایجاد کنند و بر موج احساسات مردم سوار شوند. اگر از همه آنهایی که به صورت رسمی، چه حزبی چه فردی از آقای روحانی حمایت کردند حاضر نیستند مسئولیت قبول کنند دلیل آن هم همین حرف ها است مبنی بر اینکه موجی ایجاد کردند و موج سواری راه انداختند و در نهایت هم پاسخگو نیستند بنابراین ما باید انتخابات را به سمتی هدایت کنیم که برنامه هه تاثیرگذار باشد.

در حال حاضر نمایندگان مجلس باید این طرح را تصویب کنند مبنی بر اینکه هر کس رییس جمهور شد، صداوسیما دقیقا در مقطع زمانی شش ماه یا یکسال، با حضور همه این کاندیداها، شعارهایی که وی داده است را نقد کنند مبنی بر اینکه درست عمل کرده است یا خیر. یعنی در جایی ممکن است حرفهایی بزنند و مردم را بترسانند مثلا اگر می خواهید جنگ نشود به فلانی رأی دهید اگر می خواهید قیمت دلار پایین بیاید به فلانی رأی دهید. به هر حال یکسری از مردم می ترسند اما وقتی انتخابات که به پایان می رسد زیر همه حرف ها و وعده هایشان می زنند.

ما تاکنون هیچ کس را به خاطر شعارهای نادرست مواخذه نکردیم در کل این دوازده دوره ریاست جمهوری، هیچ رییس جمهوری را مورد مواخذه قرار ندادیم اما الان بسیار راحت همان حرف ها را مطرح می کنند. بنابراین باید کاری کنیم که جلوی این کارهای احساسی و تخریبی گرفته شود و مردم هم به سراغ برنامه کاندیداها و تعقل بروند تا در نهایت پیگیر آن برنامه ها شده و آن فرد منتخب را مورد بازخواست قرار دهند.

درباره آقای رییسی برخی بر این باورند که بهتر است او در همان جایگاه ریاست قوه قضاییه بماند از نگاه شما چطور؟ حضور او در مناظرات چه معایب و مزایایی دارد؟

بنده بر این باورم که اگر واقعا افراد دیگری باشند که آقای رییسی هم آنها را قبول داشته باشد و بتوانند از عهده کار ریاست جمهوری بر بیاید شاید مناسب تر باشد. آقای رییسی تسلط کافی بر امور قوه قضاییه پیدا کرده است در عین حال موفقیت های نسبی خوبی هم داشته است یک سری برنامه ها دارد که باید عملیاتی شود چراکه مدت زیادی نیست که آغاز به کار کرده اند.

شایدترجیح این است که آقای رییسی کمک کند و فرد دیگری به میدان انتخابات بیاید اما طبیعتا اگر افراد دیگری که هستند به اجماع و وحدت نرسند ممکن است گروه ها به آقای رییسی فشار بیاورند و ایشان هم قبول کند. اگر ایشان هم قبول کند به هر حال کار خوبی است اما بنده بر این باورم که شخص آقای رییسی کمک کنند در درجه اول، فرد دیگری بیاید چون آقای رییسی به دنبال پُست شخصی نیست بلکه می خواهد خدمت کند الان در قوه قضاییه هم به خوبی می تواند خدمت کند چه بسا در بسیاری از موارد بیشتر از قوه مجریه خدمت کرده باشد.

دست آقای رییسی در قوه قضاییه باز است و مزاحمت های کمتری نیز دارد به راحتی می تواند به جامعه خدمت کند در نتیجه اولویت اول این است که فرد دیگری به عنوان کاندیدا بیاید تا قوه مجریه هم مانند قوه قضاییه سامان پیدا کند اما اگر نشد چاره ای نیست.