بررسی دلیل مهاجرت ایرانیان به کشورهای خارجی

اصلی ترین دلیلی که ایرانیان شروع به مهاجرت کرده اند، به علت مشکلات اقتصادی و میزان بالای ناامیدی در این کشور است. در ادامه به دلایل مهاجرت ایرانیان به کشورهای دیگر را همراه با جناب دکتر علیرضا اکبرمنادی حقوقدان و نویسنده کتاب‌های حقوقی و مهاجرتی در ایران را بررسی می کنیم.

علت اصلی مهاجرت ایرانیان چیست؟

مهاجرت ایرانیان بین خودشان بسیار بحث برانگیز است. هرکسی به دلایل و انگیزه های خاص خودش قصد مهاجرت دارد. اما علت اصلی مهاجرت آن ها چیست؟ دکتر علیرضا اکبرمنادی پاسخ دادند و گفتند: موضوع مهاجرت بسیار پیچیده است و دلایل بسیار مختلفی برای آن وجود دارد.

بسته به جغرافیا محل و تنوع فرهنگی، درخواست های مهاجرت با یکدیگر متفاوت است. جنبه های اقتصادی یکی از پررنگ ترین دلیل مهاجرت مردم کشور ما است. یعنی بیشترین تقاضا از کشور ما به دیگر کشورها به علت شرایط اقتصادی است.

خود اقتصاد، معانی مختلفی دارد. ممکن است فردی به خاطر کسب درآمد بالا قصد مهاجرت داشته باشد. بعضی دیگر از افراد نیز به دنبال رفاه بیشتر هستند، یعنی با مقدار سرمایه خود می توانند در کشور دیگر رفاهی متوسط رو به بالا را برای خود فراهم کنند.

بعضی دیگر از افراد که معمولا شامل دانش آموزان یا دانشجویان هستند، خواهان سیستم آموزشی، بهداشتی و به دنبال محیطی با آرامش بیشتری هستند. دسته دیگری که قصد مهاجرت دارند، به دلیل شرایط آب و هوای مطلوب است.

همچنین داشتن محیطی کم تنش یکی از مهم ترین خواسته مهاجران ایرانی است. از سویی دیگر تبلیغات، اینترنت، اخبار و فضای مجازی به سوق دادن افراد جهت مهاجرت دخیل هستند. یکی از عوامل مهم مهاجرت می توان تبلیغاتی را دانست که در فیلم ها، سایت ها و اخبار راجب کیفیت زندگی در کشورهای دیگر است.

در کدام کشورها، بیشترین مهاجر ایرانی را دارد؟

مطمئناً سوال خیلی از ما است که ایرانی هایی که مهاجرت کردند به کدام کشورها رفته اند؟ و این که در کدام کشورها ایرانیان بیشتری وجود دارد؟ دکتر اکبرمنادی گفتند: مهاجرهایی که از کشور ما به سایر کشورها صورت گرفته است، بستگی دارد که نسل بندی آنها را بر اساس کدام آمار می سنجند؟

به عنوان مثال، اگر افراد را بر اساس میزان مهاجرت در دهه های گذشته تقسیم بندی کنیم، متوجه می شویم که بالاترین کشوری که مهاجران ایرانی را در خود جای داده است، کشور آمریکا است. بعد به دیگر کشورهایی که می توان اشاره نمود ترکیه، کانادا، آلمان و گرجستان است. البته یک سری کشورهای کم محبوب تری چون مالزی و کشورهای جنوبی خلیج فارس نیز هست که ایرانیان به این کشورها مهاجرت کردند.

وی ادامه داد: به این گونه نیست که هرکسی هر کشوری را که دوست دارد می تواند به آنجا به راحتی مهاجرت کند. البته اگر بخواهیم تقاضا مردم کشور خودمان را بررسی کنیم، به این نتیجه می رسیم که بیشترین تقاضا برای کشور آمریکا و انگلستان و کانادا بوده است.

بعد از این کشورها این رتبه به کشورهای حوزه شنگن، نیوزلند یا در نهایت کشورهایی که به نوعی با فرهنگ ما نزدیک تر هستند، تعلق می گیرد. ولی این که افراد به جز این کشورها، مجبور می شوند برای دیگر کشورها درخواست مهاجرت دهند، نوعاً به دلیل عدم موفقیت در گرفتن ویزا است. یعنی الزاماً مهاجرتی که مد نظر ما است، مهاجرتی با هدف و رضایت قلبی ما نیست.

مهاجرت ایرانیان معمولا به چه شکل بوده است؟

مهم است درباره چگونگی مهاجرت ایرانیان را بدانیم. به همین دلیل دکتر اکبرمنادی ادامه دادند و گفتند: در گذشته بیشترین مدلی از مهاجرتی که در بین هم وطن های ما شکل گرفته بود، مهاجرت تحصیلی بوده است. یعنی فردی به عنوان دانشجو مخصوصا در مقاطع عالی مانند دکترا وارد کشور دوم می شد.

بعد از اتمام تحصیلات، فرد تبدیل ویزا می کرد یا به دنبال گرفتن کار می رفتند و حتی به علت ازدواج با یک فرد خارجی اقامت خود را می گرفتند. همچنین آن ها از روش دیگری که شامل یک سری قوانین برای تبدیل ویزا است، اقدام می کردند.

مدل دوم، مدل سرمایه گذاری است. یعنی افراد یک تجارتی را در کشور دیگر راه اندازی می کردند که این تجارت می تواند شامل تولیدی یا صادرات و واردات باشد. مقدار زیادی از این مهاجرت ها با توجه به نرخ ارزها، تقاضایی که پیدا شده و محدودیت ها در کشورهای مختلف به شکل های دیگری در آمده اند.

از سویی دیگر تقاضا برای ویزا های تحصیلی بیشتر از ویزاهای دیگر است.البته با تبلیغاتی که می شود، به حالت پناهندگی درآمده است اما با این حال اینطور نیست. چون پناهنده شدن تعریف جداگانه ای برای خود دارد. این افراد می خواهند که هر طور شده خود را به کشور مقصد برساند. همچنین با توجه به سختگیری هایی که شده، به خصوص در کشورهای حوزه شنگن، آمریکا و کانادا اگر کسی موفق به گرفتن ویزا شده باشد، قطعا راه کار تبدیل ویزا بسیار ساده تر از پناهندگی است.

اما بیشترین تعداد ثبت پناهندگی از کشور ما به کشور ترکیه است. این افراد به علت عدم موفقیت در گرفتن ویزا و به رفتن کشورهای اروپایی، آمریکایی یا کانادا و ماندن در کشور ترکیه، و سعی در قانونی ماندن در کشور ترکیه اقدام به درخواست پناهندگی می کنند. یعنی درخواست پناهندگی لزوما به این معنا نیست که جان و مال این افراد در خطر باشد تا به کشور مقصد خود برسند

مهم ترین دلیلی که ایرانیان قصد مهاجرت گرفتند، چیست؟

دلایل زیادی برای مهاجرت ایرانیان وجود دارد. یک قشر وسیعی از مهاجران تحصیل کرده ها هستند که می دانند و می بینند که درآمدها در کشورهای دیگر چگونه است. همچنین رفاهی که در کشورهای خارجی است را با رفاه داخل ایران مقایسه می کنند. تمام این عوامل همگی انگیزه ای می شود که افراد به مهاجرت کردن روی بیاورند.

قطعا پیدا کردن کشوری با آرامش تر، با سیستم آموزشی و رفاه اجتماعی بالاتر، عوامل دیگری هستند که افراد انتخاب می کنند که به آن کشور مهاجرت کنند. کشور ما متاسفانه به واسطه تحریم ها، شرایطی را پیدا کرده که شاید در شرایط عادی، این حجم از فشار را نمی داشت. به عنوان مثال یک فرد تحصیل کرده دسترسی به خیلی از اپلیکیشن ها، وبسایت ها، منابع مفیدی از اطلاعات ارزشمند را ندارد.

ایرانیان نمی توانند به پلتفرم های نمایش خانگی از جمله  Netflix، Disney Plus و دیگر برنامه ها، اکانت خود را بسازند و مانند سایر مردم کشورهای دیگر از آن ها استفاده کنند. همچنین به بیشتر کتابخانه های دیجیتال که در زمینه های علوم جدید و به روز می باشد، دسترسی ندارند. همچنین هیچ گونه ایرانیان نمی توانند از سایت های فروشگاه های بزرگی چون Amazon یا eBay خریداری کنند. همه این ها دلایل بسیار مهمی هستند که ایرانیان را ترغیب به مهاجرت کرده است.