انتقال اختلال روانی PTSD از پدران به فرزندان
یافته‌های یک مطالعه پژوهشی توسط متخصصان داخلی نشان داده است که پدران مبتلابه مشکل روان‌شناختی موسوم به «اختلال استرس پس از سانحه» می‌تواند موجبات اختلال روانی در فرزندان را نیز فراهم آورند.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایسنا، اختلال استرس پس از سانحه یا به‌اختصار، PTSD، نوعی اختلال ناتوان‌کننده است که با برخی مشکلات رفتاری و جسمی و برخی ناسازگاری‌های سلامت روانی مثل افسردگی با احتمال بالای خودکشی همراه است. درمان این بیماری چالش‌برانگیز است، به‌گونه‌ای که داروهایی مثل داروی ضدافسردگی، داروهای ضد انعقادی، کورتیزول و شماری دیگر از داروها در مواجهه با این بیماری، نتایجی متفاوت را نشان داده‌اند. این موارد باعث شده‌اند که تکنیک‌های پیشگیری از بروز این بیماری، اهمیت بسیار زیادی پیدا کنند.
ازآنجایی‌که بروز این اختلال به بیان متخصصان، وابسته به فرد است، تکنیک‌های پیشگیری نیز می‌توانند متنوع و دارای اثرات مختلف بر افراد باشند. علائم PTSD مرتبط با عواملی مثل جنسیت، سوابق اضطراب فردی و خانوادگی و نیز داشتن تجربیات دردناک قبلی هستند. علاوه بر این، طبق یافته‌های پیشین، احتمال به ارث بردن علائم این اختلال در دوقلوها نیز قابل‌توجه است و به‌طورکلی، این نکته به اثبات رسیده است که ژنتیک نقشی مهم در PTSD و علائم اضطراب دارد.
این موضوع سبب شده که گروهی از پژوهشگران دانشگاهی، دست به انجام مطالعه‌ای مروری بزنند که در آن انتقال بین نسلی اختلال استرس پس از سانحه یا PTSD از پدر خانواده به فرزندان مورد بررسی قرار گیرد.
در این مطالعه که توسط متخصصانی از دانشگاه علوم پزشکی بقیه‌الله انجام شده، سعی شده است به سوالاتی نظیر این‌که چه عواملی باعث انتقال بین نسلی می‌شوند و مکانیزم انتقال در نسل بعدی چیست، پاسخی درخور داده شود.
بررسی‌های انجام‌شده در این مطالعه نشان می‌دهند که آسیب روحی و پریشانی پدر خانواده، اولین چیزی است که فرزندان قربانیان را در معرض خطر قرار می‌دهد.
بر این اساس، هرچه شدت آسیب روحی پدر در زمان حادثه‌ای نظیر جنگ شدیدتر بوده باشد، میزان قابل‌توجه‌تری از ناراحتی و پریشانی در میان فرزندان دیده می‌شود. به‌عبارت‌دیگر، پریشانی قابل‌توجه پدر همانند آنچه در PTSD شدید بروز پیدا می‌کند، موجب ایجاد میزان بیشتری از پریشانی در فرزندان می‌شود.
ژیلا پیرزاد جهرمی، پژوهشگر مرکز تحقیقات علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی بقیه‌الله که به همراه سه محقق دیگر، اجرای این پژوهش را به عهده داشته‌اند، می‌گویند: «موارد بررسی‌شده ما را به این نتیجه می‌رسانند که برای دستیابی به درکی جامع از پیامدهای انتقال بین نسلی آسیب روحی لازم است رویکردی وسیع‌تری را اتخاذ کنیم. رویکردی که شامل بررسی عوامل کاهش پریشانی و کاهش امکان انتقال باشد و به بررسی جنبه‌های مثبت انتقال نیز بپردازد».
آن‌ها می‌افزایند: «در حقیقت، نه‌تنها مطالعه حالت روان‌شناختی پدر، امری مهم است، بلکه بررسی نقش فرزند، مادر و سیستم اجتماعی در کمک به این انتقال نیز حائز اهمیت است».
به گفته این محققان، «متأسفانه، جنگ و درگیری مسلحانه به‌طور پیوسته مردم بسیاری از مناطق را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد. بنابراین ادامه روند انجام چنین مطالعاتی بسیار حیاتی است تا ما را قادر به یافتن درکی از پیامدهای کلی شرکت در جنگ سازد».
یافته‌های این مطالعه مروری در ماه‌نامه «طب نظامی» وابسته به دانشگاه علوم پزشکی بقیه‌الله (عج) به چاپ رسیده است.
