ریزش 5/2میلیوننفری مسافران هوایی
تأخیرهای پیاپی و بلاتکلیفی در فرودگاهها. این تجربهای است که اغلب کسانی که از خطوط حملونقل هوایی در ایران استفاده میکنند داشته و در مواردی نیز آن را با خشم و درگیری در فرودگاههای کشور همراه کردهاند.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از شرق، خطوط هوایی ایران که در دهههای گذشته امکان بهروزرسانی مناسب خود را نداشت، پس از برجام فرصتی برای تنفس یافت، اما پس از نوسانات ارزی سال جاری و تحریمهای تازه آمریکا، این بخش از اقتصاد ایران نیز متحمل زیانهایی شد؛ ضربههایی که از یکسو تأثیر خود را بر تعداد پروازهای خطوط هوایی کشور گذاشت و از سوی دیگر قیمتها را نیز دستخوش تغییر کرد.
چه بر سر خطوط هوایی آمد
نگاهی به آمارهای پروازهای کشور نشان میدهد از همان فروردینماه سال جاری تعداد نشستوبرخاست پروازها در کشور با کاهش اندکی همراه بوده است و در بهار سال جاری با کاهش دو تا هشتدرصدی پروازها نسبت به مدت مشابه سال قبل روبهرو بودهایم، اما با رسیدن به فصل تابستان و در مهرماه این کاهش پروازها بهشدت محسوس شدند. درحالیکه در فروردینماه سال جاری 36 هزارو 800 پرواز انجام گرفت که دو درصد کمتر از مدت مشابه سال قبل بود. در شهریورماه جمعا 34 هزار پرواز انجام شد که نسبت به 42 هزارو 600 پرواز در شهریورماه 96 کاهشی 20 درصدی را نشان میداد. کاهش تعداد پروازها در آخرین ماه اعلامشده؛ یعنی مهرماه نیز روند افزایشی داشته و با 29 هزار پرواز در مقایسه با 37 هزارو 600 پرواز مهر سال 96 شاهد کاهش 21 درصدی تعداد پروازها بودهایم. درمجموع تعداد پروازها در فرودگاههای کشور در سال 97 تا پایان مهرماه 241 هزارو 551 پرواز بوده که نسبت به 272 هزارو 806 پرواز در مدت مشابه سال قبل 11 درصد کاهش را نشان میدهد. بااینحال مقایسه تعداد کاهش پروازها و تعداد مسافران نشان میدهد خطوط هواپیمایی کشور در تلاش بودهاند روند پروازی گذشته خود را حفظ کنند و تعداد مسافران بیش از تعداد پروازها کاهش داشته است. درحالیکه در ماههای ابتدایی سال با کاهشی جزئی در تعداد مسافران پروازها روبهرو بودیم، به مرور و با افزایش نوسانات نرخ ارز و افزایش قیمت بلیت هواپیماها، در شهریورماه سال جاری چهار میلیون و 107 هزار مسافر توسط خطوط هوایی جابهجا شدهاند که نسبت به پنج میلیون و 672 هزار مسافر شهریورماه سال گذشته کاهشی 28 درصدی را نشان میدهد. در آخرین ماه اعلامشده؛ یعنی مهرماه نیز تعداد مسافران سهمیلیون و 461 هزار نفر بوده که نشاندهنده کاهش 26 درصدی نسبت به مهرماه سال قبل است. جمعا در هفتماهه ابتدایی سال جاری 29 میلیون و 246 هزار و 62 مسافر از خطوط هوایی کشور استفاده کردهاند که پنج میلیون و 222 هزار نفر کمتر از مسافران هفتماهه ابتدایی سال 96 است. از این تعداد 22 میلیون و 411 هزار و 627 مسافر از پروازهای مسافری داخلی استفاده کردهاند که نسبت به مدت مشابه سال گذشته نشان از کاهشی 15 درصدی در تعداد مسافران دارد. همزمان با نوسانات ارزی، قیمت بلیت هواپیماها نیز دچار تغییرات جدی شد و قیمت بلیت برخی پروازها تا صددرصد نیز افزایش یافت، اما پس از آنکه این افزایش قیمتها با اعتراض مسافران و عدم استقبال آنها از پروازهای داخلی روبهرو شد، اقداماتی برای کاهش قیمتها انجام گرفت و حتی ایرانایر، دسترسی سایتهای فروش بلیت به پروازهای خود را به اتهام گرانفروشی محدود کرد. پس از این اقدامات، نرخ بلیت پروازها روندی کاهشی پیدا کرد و شرکتهای اینترنتی فروش بلیت نیز با کاهش سود خود تلاش کردند مشتریان بیشتری را به سوی خود جلب کنند؛ اقدامی که اینبار با واکنش شدید انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی و جهانگردی ایران روبهرو شد و این انجمن صنفی در نامهای به معاون وزیر راه خواستار برخورد با سایتهایی شد که به گفته این انجمن «برخلاف عرف» و با ارائه «تخفیفهای غیرمعقول» بلیتها را ارزانتر میفروشند. این نامه عجیب که واکنشهای مختلفی را در فضای مجازی در پی داشت، تنها نامهای نبود که انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ارسال کرده بود. این انجمن صنفی همزمان نامهای نیز به شرکت خدمات مسافرتی علیبابا که یکی از مهمترین سایتهای فروش اینترنتی بلیت هواپیما و قطار در ایران است ارسال کرد و در این نامه از مدیرعامل این شرکت خواست هرچهسریعتر از ارائه تخفیف پنج تا 9 درصدی به مسافران دست بردارد و در غیر این صورت برای جلوگیری از ضرروزیان آژانسهای مسافرتی، از شرکت علیبابا به مراجع قانونی شکایت خواهد شد. درمقابل، نیما قاضی، مدیرعامل این سایت فروش بلیت، در گفتوگو با رسانهها تأکید کرد هر شرکتی حق دارد از سود خود به مشتریان تخفیف بدهد و این سایت نیز تخفیفی بیش از حق کمیسیون که متعلق به خودش است ارائه نمیکند.
کدام هواپیماییها منظم و کدامیک نامنظم هستند؟
بر اساس آمارهای رسمی از تأخیر پروازها در هفتماهه نخست سال، هواپیمایی آسمان با 46 درصد تأخیر در پروازها رکورددار بیشترین تأخیر در میان خطوط هوایی است. این شرکت هواپیمایی که پیش از انقلاب با نام هواپیمایی پارسایر فعالیت میکرد، زیر نظر سازمان بازنشستگی کشوری فعالیت میکند و یکی از فعالترین خطوط هوایی کشور است. پس از هواپیمایی آسمان، هواپیمایی ایرانایر با تأخیر در 43 درصد پروازهایش دومین خط هوایی بینظم کشور است. این هواپیمایی که قدیمیترین شرکت هواپیمایی خاورمیانه است، از سال 1321 فعالیت خود را آغاز کرده و اگرچه فاصلهای بسیار با روزهای اوجش دارد، اما یکی از فعالترین خطوط هوایی کشور است. پس از این دو شرکت، شرکت هواپیمایی آتا ایر با تأخیر در 40 درصد پروازهایش سومین خط هوایی بینظم کشور در هفتماهه نخست سال است. این شرکت که از سال 1387 فعالیت خود را آغاز کرده، نیز از خطوط هواپیمایی پُرپرواز کشور است که در سالهای اخیر موارد مختلفی از حوادث ناشی از نقص فنی هواپیماهایش را تجربه کرده که خوشبختانه هیچکدام منجر به تلفات جانی نشدهاند. از سوی دیگر، در میان شرکتهایی که بیشترین نظم را در پروازهایشان داشتهاند، شرکت هواپیمایی پویا ایر قرار دارد که یکی از جوانترین خطوط هواپیمایی کشور است. این شرکت که بیشتر در زمینه حملونقل هوایی بار فعالیت میکند، در تلاش است خود را بهعنوان یک ایرتاکسی قابلاعتماد در کشور مطرح کند و بههمیندلیل ناوگان هوایی این شرکت شامل هواپیماهای سبک با ظرفیت جابهجایی 17 تا 50 مسافر هستند. ارائه سرویسهایی مانند جت ویآیپی با قابلیت جابهجایی 44 مسافر یا ایرتاکسی با قابلیت حمل 17 مسافر گوشهای از فعالیتهای این شرکت را شامل میشود. پس از پویا ایر، هواپیمایی معراج با تأخیر 10درصدی پروازهایش دومین خط هوایی منظم ایران در هفت ماه ابتدایی سال است. این شرکت که فعالیت خود را از سال 1389 آغاز کرده است، یکی از منظمترین خطوط هوایی در سالهای فعالیت خود است و معمولا از هواپیماهای ایرباس برای جابهجایی مسافران خود استفاده میکند. این شرکت هواپیمایی در سال 95 رکورد طولانیترین پرواز ایرانی را از سیدنی به تهران با 17 ساعت پرواز بدون توقف و سوختگیری شکست. جواد ظریف و هیئت دیپلماتیک او، مسافران ویژه این پرواز بودند. پس از هواپیمایی معراج نیز هواپیمایی ساها با تأخیر در 13 درصد پروازهایش سومین خط هوایی منظم کشور در سال جاری بوده است. ساها که مخفف «سرویس ارتباط هوایی ارتش» است، از سال 1369 فعالیت خود را آغاز کرد و در زمینه انتقال مسافران غیرنظامی نیز فعالیت میکند. شرکت هواپیمایی ماهان، چهارمین شرکت هواپیمایی منظم ایران است که در مقایسه با شرکتهای هوایی منظم پیشین پروازهای به مراتب بیشتری را انجام میدهد و با تأخیر 21درصدی پروازهایش یکی از منظمترین خطوط هواپیمایی پررفتوآمد ایران است.