تک فرزندی چه معایب و مزایایی دارد؟
بسیاری از والدین هستند که آرزوی داشتن چند فرزند را دارند اما نمی‌توانند. برخی از خانواده ها هم خود تک فرزندی را بر می‌گزینند با این حال بهتر است نسبت به مزایا و معایب این اتفاق آگاه باشیم تا مدیریت بهتری روی خانواده خود پیدا کنیم.
به گزارش اقتصاد آنلاین، تک فرزندی همیشه هم بد نیست و گاهی پدر و مادرها به دلایل پزشکی ناچار شده‌اند که به داشتن یک فرزند اکتفا کنند. بچه‌هایی که حالا به هر دلیل از داشتن خواهر و برادر محروم شده‌اند و انگ «تک‌فرزندی»، «یکی یکدانه»، «خودخواه»و... را باید یک عمر به‌دنبال خود بکشند. بسیاری از والدین هستند که آرزوی داشتن چند فرزند را دارند اما متأسفانه تقدیر برای آنها چنین رقم خورده که نتوانند بیشتر از یک فرزند داشته باشند، سقط‌های مکرر، نازایی بعد از نخستین زایمان، توصیه پزشکان برای باردار نشدن مجدد مادر به‌دلیل خطراتی که برای سلامت او دارد، سن بالا و... ازجمله دلایلی است که باعث شده برخی خانواده‌ها فقط یک فرزند داشته باشند و اگر شرایط برایشان مهیا بود شاید چندین فرزند داشتند. تک‌فرزند بودن به هر دلیلی که باشد در نگاه برخی مردم خوب و در نگاه برخی دیگر تابویی است که به‌دنبال خود انگ‌هایی همچون یکه‌زا بودن برای مادر خانواده و لوس‌بودن برای تنها فرزند خانواده را به‌دنبال خود دارد پیشداوری‌هایی که هر کدام شاید حکم تیری در قلب این افراد را داشته باشد که گاهی حتی با هزاران بار محبت کردن هم درمان نمی‌شود.
تا چند دهه قبل فرزندان به‌عنوان بازوی کمکی خانواده‌ها محسوب می‌شدند و داشتن فرزندان زیاد مزیتی برای یک خانواده محسوب می‌شد چرا که فرزندان با کار کردن از همان سنین کودکی می‌توانستند کمک خرج خانواده باشند اما با تغییراتی که در سبک زندگی ایجاد شد و سخت‌تر شدن شرایط اقتصادی و همین‌طور اهمیت پیدا کردن تحصیلات، کم‌کم خانواده‌ها به سمت داشتن فرزندان کمتر و برخی نیز به داشتن تنها یک فرزند کفایت کردند. در این میان شعار «فرزند کمتر، زندگی بهتر» در سال‌های دهه ۷۰ هم مزید بر علت شد تا خانواده‌هایی که تا قبل از این داشتن تعداد فرزند زیاد را عیب و عار نمی‌دانستند، حالا به سمت و سوی تک فرزندی بروند و بهانه‌هایی همچون وضعیت اقتصادی نامناسب، رسیدگی بهتر به تک‌فرزند به جای چند فرزند و... را مدنظر خود قرار دهند و تک‌فرزندی به سرعت در بین زوج‌های جوان گسترش پیدا کرد به‌گونه‌ای که در برهه‌ای از زمان به ناگهان رشد جمعیت در کشورمان رو به افول نهاد و چراغ خطر پیر شدن جمعیت و کاهش تعداد موالید به سرعت به‌صدا درآمد.
فرمانروایان خانه
بسیار شنیده‌ایم کارشناسان، مسئولان، رسانه‌ها و... درخصوص معایب تک فرزندی می‌گویند اما در نهایت این خانواده‌ها هستند که با توجه به شرایطی که دارند، درخصوص تعداد فرزندان خود تصمیم می‌گیرند. تک‌فرزندی معایبی دارد که شاید بسیاری از ما با آنها آشنا باشیم. همه والدین سعی دارند تا با توجه به سن کودک نیازهای او را در حد توان خود برآورده کنند این موضوع درخصوص تک‌فرزندها بیشتر صدق می‌کند و خانواده‌ها هر آنچه در توان دارند یا خودشان در کودکی آرزوی آن را داشتند برای تنها نوردیده‌شان فراهم می‌کنند، همین توجه بیش از حد به کودک و نیازهایش که گاهی ممکن است خیلی هم فوری و حیاتی نباشد، می‌تواند برای کودک و خانواده‌اش دردسرساز شود. وقتی کودکی تمام توجه و عشق و عاطفه مورد نیاز خود را بی‌دریغ از پدر و مادرش دریافت می‌کند کم‌کم تصور می‌کند دنیا باید بر مدار خواسته‌های او بچرخد و خود را محق می‌دانند هر چیزی را که تمایل دارند بلافاصله در اختیارشان قرار بگیرد.
هنرش نیز بگو
هر قدر هم از معایب تک‌فرزندی صحبت شود اما نمی‌توان منکر مزایای آن شد. برخلاف تصور عموم مبنی بر وابسته بودن، خودخواه بودن و لوس بودن تک فرزندها، برخی خانوارهای دارای تک‌فرزند، توانسته‌اند انسان‌های توانمند و مفیدی را برای جامعه تربیت کنند که خدمات مفیدی را انجام داده‌اند.
مطالعات روانشناسی نشان می‌دهد که تک‌فرزندها اگرچه وابستگی بیشتری نسبت به دیگران به والدین خود دارند اما در همان حال، رابطه والدین و این فرزندان بسیار قوی‌تر و بهتر از خانواده‌هایی است که چند فرزند دارند. چرا که والدین تمام تمرکز خود را به روی رشد و تربیت و پرورش شخصیت یک فرزند گذاشته‌اند و چنانچه در این راه مسیر صحیحی را پیموده باشند، انسان موفقی را تحویل جامعه داده‌اند. این کودکان به این دلیل که خواهر و برادر نداشته‌اند در نتیجه شاهد چالش بین خود و دیگران نیز نبوده‌اند و تمرکز آنها به جای حل چالش بین خود و خواهر و برادرشان به روی رشد شخصیتی‌شان بوده و مجبور نبوده‌اند تا برای جلب توجه والدین با خواهر و برادرشان رقابت کنند.
مستقل و ماهر
شاغل بودن والدین باعث شده تا بچه‌ها زمان زیادی را در خانه تنها باشند این مسئله در مورد تک‌فرزندها باعث شده تا خودشان شروع به کشف مسائلی کنند که با آنها روبه‌رو می‌شوند و انگیزه‌های درونی‌شان پرورش پیدا کند. تک‌فرزندها خواهر و برادری ندارند تا با آنها مقایسه شوند و فضای مناسب‌تری برای تفکر و شناخت توانایی‌هایشان دارند و از تنهایی‌شان به‌عنوان فرصت برای یادگیری و کشف و شهود استفاده می‌کنند. این کودکان به این دلیل که ارتباط بیشتری با بزرگسالان دارند رفتارهای بالغانه‌تری از خود نشان می‌دهند و همین ارتباط‌ها باعث می‌شود تا در روابط و کارهای خود ماهرتر از بقیه بچه‌ها باشند. این بچه‌ها در انجام کارهای خانه، گفت‌وگو با والدین و دیگران مشارکت بیشتری دارند.
تنها مانده
تک‌فرزندها از یکی از مهم‌ترین مزایای خانواده‌های چند فرزندی محروم هستند، آنها در هر صورت در خانه همبازی هم سن و سال خود را ندارند و همبازی‌های مهدکودک هم نمی‌توانند جای خواهر و برادر را برایشان بگیرد. برخی کودکان سعی می‌کنند تا تنهایی خود را با اجتماعی شدن پر کنند. درحالی که یکی از مزیت‌های داشتن خواهر و برادر این است که کودک در سنین پایین همبازی دارد و در بزرگسالی همدل و همراه. چرا که برادر و خواهر می‌توانند همانند یک سیستم حمایتی از یکدیگر حمایت کنند و در زمان فقدان پدر و مادر، پشت و پناه همدیگر باشند. در زمان سالمندی والدین هم به نوبت از آنها نگهداری کنند. درصورت تک‌فرزندی، زمانی که والدین به سالمندی و ناتوانی می‌رسند، تمام بار مسئولیت و حمایت از آنها بر دوش یکی‌یک‌دانه خانواده می‌افتد.
