یادداشت توضیحی ایران درباره گزارش پادمانی آژانس
ایران در یادداشتی به آژانس اعلام کرد که این سازمان در درخواست خود برای توضیح و دسترسی به دو مکان، هیچگونه استدلال حقوقی موثقی را ارائه نکرده و کپی هایی که به عنوان مبنای درخواست ارائه شده، نه معتبر بوده و نه حتی مربوط به منابع باز است.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از فارس، «کاظم غریب آبادی» سفیر و نماینده دائم ایران نزد سازمان های بین المللی در وین، در گفتگویی اظهار داشت: به دنبال انتشار گزارش مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی درخصوص اجرای پادمان در ایران، یادداشت توضیحی متضمن مواضع جمهوری اسلامی ایران در این خصوص تدوین و برای ثبت به عنوان سند آژانس، روز چهارشنبه ۱۴ اسفند ماه در اختیار این نهاد قرار گرفت.
متن این یادداشت، به شرح زیر است:
به دنبال گزارش مدیرکل آژانس با عنوان "موافقتنامه پادمان ان.پی.تی با جمهوری اسلامی ایران" که در روز سه شنبه سوم مارس ۲۰۲۰ (۱۳ اسفند ماه) منتشر شد، نمایندگی دائم جمهوری اسلامی ایران نزد سازمان های بین المللی در وین تمایل دارد تا برخی نظرات اولیه را به شرح زیر به اشتراک گذارد:
مطابق با ماده بند (ج) ماده ۴ پروتکل الحاقی، در صورت ارائه هر گونه درخواست برای دسترسی از سوی آژانس، «دلایل این دسترسی می بایست مشخص شود.» برخلاف این موضوع، آژانس در درخواست خود برای توضیح و دسترسی به دو مکان، هیچگونه استدلال حقوقی معتبر و موثقی را ارائه نکرد. کپی هایی که توسط آژانس به عنوان مبنای درخواست هایش ارائه شده، نه معتبر بوده و نه حتی مربوط به منابع باز می باشند، بلکه حسب ادعای رژیم اسرائیل، بواسطه به اصطلاح یک عملیات مخفی به دست آمده اند. جمهوری اسلامی ایران معتقد است که ارسال برخی کاغذهایی که مبتنی بر اطلاعات جعلی سرویس های اطلاعاتی هستند، مطابق با اساسنامه آژانس، موافقتنامه جامع پادمان، و پروتکل الحاقی نیست. از این رو، چنین اقدامی نه آژانس را مجاز به ارائه چنین درخواستی می کند و نه تعهدی را برای جمهوری اسلامی ایران جهت بررسی چنین درخواست هایی ایجاد می کند.
مواضع اصولی جمهوری اسلامی ایران در این خصوص، در مناسبت های مختلف از جمله در ملاقات های متعدد بین مقامات آژانس و ایران مطرح شده است: ملاقات بین مدیرکل موقت، آقای فروتا و معاون رئیس جمهور، جناب آقای دکتر صالحی و وزیر امور خارجه، جناب آقای دکتر ظریف در سپتامبر ٢٠١٩ در تهران؛ ملاقات بین معاون مدیرکل، آقای آپارو و مقامات ایرانی در جولای، آگوست، اکتبر و نوامبر ٢٠١٩ در تهران؛ ملاقات بین معاون وزیر امور خارجه، جناب آقای دکتر عراقچی و مدیرکل آژانس، آقای گروسی در دسامبر ٢٠١٩؛ ملاقات بین معاون رئیس جمهور جناب آقای دکتر صالحی و مدیرکل آژانس، آقای گروسی در فوریه ٢٠٢٠؛ و همچنین ملاقات های متعدد بین سفیر و نماینده دائم ایران و مدیرکل موقت، آقای فروتا، معاون مدیرکل، آقای آپارو، و مدیرکل، آقای گروسی در سال های ٢٠١٩ و ٢٠٢٠.
جمهوری اسلامی ایران به هیچ وجه قصد ندارد تا با مشروعیت دادن به این داده های ادعایی، پایه گذار یک بدعت بد باشد و حتی معتقد است که این موضوع اعتبار آژانس را تخریب کرده و به ضرر روابطش با کشورهای عضو می باشد. از این رو، جمهوری اسلامی ایران انتظار دارد که آژانس هر اطلاعاتی را معتبر تلقی نکند و در این راستا، با این موضع مدیرکل که استقلال آژانس در رابطه با اجرای فعالیت های راستی آزمایی از اهمیت ویژه ای برای اعتبار آن برخوردار است، موافق می باشد.
شایان ذکر است که آژانس دسترسی های تکمیلی متعددی در ایران داشته است، که اغلب آنها در زمان کوتاهی انجام شده اند. بر اساس آخرین آمارها در سال ٢٠١٨، از ١١٢۴ بازرسی انجام شده در بین دولت های دارای موافقتنامه جامع پادمان و پروتکل الحاقی و بدون جمع بندی گسترده (۵٩ کشور)، ٩٨٩ مورد از آنها (حدود ٨٨ درصد) صرفا در ایران انجام شده است. همچنین، از ۶٠ مورد دسترسی تکمیلی انجام شده در میان دولت های گروه مذکور در سال ٢٠١٨، ۴۴ مورد از آنها (حدود ٧٠ درصد) در ایران انجام شده اند، ضمن اینکه همچنین ٢٧ دسترسی تکمیلی در ١٠ ماهه اول ٢٠١٩ در ایران انجام شده اند. واضح است که سهم بازرسی های ایران در بازه زمانی ٢٠٠٩ تا ٢٠١٨، از ٣٨.٩درصد به ٨٧.٩ درصد در بین این گروه از دولت ها افزایش یافته است. در مجموع، ٢٢ درصد بازرسی های انجام شده توسط آژانس در سراسر دنیا، در ایران انجام می شوند. همچنین، به طور متوسط هر روز ۶ بازرس در ایران حضور دارند. بنابراین، موضوع اصلی به همین سادگی مربوط به اعطای یک یا دو دسترسی تکمیلی نمی باشد. بحث بر سر این حقیقت است که چنین درخواست هایی بایستی بر مبنای دلایل شفاف و اصول مطابق با اسناد مرتبط آژانس باشند، که درخصوص دو درخواست اخیر برای دسترسی تکمیلی، صدق نمی کند.
جمهوری اسلامی ایران مجددا بر عزم خود برای ادامه تعامل و همکاری با آژانس، در تطابق کامل با تعهداتش، تاکید می کند. با توجه به این موضوع، ایران به آژانس اعلام کرده که آماده وارد شدن به یک گفتگوی سیاسی با آژانس جهت ارتقای درک مشترک در این خصوص می باشد.
متعاقبا، ایران بازدید معاون مدیرکل، آقای آپارو، را برای انجام مباحث بیشتر پذیرفت، که آژانس ترجیح داد یک گزارش مکتوب به جای آن منتشر کند.
در این برهه، آژانس و دولت های عضو مسئولیت دارند تا تدبیر و خردمندی خود را در رسیدگی به چنین موضوعاتی در یک رویه معقولانه و با هدف پرهیز از تخریب تصویر بزرگتر در خصوص همکاری بین ایران و آژانس، نشان دهند.
