امکان بازگشت خودکار به برجام وجود ندارد
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با تأکید بر اینکه بازگشت به برجام به صورت خودکار امکان‌پذیر نیست، از طرف‌ها درخواست کرد که موضوع بازرسی‌ها را به میز مذاکره نکشانند.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از فارس، «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مصاحبه با روزنامه «ال پائیس» اسپانیا ضمن تأکید بر اینکه بازگشت به برجام به صورت خودکار امکان‌پذیر نیست از ایران و دیگر طرف‌های برجام درخواست کرد که از موضوع بازرسی‌های آژانس به عنوان یک اهرم چانه‌زنی استفاده نکند.
وی سپس در بخشی از جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده خواست هرچه سریع‌تر گام‌هایی را برای بازگشت به تعهدات برجامی بردارند.
گروسی در این خصوص گفت: «در خصوص این که چه کسی باید اول گام بردارد باید بگویم آن که اول این توافق را ترک کرده است و آن که در این توافق مانده است. من معتقدم که همه باید گام‌هایی را بردارند و این گام‌ها باید هرچه سریع‌تر برداشته شود. ما سعی می‌کنیم که به دیپلماسی فرصت عمل بدهیم و به همین منظور، مذاکراتی را در تهران و شورای حکام برای حفظ حداقل ترتیبات خاص برای بازرسی‌ها انجام دادیم. همه می‌دانیم که این مسئله‌ای پیچیده است».
وی سپس در توصیف وضعیت فعلی برجام گفت: «احتمال بازگشت خودکار به برجام وجود ندارد زیرا ایران بسیار بالاتر از سطح مجاز برجام غنی‌سازی انجام داده است و تحریم‌ها، امتیازات و مشوق‌ها در حوزه اختیارات من نیست».
گروسی در پاسخ به سؤالی درباره افزایش سطح غنی‌سازی اورانیوم ایران گفت: «ما به طور منظم به شورای حکام (آژانس) گزارش می‌دهیم. ایران در حال حاضر به حداقل مواد مورد نیاز برای ساخت یک سلاح (اتمی) نزدیک شده است اما ساخت یک سلاح اتمی به موادی بیش از این مقدار نیاز دارد».
وی سپس برجام را به عنوان توافقی مورد قبول طرف‌ها توصیف کرد و گفت: «توافق هسته‌ای ایران انعکاسی از اراده و خواست طرف‌های این توافق بوده است و اجازه سطح قابل توجهی از بازرسی‌ها را داد که اخیراً کاهش یافته است. وضعیت و ویژگی‌های این توافق باید توسط طرف‌ها معین شود. مسئله مهم این است که ایران سلاح هسته‌ای تولید نکرده است. آن چه که به من اجازه داده تا چنین تضمین‌هایی را به جامعه بین‌المللی بدهم از طریق بازرسی‌ها بوده است و در غیر این صورت چنین چیزی ممکن نبود. این (کاهش سطح بازرسی‌ها) مرا نگران می‌کند».
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در خصوص توافق سه ماهه با ایران نیز گفت: «دوربین‌های ما همچنان به ضبط اطلاعات ادامه می‌دهند و سیستم‌های آنلاین همچنان در حال دریافت اطلاعات هستند اما امکان دسترسی به اطلاعات (برای آژانس) وجود ندارد و در پایان سه ماه، اگر همه چیز خوب پیش رود، ما به اطلاعات دسترسی خواهیم داشت...اگر توافق سیاسی مهمی رخ ندهد، ایران اطلاعات را به ما نخواهد داد و آن را از بین می‌برد. ما زمان خریده‌ایم».
در سفر اسفند ماه گروسی به تهران بیانیه‌ای بین ایران و آژانس مورد توافق قرار گرفت. براساس این تفاهم، ایران به مدت سه ماه اطلاعات برخی فعالیت‌ها و تجهیزات نظارتی را که در پیوست مشخص شده ضبط کرده و نزد خود نگه خواهد داشت. در این مدت، آژانس به این اطلاعات هیچ دسترسی نخواهد داشت و اطلاعات منحصرا نزد ایران باقی می‌ماند. چنانچه ظرف سه ماه تحریم‌ها به طور کامل لغو شد، ایران این اطلاعات را در اختیار آژانس می‌گذارد، در غیر این صورت اطلاعات برای همیشه پاک خواهد شد.
بر اساس ضمیمه فنی تفاهم مشترک ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، ایران برای مدت تا سه ماه اجازه خواهد داد تا دوربین‌های نصب شده در هشت تاسیسات یا ساختمان به منظور ضبط داده‌ها در محل خود حفظ و به کار خود ادامه دهد و همچنین در این مدت سوابق کامل برخی فعالیت‌ها مانند کیک زرد، آب سنگین و ماشین‌ها را حفظ خواهد کرد.
وی در بخش پایانی مصاحبه خود با تأکید بر اینکه نباید از موضوع بازرسی‌های آژانس به عنوان اهرم چانه‌زنی استفاده شود، گفت: «من درباره نیات آنها (ایران) چیزی نمی‌دانم اما در واقع این، واقعیت است چراکه توانایی یا عدم توانایی برای بازرسی‌ها در برجام ذکر شده و ایران می‌تواند از آن به عنوان اهرم چانه زنی استفاده کند. من به ایران و دیگر طرف‌های برجام گفته‌ام که مسئله بازرسی‌های آژانس را روی میز مذاکره قرار ندهند. از بازرسی‌ها نمی‌توان به عنوان یک (ابزار) پاداش یا تنبیه استفاده کرد بلکه (بازرسی‌ها) یک اساس ضروری است که از آن می‌توان یک توافق را بنا کرد».
