آینده جهان بعد از کرونا و انتخابات ریاست جمهوری آمریکا

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایسنا، کنفرانس مجازی دو روزه آینده جهان بعد از کرونا و انتخابات ریاست جمهوری آمریکا توسط موسسه قرن ۲۱ و مجله گلوبال بریف برگزار شد. در بخش خاورمیانه، نبیل فهمی وزیرخارجه پیشین مصر و سید حسین موسویان استاد دانشگاه پرینستون و تنی چند از کارشناسان خاورمیانه حضور داشتند.

سید حسین موسویان در این کنفرانس گفت: در مورد بحران روابط آمریکا و ایران در دوره ترامپ چند حقیقت مهم وجود دارد: اول، در دوران ترامپ، برای اولین بار اتحاد مثلث آمریکا، اسرائیل و عربستان-امارات علیه ایران بطور رسمی و علنی شکل گرفت. دوم، گسترده‌ترین تحریم‌های تاریخ معاصر در دوران ترامپ و علیه ایران شکل گرفت. سوم، آمریکا قبلا در تقابل و خصومت اقتصادی و سیاسی و امنیتی علیه ایران بود اما در دوره ترامپ این روند اولا، به جنگ اقتصادی و امنیتی و سیاسی و سایبری تبدیل شد و ثانیا، با ترور سردار سلیمانی، عملا آمریکا وارد فاز نظامی علنی علیه ایران شد زیرا ترور یک ژنرال ارشد ایران، یک اقدام و جنایت جنگی بود. علاوه بر آن دیدیم که بن سلمان ولیعهد عربستان هم رسما گفت که جنگ را به داخل ایران می‌کشانیم. نتانیاهو رسما گفت که اگر بایدن به برجام برگردد ما به ایران حمله خواهیم کرد.

وی ادامه داد: امید هست که بایدن به جای سیاست تحریم و فشار و زورگویی، دیپلماسی و تعامل را در دستور کارش قرار دهد. اما من مطمئن هستم که حتی اگر بایدن بخواهد به روند فشار حداکثری ترامپ علیه ایران هم خاتمه دهد، اسرائیل و عربستان برای پیشگیری از این تغییر از تمام ظرفیت خود استفاده خواهند کرد.

این دیپلمات پیشین کشورمان در مورد وضعیت بحرانی خاورمیانه اظهار کرد: خروج از وضعیت ناهنجار فعلی خاورمیانه مهم است، زیرا خاورمیانه در آستانه سقوط کامل است. در خاورمیانه بحران‌های زیادی هست اما مهمترین آنها شامل دو محور است: یکی بحران فلسطین که ۷۰ سال است ادامه دارد و اسرائیل تمام قطعنامه‌های سازمان ملل در مورد حل بحران فلسطین را زیر پا گذاشته است، نتانیاهو قطعنامه های مربوط به تشکیل دو دولت را زیر پا گذاشت تا اینکه شانسی برای تشکیل حکومت مستقل فلسطینی وجود نداشته باشد.

موسویان ادامه داد: بحران دیگر به نزاع قومی، روابط کشورهای منطقه از جمله اختلافات ایران و عربستان و شیعه و سنی برمی‌گردد. معتقدم که برای حل این مورد، تشکیل سیستم همکاری و امنیت در خلیج فارس بین ایران و عربستان و عراق و قطر و عمان و بحرین و امارات و کویت؛ تنها راه حل پایدار است. در قالب این سیستم می‌توان اصول مهم صلح مثل عدم مداخله، احترام به حاکمیت و تمامیت ارضی را حاکم کرد. اخیرا نشست سازمان ملل در همین مورد تشکیل شد. اکثر کشورهای جهان ازجمله چین و روسیه و اروپا نظر مثبت داشتند. تنها نماینده ترامپ و اسرائیل مخالف کردند و اتحادیه عرب هم دوگانه برخورد کرد.

وی با بیان اینکه در مورد چشم‌انداز آینده صلح و ثبات در منظقه خاورمیانه چهار فاکتور مهم وجود دارد اظهار کرد: اول اینکه نیازمند تحولات اساسی هستیم. اوباما نظرش در مورد بهبود روابط ایران با شورای همکاری خلیج فارس، عربستان، مصر و حتی سیستم همکاری جمعی مثبت بود. اگر بایدن این مسیر را دنبال کند، از حقوق فسطینی ها و تشکیل سیستم همکاری و امنیت جمعی در خلیج فارس حمایت کند، روند مثبت در منطقه آغاز خواهد شد. دوم اینکه سازمان ملل مرجع بین‌المللی پیگیری حل بحران‌های خاورمیانه و ایجاد صلح و ثبات است. شورای امنیت سازمان ملل می‌تواند نظام همکاری و امنیت در خلیج فارس یا گفت‌وگوی بین کشورها را آغاز کند. اما مشکل سازمان ملل این است که تحت سلطه آمریکاست. دبیرکل سازمان ملل بدون چراغ سبز آمریکا کاری انجام نمی‌دهد. در واقع او بیشتر از اینکه دبیرکل سازمان ملل باشد، دبیرکل آمریکا در این سازمان است.

موسویان خاطرنشان کرد: سوم اینکه سیاست آمریکا در خاورمیانه بر مبنای منافع اسرائیل است و منافع سایر کشورها برای آمریکا اهمیتی ندارد. درحقیقت اسرائیل سیاست خاورمیانه ای آمریکا را تعیین می‌کند. به خاطر همین اسرائیل برای هر غلطی که می‌خواهد بکند، کارت سفید دارد. هر وقت خواست به سوریه یا به عراق یا به لبنان حمله می‌کند، قطعنامه های سازمان ملل در مورد حقوق فلسطینی ها را زیر پا می‌گذارد. اگر این روند ادامه یابد نه می توان روی سازمان ملل و شورای امنیت این سازمان ملل حساب کرد و نه روی نقش سایر قدرت‌های جهانی چون آنها هم هیچ اقدامی برای ممانعت از تجاوزگری ها و قانون شکنی های اسرائیل نمی‌کنند. چهارم اینکه قدرت‌های منطقه ای به ویژه ترکیه، ایران، مصر، عربستان در رقابت هستند. اتحاد اسرائیل و عربستان اتحادی پایدار نیست و دوام نخواهد آورد. هیچ مکانیزم همکاری جمعی هم برای حفظ صلح و امنیت وجود ندارد.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: در نهایت اینکه خاورمیانه در بحران است و با ادامه این روند هم اوضاع بدتر خواهد شد. چین و روسیه و اروپا آمادگی نسبی دارند. آنها از برجام و از ایجاد  سیستم همکاری و امنیت در خلیج فارس و نیز از تشکیل دولت مستقل فلسطینی حمایت می‌کنند. تنها آمریکاست که نقش مخرب داشته لذا بایدن باید به این روند خاتمه دهد.

موسویان در مورد ویروس کرونا و اوضاع اقتصادی ایران نیز تصریح کرد: وضعیت ویروس کرونا در ایران خوب نیست. آمار مرگ و میر تا روزی ۵۰۰ نفر هم افزایش یافت. دولت محدویت‌هایی را برقرار کرده است. اخیرا میزان قربانیان کاهش یافته است. ایران درگیر مشکلاتی است که همه کشورهای جهان در مورد مبارزه با کرونا مواجه هستند اما مشکل ایران از تمام کشورهای دنیا بیشتر است زیرا هیچ کشوری مثل ایران تحت فشارها و تحریم‌های ترامپ نیست به گونه ای که حتی امکان انتقال وجوه مالی بانکی وجود ندارد.

وی خاطرنشان کرد که اقتصاد ایران شرایط بدی دارد که سه عامل کلیدی آن تحریم‌های آمریکا، عدم کارآمدی برخی مدیریت‌های داخلی و عوارض ناشی از بحران کرونا است. این سه عامل صدمات سنگینی به اقتصاد ایران زده است.