صف‌های خرید و فروش سنگین، نتیجه تعیین دامنه نوسان/ تعیین سقف برای دامنه نوسان، بازار سهام را قفل می‌کند

اقتصادآنلاین – سارا محسنی؛  هومن عمیدی، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با اقتصادآنلاین گفت: موضوع فروش و خرید سرمایه در قیمت دلخواه، با قوانین آزاد خرید و فروش نیز مغایرت دارد.

وی افزود: تعیین دامنه نوسان برعهده ناظر بازار است. اما با تعیین این حد چه اتفاقی رخ خواهد داد؟ در نتیجه این امر، برای مثال صف فروش ۱ میلیارد و ۵۰۰هزار تومانی «خودرو» ایجاد می‌شود که تمام بازار سهام را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد. یعنی تمام بازار متاثر از یک صف فروش بسیار سنگین قرار می‌گیرد.

عمیدی اضافه کرد: مفهوم صف بر بازار سرمایه اثر گذاشته است و اثر منفی این موضوع، بیشتر از اثر مثبت آن است.

این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: علاوه بر ایجاد صف‌های خرید و فروش که در نتیجه تعیین حد برای دامنه نوسان ایجاد شده، یکی دیگر از نتایح منفی موضوع، قفل شدن بازار است. در اردیبهشت ماه سال جاری، بسیاری از سهم‌ها در صف‌های سنگین خرید قفل شده بودند و بازار با حجم مبنا در حال بالا رفتن بود. در آن زمان به دلیل رشد بسیاری از سهم‌ها، اگر شخصی موفق به خرید نمی‌شد، با زیانی نیز هم روبه‌رو نبود. اما در حال حاضر با ریزش بازار و قفل ‌شدن صف‌های فروش، اعتراضات زیادی شکل گرفته است.

وی اظهار داشت: قفل شدن بازار، هم موجب از دست رفتن سرمایه و هم از لحاظ زمانی، موجب فرسایش بازار سرمایه می‌شود. این امر، یکی از بزرگ‌ترین خطرها برای بازار است. زیرا هنگامی که بازار از منظر زمانی فرسوده می‌شود، سرمایه‌گذاران برای فروش سهام خود از یکدیگر سبقت می‌گیرند و در روزهای آتی میتواند، با قیمت پایین‌تری خرید کند.

عمیدی بیان کرد: زمانی که بازار با دامنه نوسان که موجب تشکیل صف‌ها است رها می‌شود، هم اصلاح زمانی و هم اصلاح قیمتی رخ می‌دهد و این دو اصلاح با یکدیگر موجب حد ضررهای هر شخصی در یک قیمت و یکی تاریخ فعال شود و در هیچ زمانی، بازار سهام از فروشنده خالی نخواهد شد.

این کارشناس بازار سرمایه گفت: این موضوع موجب می‌شود که بازار سرمایه با افت و سقوط سنگینی مواجه شود. مقصر اصلی این سقوط، ناظر بازار است. اگر ناظر بازار، دامنه نوسان را در فضای مثبت باز می‌کرد، بازار در زمان کوتاه‌تری به تعادل می‌رسید و حتی در زمان‌های منفی بازار سهام با بازشدن دامنه نوسان، تعادل زودتر برقرار می‌شد. اگر قصد جهت‌دهی به بازار، کنترل بازار سرمایه و... را دارید، مشکلی وجود ندارد، اما باید دامنه نوسان متقارن شود و منفی ۵ تا مثبت ۵ درصد در فضایی که بسیاری فروشنده هستند، نفعی ندارد.

وی تصریح کرد: اگر در روزهای اخیر که صف فروش‎‌های سنگینی وجود داشت، دامنه نوسان به صورت متقارن ایجاد می‌شد، سهامداران به صورت خودکار به دلیل دامنه نوسان، علاقه‌ای به فروش در صف فروش منفی نشان نمی‌دهند و ترجیح می‌دهند تا از سهم خود حمایت کنند تا به مثبت برسد و صف خرید شکل دهد.

عمیدی اظهار داشت: من فکر میکنم که ابزارهای موجود مانند دامنه نوسان، ابزار درستی نیست. اما اگر ناظران بازار سهام احساس می‌کنند ابزار مناسبی است، باید به درستی از آن استفاده کنند. اما در حال حاضر به بدترین شکل ممکن از آن استفاده می‌شود.

این کارشناس بازار سرمایه افزود: دامنه نوسان را متقارن تعریف کرده‌اند و این موضوع، نتیجه‌ای جز اضافه‌شدن بسیاری از سرمایه‌گذاران به گروه فروشندگان، از بین بردن اعتماد مردم به بازار سهام، نوسان‌گیر کردن سهامداران حقوقی، تاثیرات روانی بر بازار سرمایه و... نداشته است.

وی بیان گفت: اولین راهکار برای جلوگیری از این موضوعات، بازنگری قوانین و تغییر آنها است. اما باید شرکت‌هایی که شفافیت اطلاعات دارند، منظم هستند، بازارگردان دارند و... را در اولویت این قوانین قرار داد. از سوی دیگر در بازارگردانی، به اشتباه به خرید در منفی ۵ و فروش در مثبت ۵ اشاره می‌کنند و درواقع، بازارگردان را تبدیل به نوسان‌گیر می‌کنند.

عمیدی اضافه کرد: در بازارهای دیگر، افت یا سقوطی مانند بازار سرمایه رخ نداد و از شهریورماه تاکنون، اصلاح در بازار سهام در حال رخ دادن است. این موضوع، اشتباه متولیان بازار سهام است. یعنی ظرفیت‌های ورود سرمایه‌گذاران و سرمایه‌های اشخاص حقیقی را درک نکرده و درخصوص تغییر قوانین بورس، فکر درستی نکرده و تنها از بازار سهام تمجید کردند، آن هم بدون اینکه مکانیزم‌های واقعی و خودگردان بازار سرمایه را تقویت کنند.

این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: باید برای فعالیت، تحلیل، نظرات، خرید و فروش و... سهامداران احترام قائل بود و تعیین ۵ درصد به نوعی، جیره‌بندی برای آنها بوده و این موضوع، اشتباه است. اگر امکان برداشته‌شدن دامنه نوسان به صورت کامل وجود ندارد، حداقل بازه دامنه نوسان را باید افزایش داد و فضا ایجاد کرد.