برنامه‌ریزی برای عرضه‌های اولیه، از ادعا تا واقعیت

اقتصادآنلاین – سارا محسنی؛ از ابتدای سال جاری تاکنون، سهام شرکت‌های سرمایه گذاری صبا تامین،  سرمایه گذاری تامین اجتماعی، شیر پاستوریزه پگاه گیلان، مجتمع صنایع لاستیک یزد، پلیمر آریاساسول،  سرمایه‌گذاری پویا، سرمایه گذاری سیمان تامین،  لیزینگ پارسیان، رایان هم افزا، تولید نیروی برق آبادان، صنعتی زر ماکارون، توسعه مسیر برق گیلان، شرکت پتروشیمی ارومیه، تامین سرمایه امین،  کشاورزی و دامپروری ملارد شیر، بهساز کاشانه تهران، تهیه توزیع غذای دنا آفرین فدک، برق و انرژی پیوند گستر پارس، توسعه و عمران امید و سرمایه گذاری گروه مالی سپهر صادرات در بازار سرمایه عرضه شده است.

درواقع آخرین عرضه اولیه در شهریورماه سال جاری صورت گرفته است و تاکنون عرضه اولیه دیگری در بازار سهام وجود نداشته است. این در حالی است که شرکت‌های زیادی در صف عرضه اولیه قرار دارند و وعده دو عرضه اولیه در هر هفته، عملی نشده است.

شرکت‌های منتظر در صف انتظار عرضه اولیه

لیزینگ اقتصاد نوین، سپید ماکیان، لیزینگ کارآفرین، اصفهان کش، فن آوا کارت، شرکت نفت جی، شیمی بافت، صنایع چوب خزر کاسپین، بارز کردستان، پتروشیمی بندر امام، پتروشیمی بوعلی سینا، صنعت غذایی کوروش، تولید نیروی جنوب غرب صبا، پتروشیمی مروارید، ایمن خودرو شرق، ترانسفورماتور توزیع زنگان، پتروشیمی ایلام، راه آهن حمل و نقل، تامین سرمایه تمدن، باشگاه استقلال، باشگاه پرسپولیس، پتروشیمی الوند، شرکت پالایشی ستاره خلیج فارس، شرکت حمل و نقل ریلی رجا، شهروند، هلدینگ سیمان غدیر و شرکت اپال پارسیان سنگان.

زمان دقیقی برای عرضه اولیه تمام شرکت‌هایی که به آنها اشاره شده، اعلام نشده است. از سوی دیگر، برخی از سهامداران باتوجه به عرضه‌های صورت گرفته از پایین بودن رقم تخصیصی در این عرضه‌ها، شکایت کرده‌اند. این در حالی است که یکی از اصلی‌ترین سیاست‌های سازمان خصوصی‌سازی، واگذاری شرکت‌ها را از طریق بورس بوده و انتهای شهریورماه سال جاری، علیرضا صالح، رییس سازمان خصوصی‌سازی از آماده‌سازی ورود ۱۲ بنگاه، از جمله سه هلدینگ نیروگاهی در بورس خبر داده است و به گفته وی تا پایان سال، هر ماه عرضه اولیه در بورس وجود خواهد داشت. همچنین باید باید این نکته را درنظر داشت که قرار بر عرضه اولیه پالایشگاه ستاره خلیج فارس که احتمال می‌رود، بزرگ‌ترین عرضه اولیه بازار سهام در امسال محسوب شود نیز بوده است. اما این عرضه نیز همچنان صورت نگرفته و به تعویق افتاده است.

رییس جمهور در جلسه ستاد هماهنگی اقتصادی دولت که در روز گذشته برگزار شد، فرهاد دژپسند، وزیر اقتصاد را مکلف به ادامه فروش سهام و دارایی‌های مازاد دولتی کرده است. این در حالی است که به باور کارشناسان، دستور رئیس جمهور به وزیر اقتصاد مبنی بر تداوم واگذاری سهام و دارایی‌های دولت، آن هم در شرایط بد بازار سهام به نوعی رفع تکلیف و توصیه‌ای زبانی در راستای خصوصی‌سازی است.

این در حالی است که فرهاد دژپسند، وزیر اقتصاد در فروردین ماه سال جاری از حالت تعلیق عرضه اولیه سهام شرکت‌های دولتی خبر داده بود. از سوی دیگر حسن امیری، معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار پس از صحبت وزیر اقتصاد اعلام کرد که هیچ تصمیمی در خصوص توقف عرضه‌های اولیه صورت نگرفته است و تمامی عرضه‌ها بر اساس برنامه‌های قبلی انجام خواهد شد.

همچنین فرهاد دژپسند در یکی از مصاحبه‌های خود به جبران کسری بودجه نیمه اول سال از طریق واگذاری سهام اشاره کرد. درحقیقت این موضوع، ادعایی عجیب محسوب می‌شد. این در حالی است که عرضه اولیه به تعداد بستگی ندارد و به مواردی مانند زمان عرضه بستگی دارد. حتی اگر برنامه‌ریزی دقیق و موثر برای عرضه‌های اولیه وجود داشت، احتمال بازگشت بازار نیز داده می‌شد.

اما باید این سوال اساسی را مطرح کرد که دلیل صورت نگرفتن عرضه‌های اولیه چیست؟ درخصوص این موضوع به دو نکته میتوان اشاره کرد. از یک سو، بازار سرمایه از اواسط بهار سال جاری تا اواسط تابستان، رشد بسیار زیادی داشته و بسیاری از افراد به این بازار، اعتماد کرده و به آن جذب شده‌اند. با شروع ریزش شدید بازار سهام از اواسط مردادماه تاکنون، بسیاری از سهامداران حقیقی و خرد، سرمایه‌های خود را خارج کرده‌اند. شاید با تداوم عرضه‌های اولیه، برخی از سهامداران را از خروج از بازار سرمایه منصرف می‌کرد و درواقع نوعی تشویق به سرمایه‌گذاری محسوب می‌شد. از سوی دیگر این استدلال نیز مطرح است که این ریزش بازار و از بین رفتن اعتماد سرمایه‌گذاران، موجب عدم استقبال از عرضه‌های اولیه شود.