فرصت تامین مالی با عرضه املاک در بورس/ آیا زمان راهاندازی بورس املاک نزدیک است؟
اردیبهشت‌ماه سال جاری، تفاهم نهایی میان وزارت راه و شهرسازی و سازمان بورس برای تأمین مالی پروژه‌های مسکن و حمل‌ونقل از طریق بازار سرمایه انجام شد. در فاز اول این تفاهم نامه مقرر شد هزار واحد مسکونی از این طریق تأمین مالی شود. با شروع معاملات روز چهارشنبه بورس کالای ایران مورخ ۲۹ مردادماه، یک باب واحد تجاری واقع در شهر جدید پردیس روی تابلوی بازار فرعی رفت و معامله اولین ملک در بورس کالا ثبت نهایی شد.
اقتصادآنلاین – سارا محسنی؛ مسکن یکی از اصلی‌ترین بازارها برای سرمایه‌گذاری در کشور است و املاک مسکونی و تجاری در ایران، بیش از ۸۰ درصد خالص ثروت را تشکیل می‌دهد.
باوجود اینکه ۱۰ تیرماه ۱۳۹۹، فرهاد دژپسند، وزیر اقتصاد در نشستی که با فعالان بازار سرمایه داشت، از راهاندازی بورس املاک و مستغلات در تیرماه خبر داد، اما بورس مسکن و مستغلات هنوز تشکیل نشده است. با این حال، ثبت اولین معامله ملک و پیش فروش مسکن در بورس کالا با عرضه اوراق سلف موازی استاندارد تا یک ماه آینده، بازار سرمایه را گام به گام به ایجاد بورس املاک و مستغلات نزدیک می‌کند.
براساس اطلاعیه های صادره از سوی بورس کالای ایران، فروش واحد تجاری واقع در شهر جدید پردیس به صورت ۳۰ درصد نقد و ۷۰ درصد به صورت اقساط ۴۸ ماهه است و برنده معامله، باقیمانده ۳۰ درصد وجه اولیه را به حساب بورس کالا واریز و چک ها را هم نزد شرکت عمران شهر جدید پردیس تحویل می نماید و با امضای مبایعه نامه، فرایند معامله در بورس کالا تمام می‌شود. سه روز بعد از امضای مبایعه نامه، شرکت عمران شهر جدید پردیس ملک فروخته شده را به خریدار تحویل خواهد داد.
به گفته جواد فلاح، مدیر مطالعات اقتصادی و سنجش ریسک بورس کالا تا یک ماه آینده با انتشار اوراق سلف موازی استاندارد، مسکن در بورس کالا پیش فروش می‌شود. افراد می‌توانند به صورت متری و در قالب هر واحد هر متر مربع مسکن خریداری کنند.
صندوق زمین و ساختمان که نوعی از صندوق‌های تأمین مالی طرح‌ها محسوب می‌شود، در حال حاضر وجود دارد. اما مدیر مطالعات اقتصادی و سنجش ریسک بورس کالا با اشاره به تفاوت اوراق سلف موازی با صندوق زمین و مسکن گفت: تفاوت اوراق سلف موازی استاندارد با صندوق در این است که با این اوراق فرد واحد را پیش خرید می‌کند و در نهایت می‌تواند همان واحد را خریداری کند، زیرا واحدهای این اوراق براساس هر واحد آپارتمان مشخص می‌شود و بستگی به شرایط بازار متفاوت است.
اگر بورس املاک و مستغلات ایجاد شود، به عنوان پنجمین بورس کشور ثبت و در این بازار زمین، آپارتمان و ملک معامله خواهد شد.
علی صحرایی، مدیرعامل بورس تهران در مصاحبه خود با شبکه یک سیما در تیرماه سال جاری با بیان اینکه هدف از راهاندازی بورس مسکن این است که قیمت تمام شده مسکن برای مصرف‌کننده نهایی کاهش یابد، گفت: از سوی دیگر در این بازار شفافیت حاکم است و تعداد معاملات در ملک‌ها مشخص است. از سوی دیگر افراد می‌توانند پس‌انداز سالانه خود را در مسکن سرمایه‌گذاری کنند.
قیمت‌ها در بازار مسکن توسط فروشندگان و در بازار سرمایه براساس عرضه و تقاضا تعیین می‌شوند. اما در شرایط فعلی و روش سنتی و رایج خرید و فروش مسکن، حفظ دارایی‌های افراد در این بازار موجب بالا رفتن قیمت‌ها و کاهش قدرت خرید بسیاری از افراد شده است.
به صورت کلی، در معاملات بازارهایی که خریدار و فروشنده، قیمت معامله، رقم کل معامله و... مشخص است، شفافیت زیادی ایجاد می‌شود. همچنین سرمایه‌گذاری در بورس مسکن، امکان مشارکت با شرکت‌هایی را که به صورت عمده در حوزه ساختمان فعالیت می‌کنند، به وجود می‌آورد. بنابراین، مردم می‌توانند با مبالغ کم در بخش‌های بزرگ مسکن، سرمایه‌گذاری کنند.
در حال حاضر قیمت مسکن بسیار افزایش یافته است و احتمال وجود حباب در بازار مسکن نیز مانند سایر بازارهای موازی نیز داده می‌شود. پیش فروش مسکن در بورس کالا امکان خرید مسکن را برای بسیاری از افراد در اقتصاد تورمی فعلی ایجاد می‌کند. از سوی دیگر، بورس کالا با عرضه اوراق سلف موازی به دنبال تامین مالی پروژه‌های بزرگ و دریافت منافعی از بازار سرمایه است. بنابراین میتوان عوامل ذکرشده را از جمله مزیت‌های ایجاد بورس املاک و مستغلات یا عرضه مسکن در بورس کالا دانست.
