عزای بازار کارت عروسی
«بعد‌از‌ظهر تشریف بیاورید، چون کاری نیست و بچه‌ها دیرتر می‌آیند»؛ این جمله‌ای است که فروشنده کارت عروسی پشت تلفن می‌گوید.
حبیبی یکی از فروشندگان این بازار است که ۱۲ سال در این شغل سابقه دارد. او با بیان اینکه به دلیل شیوع ویروس کرونا بازار کارت عروسی و عزا از اسفند سال گذشته تا آخر فروردین ماه سال جاری تعطیل بود در مورد ایام رونق کسب و کارشان می‌گوید: «کار ما شش ماهه است. بهترین ایام کار ما اعیاد شعبانیه و تعطیلات تابستان است و در روزهای ماه محرم، رمضان، دهه فاطمیه، امتحانات خردادماه و سایر ایام شهادت و وفات کار رونق ندارد. با این حال تمام روزهای سال به جز روز اول عید، تاسوعا و عاشورا و روز ۲۱ ماه مبارک رمضان مغازه‌های راسته کارت‌فروشی باز هستند.»
قیمت کاغذ دوبرابر شد
صبوحی، فروشنده کارت عروسی به افزایش قیمت کارت در یک سال اخیر اشاره می‌کند و می‌گوید قیمت کارت تابع قیمت کاغذ و مقوا است؛ چون مقوا وارداتی است، با گران شدن نرخ ارز قیمت کارت عروسی هم بیشتر می‌شود. به گفته او از سال گذشته تاکنون که قیمت کاغذ به دلیل گرانی ارز و تحریم‌ها 100 درصد زیاد شده، قیمت کارت هم افزایش یافته است. برای مثال کارتی که دو سال گذشته 900 تومان بود، سال گذشته دوبرابر شد و به 1800 تومان رسید و امسال 2500 تومان است.
با شیوع ویروس کرونا و تعطیلی اماکن عمومی از جمله تالارهای عروسی، جشن‌های ازدواج هم دیگر رونق سابق را در فصل تابستان ندارند. نه تنها خیلی‌ها تصمیمی برای برگزاری جشن عروسی نمی‌گیرند، بلکه برخی دیگر هم از تصمیم اولیه خود برگشته و مراسمشان را لغو می‌کنند. اما این کار موجب رواج رویه‌ای در بازار کارت عروسی شده که به باور فروشندگان رویه‌ای غیراخلاقی است. عباسی یکی از فروشندگان در توضیح این مساله می‌گوید: ما معمولا در کار خود طبق اصل «بیعانه- باقی‌مانده» عمل می‌کنیم به این صورت که در ابتدای کار مبلغی را به‌عنوان بیعانه دریافت کرده و در پایان و زمان تحویل کارت بقیه مبلغ توسط مشتری پرداخت می‌شود. اما الان و به دلیل کرونا یک رویه غیراخلاقی باب شده به این صورت که برخی جشن‌های خود را لغو می‌کنند و دیگر برای دریافت کارت‌ها و پرداخت مبلغ باقی‌مانده مراجعه نمی‌کنند و حتی تلفن خود را هم جواب نمی‌دهند. این مساله موجب شده دیگر طبق «بیعانه- باقی‌مانده» عمل نکرده و تمام مبلغ را همان اول از مشتری دریافت کنیم.
کرکره مغازه‌ها پایین است
صبوحی با اشاره به رکود بازار به دلیل گرانی نرخ اجاره‌بهای مغازه‌ها می‌گوید تا چند وقت پیش تمام مغازه‌های خیابان ملت که الان سوپرمارکت و اغذیه فروشی هستند کارت عروسی می‌فروختند اما به دلیل گرانی نرخ اجاره بسیاری از آنها تعطیل شدند و تغییر کاربری دادند. این فروشنده کارت در خیابان ملت می‌گوید مشکلات اقتصادی موجب شد از سال گذشته تاکنون 100 نفر از نیروهای ماهر این صنف، بازار این راسته را ترک کنند و به مشاغل دیگری روی بیاورند و خیلی از فروشگاه‌ها یا تولیدی‌های دیگر هم نیروهای کار خود را کم کرده‌اند؛ تولیدی‌هایی وجود دارد که هیچ کارگری ندارد و خودِ مالک تولیدی همه کارها را انجام می‌دهد.
دعوتی‌های واتس‌اپی
یکی از عوامل تاثیرگذار دیگر بر فروش کارت عروسی رونق گرفتن استفاده از شبکه‌های مجازی است. این روزها خیلی‌ها مهمانان خود به ویژه درجه اول‌ها را از طریق گروه‌های واتس‌اپی دعوت می‌کنند، اما آن طور که اکثر فروشندگان بازار می‌گویند کارت عروسی هنوز هم رسمیت بیشتری دارد و هم جنبه یادگاری و ماندگاری دارد. حبیبی در این مورد می‌گوید اگر قبلا برای هر عروسی به‌طور میانگین 100 کارت منتشر می‌کردیم الان و با رونق شبکه‌های مجازی در مواردی 20، 30 یا 5 کارت منتشر می‌کنیم. از سوی دیگر بعضی‌ها در رستوران، باغ‌ها و منازل شخصی جشن عروسی را به‌صورت محدود برگزار می‌کنندو هیچ کارتی منتشر نمی‌کنند.
چرا انقدر زیاد، چرا انقدر گران
به رغم هزینه پایین انتشار کارت نسبت به دیگر هزینه‌های جشن عروسی، فروشندگان کارت به یک باور کاذب میان مشتریان اشاره می‌کنند. به گفته صبوحی ذهنیت بدی که به ویژه در میان دامادها وجود دارد این است که هزینه‌ای که برای کارت می‌پردازند یک هزینه اضافی و غیرضروری است؛ به خصوص اینکه هزینه کارت آخرین هزینه یک عروسی است و زمانی به ما مراجعه می‌کنند که بودجه چندانی برایشان نمانده است. از این رو اکثر عروس و دامادهایی که برای انتخاب کار مراجعه می‌کنند برای پرداختن هزینه آن مشکل دارند. به گفته او انتخاب کارت عروسی اکثرا بر عهده عروس است و آنها نقش فعال‌تری نسبت به داماد دارند اما داماد در نهایت فقط در مورد قیمت کارت نظر می‌دهد.
تقاضای بالا برای کارت‌های ارزان
این روزها در سایه مشکلات اقتصادی قدرت خرید اکثر مردم کاهش یافته و این امر در بازار کارت عروسی هم خود را نشان می‌دهد. آن طور که فروشندگان کارت عروسی اشاره می‌کنند اکثر مشتریان این بازار طالب کارت‌های
ارزان قیمت هستند. به گفته یکی از فروشندگان برای انتشار یک کارت معمولی و متوسط در تیراژ 100 عدد باید 250 هزار تومان هزینه شود اما وقتی هزینه این کار از 400- 500 هزار تومان بیشتر می‌شود افراد مراجعه‌کننده می‌گویند «چرا انقدر زیاد، چرا انقدر گران». البته معدود مشتریانی نیز وجود دارند که قیمت برایشان اهمیتی ندارد و حتی اگر با قیمت پایینی روبه‌رو شوند تصورشان این است که کارت کیفیت خوبی ندارد.
نرخ موالید و کاهش ازدواج
یکی از فروشندگان بازار به نکته کلان‌تری در مورد ازدواج و تاثیر آن روی کسب و کارشان اشاره می‌کند. او می‌گوید «زمانی که وارد این کار شدم تصور می‌کردم که کارمان همیشه رونق دارد چون فکر می‌کردم ازدواج همیشه در زندگی خانواده‌ها رخ می‌دهد اما با بزرگ شدن نسل دهه 60، نرخ افزایش جمعیت و ازدواج کاهش یافت و روی کار ما هم تاثیر گذاشت. خانواده‌ها کم فرزند شده‌اند و جوانان هم امکانات برای ازدواج ندارند و همین باعث می‌شود تقاضا برای کارت عروسی هم کاهش یابد.»
سررسید هم زمین خورد
مغازه‌های این راسته از بازار به جز کارت عروسی، سررسید و هدایای تبلیغاتی هم منتشر می‌کنند. بازار سررسید چطور است؟ حبیبی با بیان اینکه «امسال سررسید زمین خورد» می‌گوید شرکت‌هایی که معمولا با نزدیکی نوروز سررسید سفارش می‌دادند امسال تقاضای خیلی کمی داشتند و دلیل اصلی آن هم گرانی است. به گفته او قیمت سررسید سلفونی معمولی 3 تا 4 هزار تومان بود و امسال به 18 تا 20 هزار تومان رسید؛ قبلا اگر شرکتی هزار جلد سررسید سفارش می‌داد الان به دلیل گرانی 400 عدد سفارش می‌دهد.
کرونا عروسی‌ها را از سکه انداخت، از سوی دیگر تورم و افزایش هزینهها موجب شد سهم ناچیز هزینه کارت عروسی در مخارج یک جشن بیشتر به چشم بیاید و افراد یا قید انتشار کارت را بزنند یا ارزان‌ترین کارت را انتخاب کنند. با این همه امید را در چشمان فروشندگان این بازار می‌توان دید؛ امید به اینکه عروس و دامادی تازه از راه برسند.
