مروری بر وضعیت بازار نفت در هفته گذشته / چشم نگران بازار به تصمیمات اوپک پلاس
به دنبال عدم قطعیت ناشی از مذاکرات ناموفق اوپک پلاس، چشم‌انداز عرضه در هفته گذشته تاریک شد و افت قیمت‌ها را در پی داشت. از طرفی کاهش موجودی ذخایر نفت آمریکا توانست تا حدودی از قیمت‌ها حمایت کند.
اقتصادآنلاین – مهسا نجاتی؛ بازار نفت در هفته گذشته نیز طبق روال معمول نوساناتی را تجربه کرد و سرانجام با ضررهایی که به دنبال داشت، بالاترین قیمت‌های خود در طول چند سال اخیر را از دست داد. همانطور که شواهد نشان می‌دهد، آشفتگی در تصمیمات اوپک پلاس برای افزایش عرضه مهم‌ترین عامل این وضعیت بود.
اعضای سازمان کشورهای صادرکننده نفت و متحدان آن، موسوم به اوپک پلاس، در روزهای گذشته پس از جلسات پیاپی برای تصمیم‌گیری در خصوص افزایش میزان عرضه از ماه آگوست به بعد برای تامین تقاضای جهانی، به توافق نرسیدند. برنامه مد نظر عربستان و روسیه، افزایش روزانه ۲میلیون بشکه از ماه آگوست تا دسامبر ۲۰۲۱ و تمدید محدودیت‌های باقی مانده تولید تا پایان سال ۲۰۲۲ بود که با مخالفت امارات مواجه شد.
این یک اختلاف نظر نادر در میان اعضای این گروه بود و واگرایی منافع ملی به طور فزاینده‌ای مشاهده شد که با افزایش تقاضای مصرف‌کنندگان نفت به دنبال بهبود اقتصاد آنها از بیماری همه‌گیر کووید-۱۹، بر سیاست‌گذاری اوپک پلاس تاثیر می‌گذارد.
از این رو، برخی از تحلیلگران اذعان داشتند که این شکست در توافق می‌تواند برای مدتی باعث روند صعودی قیمت نفت شود. اما از طرفی باعث ایجاد این نگرانی شد که در صورت عدم توافق، این برنامه می‌تواند به طور کلی به هم بخورد و کشورها به صورت دلخواه میزان تولید نفت خود را افزایش دهند.
این گروه قرار بود که روز دوشنبه هفته گذشته، دوباره مذاکرات را از سر بگیرد. وزیر انرژی عربستان سعودی روز یکشنبه تلاش کرد که امارات از مخالفت خود با این طرح پیشنهادی دست بکشد و همچنین خواستار "سازش و عقلانیت" برای رسیدن به یک اتفاق آرا در دیدار روز دوشنبه شد.
از طرفی، پیش از این نشست، شاهزاده عبدالعزیز بن سلمان نیز خطاب به این گروه تولیدکننده اظهار کرد که باید با حفظ توانایی واکنش به تحولات آینده در وضعیت فعلی بازار تعادل برقرار شود. وی بر این باور بود که اگر همه بخواهند تولید خود را افزایش دهند، بنابراین محدودیت‌ها باید تمدید شود. وی همچنین به عدم قطعیت در خصوص دوره بیماری همه‌گیر و تولید از سوی ایران و ونزوئلا اشاره کرد.
اما نشست سوم اوپک پلاس روز دوشنبه به دلیل اختلاف نظر میان اعضای این گروه لغو شد و همچنین تاریخی برای از سرگیری این مذاکرات اعلام نکردند. امارات متحده عربی موافقت خود را با افزایش تولید اعلام کرد، اما به دلیل مخالفت این کشور با تمدید محدودیت‌ها تا پایان سال ۲۰۲۲، این توافق به جایی نرسید.
برخی از منابع اوپک پلاس اظهار کردند که احتمالا اوپک پلاس مذاکرات خود را در ماه جاری از سر بگیرد و از ماه آگوست عرضه خود را افزایش دهد، در حالی که برخی بر این باورند محدودیت‌های فعلی ممکن است پابرجا باشد.
از سویی دیگر، سخنگوی کاخ سفید روز دوشنبه اعلام کرد که دولت بایدن در تلاش برای یافتن یک راه‌حل مصالحه در مذاکرات است. این سخنگو اظهار کرد: "ما در این گفت‌وگوها دخیل نیستیم، اما مقامات دولتی خواستار یافتن راه‌حلی توسط کشورهای مربوطه بوده که توافق برای افزایش تولید حاصل شود." همچنین روسیه در این بین در تلاش برای هدایت توافق به سمت افزایش عرضه بود.
ضمن اینکه احسان عبدالجبار، وزیر نفت عراق روز دوشنبه اعلام کرد که این کشور نمی‌خواهد قیمت نفت به بالاتر از سطح فعلی صعود کند و امیدوار است که در طول ۱۰روز آینده تاریخی برای نشست جدید اوپک پلاس تعیین شود.
نتیجه غافلگیرکننده مذاکرات اخیر، باعث شد در بازار تا حدودی عدم قطعیت ایجاد و چشم‌انداز عرضه تاریک شود. برخی از تحلیلگران بر این باور بودند که حتی با وجود اختلاف میان تولیدکنندگان، ممکن است آنها مجبور به افزایش عرضه شوند. نگرانی از این چشم‌انداز، باعث شد برنت روز سه‌شنبه از قیمت ۷۷دلار و ۸۴سنت، بالاترین سطح آن از سال ۲۰۱۸، و وست تگزاس اینترمیدیت آمریکا از قیمت ۷۶دلار و ۹۸سنت، بالاترین سطح آن از سال ۲۰۱۴، شاهد سقوط باشد.
لازم به ذکر است نگرانی از این وضعیت، که ممکن است به طور کلی باعث به هم خوردن توافقنامه میان اعضای این گروه شود، باعث شد قیمت برنت از نخستین روز معاملاتی هفته گذشته یعنی دوشنبه، تا روز پنجشنبه، حدود ۵درصد افت را تجربه کند.
در این خصوص یکی از کارشناسان اظهار کرد که نگاه بازار نفت فراتر از کسری عرضه نفت در ماه آگوست بوده و از آنجا که سایر کشورهای عضو خواستار سهم بیشتری برای میزان عرضه خود خواهند بود، انتظار می‌رود توافقنامه اوپک پلاس پیش از آوریل ۲۰۲۲ زمانی که این توافق به پایان می‌رسد، به هم بخورد.
از طرفی، قیمت‌ها تا حدودی توسط افت قابل توجه موجودی ذخایر نفت آمریکا حمایت شد. اداره اطلاعات انرژی روز پنجشنبه اعلام کرد که در ایالات متحده ذخایر نفت خام و بنزین کاهش یافته و تقاضای بنزین به بالاترین سطح خود از سال ۲۰۱۹ رسیده که حاکی از افزایش قدرت اقتصادی است. از این رو، تحلیلگران ING اذعان داشتند: "با توجه به کاهش قابل توجه موجودی، چه تولید بدون تغییر باقی بماند و چه ۴۰۰هزار بشکه در روز افزایش یابد (از ماه آگوست)، احتمالا قیمت نفت به خوبی حمایت شود."
موجودی نفت خام این کشور در هفته منتهی به ۲جولای، ۶.۹میلیون بشکه کاهش یافت و به ۴۴۵.۵میلیون بشکه رسید که پایین‌ترین میزان آن از فوریه ۲۰۲۰ بود. این در حالی است که تحلیلگران انتظار داشتند میزان کاهش آن ۴میلیون بشکه باشد.
همچنین ذخایر بنزین ۶.۱میلیون بشکه کاهش یافت که تحلیلگران پیش‌بینی می‌کردند میزان آن ۲.۲میلیون بشکه باشد.
لازم به ذکر است که حتی با رشد قیمت نفت به سمت کانال ۷۵دلاری در هر بشکه، شرکت‌های شیل ایالات متحده، تعهدات خود را برای ثابت نگاه داشتن تولید حفظ می‌کنند.
تولید ایالات متحده در اواخر سال ۲۰۱۹ به حدود ۱۳میلیون بشکه در روز رسید و سپس به دلیل شیوع ویروس کرونا کاهش یافت. میزان تولید در اواسط سال ۲۰۲۰ به حدود ۱۱میلیون بشکه در روز افزایش یافت اما از آن زمان بدون تغییر باقی مانده است.
با استناد به آمار اداره اطلاعات انرژی که روز چهارشنبه منتشر شد، میزان تولید در سال ۲۰۲۱، ۱۱.۱۰میلیون بشکه در روز خواهد بود که روزانه ۲۱۰هزار بشکه کاهش را نسبت به سال ۲۰۲۰ نشان می‌دهد، در حالی که پیش‌بینی قبلی آن افت ۲۳۰هزار بشکه در روز بود. از این رو، انتظار می‌رود میزان افت تولید نفت ایالات متحده کمتر باشد.
با این حال، نگرانی از افزایش موارد ابتلا به ویروس کرونا قیمت‌ها را تحت تاثیر قرار داد. ژاپن، چهارمین مصرف‌کننده بزرگ نفت در جهان، تصمیم گرفت در تاریخ ۲۲آگوست به دلیل موج جدید موارد ابتلا برای منطقه توکیو وضعیت اضطراری اعلام کند. از طرفی کره‌جنوبی بیشترین آمار روزانه مبتلایان به ویروس کرونا را گزارش می‌کند. همچنین، موارد ابتلا به کووید-۱۹ در ایالات متحده، تقریبا در میان تمام افرادی که واکسینه نشده‌اند، در حال افزایش است.
با تمام این اوصاف، به نظر می‌رسد که در آخرین روز معاملات هفته گذشته، یعنی جمعه ورق برگشت و سرانجام کاهش موجودی ذخایر نفت آمریکا توانست بر وقایع اخیر بازار غلبه کند. همچنین نشانه‌های افزایش قابل توجه تقاضا از سوی هند و چین، باعث رشد بازار شد.
روز جمعه، معاملات آتی نفت خام برنت در ساعات پایانی ۱.۴۹دلار معادل ۲درصد افزایش یافت و به ۷۵دلار و ۶۰سنت در هر بشکه رسید. همچنین معاملات آتی نفت خام وست تگزاس اینترمیدیت آمریکا با ۱.۶۷دلار معادل ۲.۳درصد رشد، به قیمت ۷۴دلار و ۶۱سنت در هر بشکه مورد معامله قرار گرفت.
هر دو شاخص نفتی، به رغم نوسانات روزانه قابل توجه، تقریبا تغییر اندکی را برای هفته گذشته ثبت کردند. همانطور که ذکر شد، قیمت‌ها در اوایل هفته عمدتا به دلیل به هم خوردن مذاکرات اوپک پلاس کاهش یافت.
در مجموع، با در نظر گرفتن عوامل ذکر شده، هنوز عدم قطعیت در خصوص تصمیم اوپک پلاس برای برنامه افزایش عرضه باعث شده گمانه‌زنی‌ها از سوی سرمایه‌گذاران و کارشناسان بیشتر شود. اگر این برنامه به طور کلی رها شود، روانه شدن خودسرانه سیلی از نفت خام به بازارهای جهانی از سوی کشورهای عضو اوپک پلاس، می‌تواند آسیبی جدی به بازار برساند و باعث افت شدید قیمت‌ها شود.
همچنین شیوع سریع نوع دلتای ویروس کرونا در برخی نقاط جهان که باعث ایجاد نگرانی و تاریک شدن چشم‌انداز تقاضا شده، می‌تواند مانع رشد قیمت طلای سیاه شود. درحال‌حاضر، بازار فعلا باید منتظر تصمیمات اوپک پلاس بماند.
