خشکسالی؛ بحران جهانی بعد از کرونا
سازمان ملل هشدار داده که کشورهای جهان به زودی مستقیم یا غیرمستقیم تحتتأثیر خشکسالی قرار خواهند گرفت.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از دنیای اقتصاد؛ همزمان با افزایش سریع دمای زمین و کمبود آب، خشکسالی میتواند در ابعادی مشابه همهگیری ویروس کرونا برای کشورهای جهان مخرب و ویرانگر شود. سازمان ملل در گزارشی خشکسالی را یک بحران پنهان جهانی دانسته و به کشورهای جهان در این رابطه هشدار داده است. این نهاد از دولتها خواسته تا در زمینه مدیریت آب و مقابله با شرایط اضطراری آب و هوا، اقدامات فوری را انجام دهند، چراکه خطر تبدیلشدن خشکسالی به «همهگیری بعدی» وجوددارد.
خشکسالی واکسن ندارد
بهگزارش گاردین، طی قرن جاری میلادی، حدود 1.5میلیارد نفر تحتتأثیر خشکسالی قرار گرفتهاند. هزینه مقابله با این پدیده تقریبا 124میلیارد دلار برآورد شده است. اما آمار نشان میدهد هزینه واقعی احتمالا چندینبرابر خواهد بود، زیرا این هزینه بدون درنظر گرفتن تأثیر خشکسالی بر کشورهای در حال توسعه، برآورد شده است. مامی میزوتوری، نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل در کاهش خطر بلایا میگوید: «خشکسالی در آستانه تبدیلشدن به همهگیری بعدی است و هیچ واکسنی برای درمان آن وجود ندارد. طی چند سال آینده بیشتر مردم جهان با تنش آبی زندگی خواهند کرد. در دورههای خاصی تقاضا برای آب از میزان عرضه پیشی خواهد گرفت.
خشکسالی عامل اصلی تخریب زمین و کاهش بهرهوری محصولات کشاورزی است.» او معتقد است بسیاری از مردم تصویر درستی از خشکسالی ندارند و خشکسالی را مانند مناطق بیابانی آفریقا تصور میکنند، درحالیکه چنین نیست.
اثرات خشکسالی اکنون فراگیر شده و در پایان قرن، بهجز تعداد انگشتشماری از کشورها، همه آن را به نوعی تجربه میکنند. بهگفته میزوتوری، مردم 5هزار سال است که با خشکسالی زندگی میکنند، اما آنچه اکنون شاهد آن هستیم بسیار متفاوت است. او میگوید: «فعالیتهای انسانی خشکسالی را تشدید میکند و تأثیر آن را افزایش میدهد. این اتفاق باعث میشود مردم نتوانند از فقر رهایی یابند.»
سیستمهای هشدار سریع، کمک زیادی به افراد در معرض خطر میکند و اکنون تکنیکهای پیشرفته پیشبینی هوا در دسترس است. سازمان ملل خواستار اقدام دولتها برای جلوگیری از خشکسالی با اصلاح و تنظیم نحوه استخراج، ذخیرهسازی و استفاده از آب و نحوه مدیریت زمین شده است. میزوتوری کار با مردم محلی را ضروری میداند، زیرا معتقد است دانش محلی و بومی میتواند به اطلاعرسانی مکان و نحوه ذخیره آب و پیشبینی تأثیر دورههای خشک کمک کند.
کشورهای پیشرفته؛ درگیر خشکسالی
کشورهای پیشرفته نیز از پدیده خشکسالی مصون نماندهاند. آمریکا، استرالیا و جنوب اروپا در سالهای اخیر خشکسالی را تجربه کردهاند. تأثیرات مستقیم خشکسالی در آمریکا بیش از 6میلیارد دلار در سال و در اتحادیه اروپا حدود 9میلیارد یورو برآورد شده است. اما احتمالا این برآوردها هم حداقلی است. رشد جمعیت افراد بیشتری را در بسیاری از مناطق در معرض تأثیرات خشکسالی قرار داده است.
راجر پولوارتی، دانشمند ارشد اداره ملی اقیانوس و جوی آمریکا با اشاره به رود دانوب که دومین رودخانه بزرگ اروپا بهحساب میآید، میگوید: «خشکسالی در سالهای اخیر مدام بر کشاورزی، حملونقل، گردشگری، صنعت و تولید انرژی 10کشور مجاور این رودخانه تأثیر گذاشته است. ما باید یک نگاه نو به خشکسالی داشته باشیم. باید چگونگی مدیریت منابعی مانند رودخانهها و حوضههای بزرگ آب را بازبینی کنیم.»
سازمان ملل در گزارش خود آورده که تغییر الگوی بارندگی در نتیجه تغییرات آبوهوایی، عامل اصلی خشکسالی است اما استفاده ناکارآمد از منابع آب و تخریب زمین تحت کشاورزی بیحد و مرز نیز در این رابطه بیتأثیر نبوده است. طبق این گزارش، جنگلزدایی، استفاده بیش از حد از کودها و سموم دفع آفات و استخراج بیش از حد آب برای کشاورزی نیز از مشکلات عمده است.