قاتل ۱۵ درصد آب شرب!

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از خراسان،  کم‌کم بازار فروش پوشال و پمپ کولرهای آبی داغ می‌شود؛ کولرهایی که سال‌هاست انتخاب اول مردم در بسیاری از نقاط خشک و گرمسیر کشور است. سرویس و تعمیرات سالانه‌شان کمی دنگ و فنگ دارد و پیچیدن صدای تسمه در کانال کولر هم گاهی آزاردهنده می‌شود اما باز بهترین انتخاب برای فرار از گرمای هوا همین کولرهای آبی است و مهم‌ترین مزیتش این‌که، قبض برق خانه‌هایمان سر به فلک نمی‌کشد.

یک ذهنیت قدیمی

اگر از همه ما بپرسند چرا کولر آبی را به کولر گازی ترجیح می‌دهیم، بعد از ارزان‌تربودن قیمت آن، پاسخ حتمی‌مان این است که مصرف برق کولرهای گازی زیاد است و قبض‌ها را نجومی می‌کند. اما بعید است تا به حال به ذهنمان خطور کرده باشد که همین کولرهای آبی با وجود مصرف کمتر برق، می‌تواند وضعیت آبی کشور را بحرانی‌تر از آن چیزی کند که با آن مواجه‌ایم.

خطر کم آبی برای نیروگاه‌ها

نکته دیگر این‎که شاید بحران برق  نتواند چندان برای آب مشکل‌ساز شود اما بحران آب، نیروگاه‌های برق-آبی را هم تحت تاثیر قرار می‌دهد. این موضوعی  است که رئیس‌جمهور هم به آن اشاره کرده و این نکته را گفته است که به دلیل مواجهه با خشکسالی، بسیاری از ظرفیت سدهای ما خالی است و مسلما نیروگاه‎های برق-آبی کشور هم امسال با مشکلاتی مواجه خواهند شد.آن‌طور که شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور اعلام کرده است،  بیش از 16 میلیون کولر آبی در کشور داریم که 15درصد از کل تولیدات آبی را مصرف می‎کند و باید مصرف آب و برق آن‌ها بهینه‎سازی شود.

توضیحات معاون وزیر نیرو

جزئیات بیشتر دراین‎باره را از «قاسم تقی‎زاده‎خامسی» معاون آب و آبفای وزارت نیرو جویا می‎شویم. تقی‎زاده در پاسخ به پیگیری اطلاعاتی را در اختیار ما قرار می‌دهد که قابل‎توجه است. طبق این اطلاعات علاوه بر 16 میلیون کولر آبی موجود در کشور، سالانه 500 هزار کولر آبی جدید هم تولید می‎شود. نکته قابل‎تامل این‎که این کولرها با توجه به کاربرد زیاد و وسیع آن‎ها، به‎خصوص در فصل گرم سال، بخش نسبتا زیادی از آب تولیدی در کشور را مصرف می‎کند.

مصرف 15 درصد آب تولیدی در 160 روز

طبق تحقیقی که به صورت نمونه در استان یزد انجام شده است و معاون وزیر نیرو آن را در اختیار ما قرار می‎دهد، 400 هزار کولر آبی در این استان وجود دارد که برآورد مصرف سالانه هر یک از آن‎ها 40 مترمکعب آب  است؛ این یعنی 400 هزار کولر آبی استان یزد سالیانه 16 میلیون مترمکعب آب، معادل 15 درصد آب تولیدی کل استان را مصرف می‎کند، آن هم فقط در طول 160 روز. نتیجه دیگر این تحقیق این‎که، دمای بدنه کولرهای آبی با رنگ‌های فعلی سبز و آبی، به 70 درجه می‎رسد.

چه باید کرد؟

طبیعتا در شرایط بحرانی وضعیت آبی کشور، باید جلوی این هدررفت آب در کولرهای آبی را گرفت. اما نمی‎شود به مردم گفت، از کولرهای گازی به‎خاطر مصرف بالای برق استفاده نکنید و از کولرهای آبی به‎خاطر مصرف بالای آب! «حمیدرضا کشفی» معاون راهبری و نظارت و بهره‌برداری آبفای کشور در پاسخ به این سوال که در این شرایط چه باید کرد، می‎گوید: نمی‎توان نسخه واحدی برای نقاط مختلف کشور ارائه کرد اما باید نگرش سازندگان کولرها برای بهینه‎سازی مصارف آب و برق این محصول تغییر کند».

تغییر نگرش در برخی شرکت‎ها

البته طی سال‎های اخیر برخی شرکت‎های سازنده کولر آبی هم متوجه مصرف بالای آب در محصولات خود شده‎اند و تلاش کرده‎اند آن را بهینه کنند. مدیرفنی یکی از این شرکت‌ها  به تغییرات انجام‌شده در کولرهای آبی جدید اشاره می‎کند و می‎گوید: یکی از طرح‌های اجراشده برای بهینه‎سازی، استفاده از پدهای سلولزی و نانوسلولزی به جای پوشال در کولرهاست که در کنار به‎کارگیری ترموستات، هوای خنک‌تری را ایجاد می‎کند. وی می‎افزاید: در ارزیابی اولیه طبیعتا مصرف آب پدهای سلولزی و نانوسلولزی بیشتر از پوشال است اما به دلیل تولید هوای خنک‎تر و قطع کردن موتور دستگاه با عملکرد ترموستات، مدت زمان روشن ماندن کولر کمتر می‎شود و در مجموع مصرف آن هم کاهش می‎یابد.

ضرورت ارتقای کولرها

هرچند به نظر می‎رسد با به‎روزشدن فناوری کولرهای آبی در کشور، بتوان به کاهش مصرف آب در آن‎ها امیدوار بود اما دو موضوع این امیدواری را کمرنگ می‎کند؛ اول این‎که فعلا ما در سخت‎ترین سال‎های آبی کشور، با میلیون‎ها کولر پوشالی قدیمی مواجه‎ایم و باید برای آن‎ها فکری کرد و دوم این‎که ارتقای کولرهای قدیمی به کولرهای جدید از توان مالی خیلی از خانواده‎ها خارج است و شاید لازم باشد یارانه و تسهیلاتی برای آن پیش‎بینی شود.

با میلیون‎ها کولر پوشالی چه کنیم؟

با این حال برای کاهش مصرف آب کولرهای پوشالی هم راهکارهایی وجود دارد:

* نصب ترموستات برای کاهش مصرف آب و برق

* نصب سایه ‎بان، با تاثیر حدود 30 درصدی در کاهش مصرف آب و برق کولرهای آبی

* سرویس فنی شامل تعویض پوشال، روغن‎کاری، قراردادن رسوب‎گیر، تنظیم شناور و رفع نشتی  احتمالی کولر

* انتخاب محل مناسب برای نصب کولر، از جمله دوربودن از دودکش‎ها و نزدیک‎ترین مسیر برای کوتاه ‎شدن طول کانال