زمانیکه پایه‌های اوپک سست می‌شود/ نفت در لبه پرتگاه سقوط ٣٠درصدی
اوپک بعنوان بزرگترین گروه نفتی دنیا اگر نتواند در حصول توافق کاهش تولید نقش بازی کند، بخش اعظمی از وجاهت خود را از دست خواهد داد و قیمت نفت ریزش های بی‌سابقه ای را تجربه می کند.
به گزارش اقتصادآنلاین، درحالی مازاد عرضه ٣٠ میلیون بشکه ای نفت خام چشم‌انداز رشد قیمت این کامودیتی را با چالش جدی روبرو کرده است که هنوز هیچ توافق مکتوبی از کاهش تولید نفت در میان تولیدکنندگان بزرگ نفت به ثبت نرسیده است.
بازارهای جهانی نفت هفته گذشته را با نوسانات شدیدی پشت سر گذاشتند و سرانجام پس از شش هفته افت شدید قیمت‌ها، همگان منتظر برگزاری جلسه بزرگترین گروه نفتی دنیا بودند تا شاید با توافق کاهش تولید، افسار سقوط قیمت‌ها کشیده شود.
از سوی دیگر، ترامپ نیز پیش از آن از عربستان و روسیه خواسته بود تا به جنگ قیمتی نفت پایان دهند چراکه با قیمت های ٢٠ دلاری نفت، صنعت شیل خود را در معرض خطر نابودی می دید.
پس از آن بود که برخی اعضای اوپک و اوپک پلاس به دعوت عربستان برای اجلاسی از راه دور پاسخ مثبت دادند و گفتگوهای دوجانبه و چندجانبه پیش از نشست چند روزی ادامه یافت. اما روسیه تا نزدیکی برگزاری این نشست همچنان حضور وزیر انرژی این کشور در اجلاس اوپک پلاس را تایید نکرد. در نتیجه این موضوع، نشست دو روز به تعویق افتاد و از تاریخ ۶ آوریل به ٩ آوریل موکول شد.
در ادامه با نزدیک شدن به زمان برگزاری جلسه وبینار اعضای اوپک پلاس، پرسش های مهمی مطرح می شد از این قبیل که مبدا میزان کاهش تولید چه زمانی خواهد بود و یا اینکه چه سازوکاری می‌تواند نظارت روی این کاهش تولید و پایبندی اعضا را تضمین کند؟ و مهم‌تر اینکه روش تعیین سهمیه‌ی کاهش برای هر کشور چه خواهد بود؟
سرانجام پس از کلی اما و اگر اولین جلسه وبیناری اوپک پلاس آغاز شد و دستور جلسه مبنی بر کاهش تولید به میزان ۱۰ میلیون بشکه بود که ۶۰درصد از آن برعهده‌ی اوپک و ۴۰درصد برعهده‌ی دیگر حاضران بود اما در نتیجه یک جلسه ١٠ ساعته این شد که هیچ توافق مکتوبی برای کاهش تولید به دست نیاید چراکه مکزیک با توافق همراهی نکرد. چراکه در این جلسه تعیین شد که سهم کاهش تولید مکزیک ۴٠٠ هزار بشکه باشد که وزیر انرژی این کشور مخالفت کرد و گفت حداکثر ١٠٠ هزار بشکه کاهش تولید را می پذیرد.
اما نتیجه ضمنی این جلسه آن شد که اوپک و متحدانش روز پنجشنبه (۲۱ فروردین‌ماه) برای مجموع کاهش تولید روزانه ۱۰ میلیون بشکه‌ای کشورهای عضو و غیرعضو اوپک از یکم ماه مه سال ۲۰۲۰ میلادی برای یک بازه زمانی اولیه به‌مدت دو ماه که پایان این بازه ۳۰ ژوئن امسال خواهد بود، سپس برای کاهش عرضه روزانه ۸ میلیون بشکه در یک بازه زمانی ۶ ماهه از یکم ژوئیه تا ۳۱ دسامبر سال ۲۰۲۰ و سرانجام کاهش عرضه روزانه ۶ میلیون بشکه در بازه زمانی سوم از یکم ژانویه ۲۰۲۱ تا ۳۰ آوریل ۲۰۲۲ به‌مدت ۱۶ ماه، توافق کردند.
گفتنی است همه تولیدکنندگان عضو و غیرعضو اوپک حاضر در توافق‌نامه همکاری (۲۲ کشور) به استثنای مکزیک در نشست فوق‌العاده بیش از ۱۰ ساعته وزیران نفت و انرژی اوپک درباره موارد یادشده به توافق رسیدند، در نتیجه این توافق مشروط به رضایت مکزیک است.
پس از آن بود که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا روز جمعه،۲۲ فروردین‌ماه اعلام کرد: ایالات متحده به مکزیک برای کاهش تولید نفت در قالب توافق کاهش تولید کشورهای عضو و غیرعضو سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) موسوم به اوپک پلاس کمک می‌کند.
در نتیجه مذاکرات برای به سرانجام رساندن توافق کاهش تولید روزانه ١٠ میلیون بشکه‌ای کشورهای عضو و غیرعضو اوپک (اوپک پلاس) در ماه‌های مه و و ژوئن با هدف نجات بازار نفت از گرداب سقوط پس از نشست‌های فوق‌العاده وزیران نفت و انرژی اوپک پلاس در روز پنجشنبه (٢١ فروردین‌ماه) و G20 در روز جمعه، به روز سوم (شنبه، ٢٣ فروردین) کشیده شده است.
نمایندگان اوپک پلاس روز شنبه اعلام کردند که مذاکرات با پیشرفت همراه بوده است، اما آنها درباره اعلام نتایج به شدت محتاط بودند. در نتیجه گفت‌وگوها بین عربستان و مکزیک در روز شنبه پس از قول مساعد دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا به مکزیک برای جبران بخشی از کاهش تولید این کشور آمریکای جنوبی در قالب توافق کاهش اوپک پلاس ادامه یافت. ولی تحلیلگران پیش‌بینی می کنند که اگر توافق کاهش تولید به نتیجه نرسد، فردا بازارهای نفت با افت بی سابقه قیمتی بازگشایی خواهند شد و حتی ریزش قیمت ها احتمالا تا ٣٠ درصد نیز به ثبت برسد.
ولی نکته‌ای که باید بدان توجه داشت این است که عاملی که این‌روزها قیمت نفت را به کانال ۲۰دلار و ۳۰ دلار برای هر بشکه کشانده، یک عامل خارج از بازار و خارج از اقتصاد است. این افت قیمت نه فقط به‌دلیل تخفیف‌های عربستان یا پایان طرح کاهش اوپک پیش آمده و نه حاصلِ یک رکود اقتصادی بین‌المللی‌ست بلکه به‌دلیل شیوع کرونا و خوابیدن فعالیت های صنعتی در اغلب نقاط جهان است. گزارش‌های رسمی اخیرا نشان دادند که در ماه سوم از سال میلادی جاری میزان تقاضا برای نفت نزدیک به ۱۳ میلیون بشکه کاهش یافته و همزمان عرضه‌ی آن چند میلیون بشکه افزایش داشته است. پیش‌بینی‌ها نیز حاکی از آن است که احتمالا در هفته‌های پیش‌رو تقاضا تا ۳۰میلیون بشکه در روز هم کم خواهد شد.
در چنین شرایطی، باتوجه به افت فعالیت های خطوط هوایی و عدم ترددخودروها، کاهش تقاضا برای برق کارخانه‌ها و شرایط روانی حاکم بر بازار، افت قیمت نفت قطعی و ناگزیر است. از این رو به نظر می رسد اگر عربستان و روسیه برای افزایش تولید خود مسابقه نمی‌گذاشتند و ریاض بلافاصله تخفیف‌های چندین‌دلاری ارائه نمی‌کرد نیز قیمت نفت به محدوده فعلی می‌رسد فقط این روند به جای ۴۸ ساعت ممکن بود ۴۸ روز طول بکشد. اما چرا عربستان این جنگ قیمتی را آغاز کرد و ماست تخفیفات اساسی قیمت را کشید؟ در پاسخ باید گفت که اگر سعودی‌ها منتظر می شدند تا عرضه و تقاضا، قیمت نفت را به ۲۵دلار برساند، بسیاری از مشتریان ممکن بود مخازنشان را با نفت تولیدکنندگان دیگر پر کنند و جایی برای خرید نفت ارزان عربستان نباشد.
