به گفته فعالان این حوزه، درخواست افزایش قیمت شکر به ستاد تنظیم بازار را داده شده و این ستاد نرخ را به ۸ هزار و ۶۰۰ تومان افزایش داده است که با قیمت بازار اختلاف زیادی دارد. همینطور به درخواست شرکت بازرگانی دولتی ایران ۲۰ هزار تن شکر در استانها توزیع شده و کمبودی وجود ندارد. خروج شکر از لیست دریافتکنندگان ارز دولتی و در عین حال قیمتگذاری دولتی باعث شده قیمت این کالا در بازار دونرخی شود؛ امری که فضا را برای فعالیت دلالها مهیا میکند.
تولیدکنندگان میگویند اگر نرخ شکر در کارخانه به ۱۲ هزار تومان برسد هزینههای افزایش یافته کشاورزی را پوشش میدهد که قیمت و شرایط کنونی این کالا در بازار معقول بهنظر میرسد. به گفته ناظران بازار، خروج شکر از گروه یک میتواند علاوه بر اینکه بازار دونرخی را از بین ببرد، مقدمه برداشت اولین گام آزادسازی شکر باشد.
«هیچ کمبودی نیست.»جمله یکی از سوپرمارکتدارهای خیابان کارگر شمالی است. از هفته پیش قیمت شکر افزایشی شده و مشاهدات میدانی نشان میدهد قیمت این کالا در بازار تا دوبرابر افزایش یافته است. فروشندهای در مرکز شهر تهران درباره افزایش قیمت شکر میگوید: «طبیعی است. نزدیک عید قیمت بالا میرود.» او میگوید شکر را ۷ هزار تومان میخریده و ۸ هزار و ۵۰۰ تومان میفروخته «اما از چند روز پیش ۱۲ هزار و ۵۰۰ تومان میخرم و ۱۴ هزار تومان میفروشم.»وی درباره کمبود شکر در بازار میگوید: هرچقدر که بخواهم میتوانم سفارش بدهم. قیمتها بالا است.
مشاهدات از فروشگاههای زنجیرهای همیشه تخفیف هم نشان میدهد عرضه شکر بستهبندی کاهش پیدا کردهاست. یکی از فروشندگان میگوید: «شرایط شکر شده مثل اوایل که کره کم بود. هر روز صبح کره که به فروشگاه میآمد دو ساعته تمام میشد. از وقتی قیمت بالا رفته تا ظهر شکرمان تمام میشود. مخصوصا روزهای اول هفته گذشته که تازه شکر گران شده بود شکرهای بستهبندی که قیمت قبلی ماندهبود در عرض یک ساعت خریداری شد.» این فروشنده درباره کمبود این کالا در بازار میگوید: «میزان مشخصی از کالا به هر شعبه داده میشود. ما تقاضای شکر بیشتری کردیم و آنها هم موافقت کردند بعید میدانم کمبودی وجود داشته باشد.»
شرایط قنادیها خوب نیست؛ البته بابت قیمتها. از اسفند پارسال که کرونا در کشور شایع شد قنادها یکی از صنفهای آسیب دیده بودند. با شروع قرنطینه و ممنوعیت هرگونه مهمانی و مراسم بخش قابلتوجهی از دخل آنان خالی شد و مردم هم به سبب مسائل بهداشتی و همینطور سلامتی کمتر سمت شیرینی فروشیها میرفتند. البته الان شرایط بهتر است؛ شب یلدا شیرینیفروشیها فروش خوبی داشتند بهگونهایکه یکی از واحدهای صنفی گفت توقع آن حجم از تقاضا را نداشتند. حال که دومین عید نوروز کرونایی در پیش است این مغازهها شلوغتر از پیش شدهاند.
در سال گذشته ۷ میلیون و ۲۰۰ هزار تن چغندر قند برداشت شد درحالیکه این رقم امسال به ۵ میلیون تن رسید. این در حالی است که به سبب افزایش هزینهها و همینطور محدودیتهای ارزی دولت، قیمت تمام شده شکر وارداتی هم افزایش یافته است. نیاز سالانه شکر کشور حدود ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار تن است که یک میلیون و ۵۰۰ هزار تن آن از نیشکر و در کشتهای بهاره و پاییزه چغندر قند از تولید داخلی تولید میشود. در حلقه ابتدایی زنجیره تولید شکر، یعنی کشاورزی، بهدلیل خارج شدن نهادههای کشاورزی از گروه یک شاخص بهای تولید چغندر قند و نیشکر هم افزایش قابلتوجهی یافت و کشاورزان خواهان افزایش قیمت نرخ سر زمین شدند. نرخ خرید چغندر قند سر زمین امسال کیلویی ۸۴۰ تومان بود که مورد اعتراض تولیدکنندگان قرار گرفت.
دلیل اصلی افزایش قیمت، خروج این کالا از گروه یک دریافتکنندگان ارز دولتی است. به بیانی دیگر بانک مرکزی دیگر برای واردات شکر ارز دولتی اختصاص نمیدهد و منبع تامین ارز آن به بازار نیمایی سپرده شده؛ بازاری که قیمت ارز در آن بالای ۱۵ هزار تومان است و به همین سبب شکر در بازار دونرخی شده است. این درحالی است که امسال میزان تولید نیشکر و چغندر قند بیشتر از ۲ میلیون تن کاهش یافته است.