ورود خودرو به بورس؛ حاشیه‌هایی مهم‌تر از متن
افزایش حجم تقاضای کاذب و بیشتر شدن فاصله قیمت خودرو از کارخانه تا بازار منجر به رشد سرسام‌آور کف قیمت خودروها شده است. جولان واسطه‌ها و گسترش سفته‌بازی بازار را به کلی از کنترل خارج کرده، پدیده‌هایی که سرانجام عرضه خودرو در بورس را جدی‌تر کرده است. اکنون به نظر می‌رسد که تنها راه کشف قیمت واقعی محصولات خودروسازان از طریق بازار سرمایه باشد.
شنیده‌ها حاکی از آن است که در حال حاضر مجلس مجدانه پشت عرضه خودرو در بورس ایستاده است. اگرچه هنوز ساز و کار مدونی برای این کار تشریح نشده ولی بررسی‌های اولیه برای حضور خودرو در بورس کالا تقریباً نهایی شده است. از کارگروه خودروی کمیسیون صنایع مجلس خبر می‌رسد که یکی از اولین قوانین برای خریداران خودرو در بورس، دستورالعمل حق فروش آن است. به این صورت که مشتریان تنها مجاز به خرید سالیانه یک دستگاه خودرو هستند ولی البته نمی‌توانند محصول خریداری شده را تا دو سال آینده به فروش برسانند. همچنین خریداران طی این زمان ملزم به پرداخت مالیات نیز هستند. نکته مهم درباره این طرح، عرضه خودروهای سواری داخلی و البته برخی از مدل‌های خارجی است.
کارشناسان بر این باور هستند که با این روش قیمت تمام‌شده و واقعی خودروها کشف می‌شود. البته لازم به ذکر است که قیمت پایه خودروها را نیز سازمان حمایت اعلام خواهد کرد. اتفاقی که خود محل مناقشات فراوانی است. چراکه با این روش بار دیگر شورای رقابت از چرخه قیمت‌گذاری خودرو خارج می‌شود. هر بار که این مسئولیت قیمت‌گذاری خودرو از دوش این شورا برداشته شده قیمت روز ماشین در بازار دستخوش نوسان شدیدی شده است.
پایان سوداگری در بازار معاملات ماشین؟
در روزهایی که گرانی خودرو تبدیل به مهم‌ترین چالش این صنعت شده، مجلس با هدف خارج کردن خودرو از ماهیت یک کالای سرمایه‌ای به یک کالای مصرفی، در حال تدوین ساز و کار عرضه خودرو در بورس کالا است. این در حالی است که آمار تولید خودرو از سوی سه خودروساز بزرگ به‌ویژه ایران خودرو با افزایشی چشم‌گیر روبرو شده ولی همچنان تفاوت قیمت قیمت خودرو از درب کارخانه تا بازار مصرف‌کنندگان واقعی را دچار مشکلات فراوانی کرده است. در واقع ریشه اصلی وفور حجم بالای سوداگران و سفته‌بازان است. مجلسی‌ها بر این باور هستند که قیمت‌گذاری خودرو بر بستر بازار سرمایه می‌تواند بین واسطه‌ها و مصرف‌کنندگان تفکیک اعمال کند. از سوی دیگر با حضور خودرو در این فضا، امیدها به رشد کیفیت محصولات نیز افزایش پیدا می‌کند. تا این لحظه شیوه‌نامه دقیقی از عرضه خودرو در بورس منتشر نشده ولی پیش‌بینی می‌شود این روند پیچیدگی چندانی نداشته باشد. محدودیت خرید سالیانه یک دستگاه از یک مدل می‌تواند هم نیاز مشتریان به تنوع را پاسخگو باشد و هم حجم سفته‌بازی را کنترل کند.
نظر کارشناسان خودرو چیست؟
آنچه از ظاهر امر برمی‌آید، موفقیت طرح عرضه خودرو در بورس با هزینه‌ای بسیار پایین‌تر از شیوه‌های سنتی دولت است. اما این طرح چندان هم بی‌حاشیه نبوده است. کارشناسان منتقد در این زمینه می‌گویند شیوه دستوری قیمت‌گذاری خودرو تحت هر شرایطی چه از سوی خودروسازان و چه بر بستر بورس، روشی مخرب است که آثار زیانبار آن را هنوز هم مشاهده می‌کنیم. بهترین مثال قیمت‌گذاری روانی پراید است. خودرویی پرحاشیه که اکنون تولید آن به پایان رسیده و سایه رشد کهکشانی قیمتش همچنان بر بازار سنگینی می‌کند. همان ایام که افزایش قیمت این خودرو از سوی مدیران با اجبار سرکوب شد، سایپا اعلام کرد که پراید در آینده بار دیگر رکورد می‌شکند. این اتفاق زودتر از پیش‌بینی‌ها رخ داد و پراید از کانال قیمتی 100 میلیون تومان به راحتی عبور کرد. ورود خودرو به بورس بدون اعمال قیمت‌گذاری دقیق و حساب‌شده می‌تواند عواقب وخیمی را در پی داشته باشد.
