چرا دلار قوی برای بورس خوب نیست؟
بورس ایران، یک بازار کامودیتی محور است و این نمادها سهم بالایی از ارزش کل شرکتهای بورسی را به خود اختصاص دادهاند. بنابراین یکی از مهمترین عوامل در روند درآمدی این نمادها و در نتیجه روند کلی بورس، تغییر قیمت کامودیتیها در بازارهای جهانی است.معمولاً یک رابطه معکوس میان ارزش دلار و قیمت کامودیتیها وجود دارد. به صورت تاریخی زمانی که دلار در برابر سایر ارزهای اصلی تقویت میشود، قیمت کامودیتیها کاهش پیدا میکند و برعکس. هرچند اغلب یک رابطه معکوس قابل توجه میان ارزش دلار و قیمت کامودیتی وجود دارد اما این یک همبستگی کامل نیست. دلیل رابطه معکوس میان ارزش دلار و قیمت کامودیتیها چیست؟
به گزارش اقتصادآنلاین؛ به طور معمول یک رابطه معکوس میان ارزش دلار و قیمت کامودیتیها وجود دارد. دلیل اصلی این موضوع این است که دلار، ارز معیار در مکانیسم قیمت گذاری کامودیتیها در بازارهای جهانی است.
با توجه به اینکه دلار به صورت تاریخی باثباتترین ارز خارجی است، همواره به عنوان ارز ذخیره میان کشورها مطرح بودهاست؛ به این معنا که غالب کشورها، بخشی از ذخایر داراییهای خودرو را به صورت دلار نگه میدارند. همچنین زمانی که صحبت از تجارت بین المللی هر کالایی مانند مواد خام و کامودیتیها میشود، دلار در بسیاری از موارد ارز مبادلاتی میان طرفین است.
دلار ارزان، قیمت کامودیتیها را افزایش می دهد
زمانی که ارزش دلار کاهش پیدا میکند، هزینه دلاری خرید کالا افزایش پیدا می کند و در نقطه مقابل مقدار کمتری از سایر ارزها برای خرید مقدار مشخصی دلار مورد نیاز است؛ به عنوان مثال اگر ارزش کالایی ۱۰۰ دلار باشد و نرخ برابری یورو و دلار برابر با یک باشد، خریدار اروپایی برای خرید این کالا باید ۱۰۰ یورو پرداخت کند. حالا اگر نرخ برابری دلار و یورو به ۰.۹ کاهش پیدا کند و دلار تضعیف شود، برای خرید آن کالا نیاز به ۹۰ یورو است. در اقتصاد کلاسیک این به معنای افزایش قدرت خرید و تقاضا است که به افزایش قیمتها منجر خواهد شد. حالا اگر ارزش دلار افزایش پیدا کند، این مکانیسم معکوس میشود و باعث کاهش تقاضا و افت قیمت میشود.
بنابراین به دلایل تاریخی و اقتصاد قوی آمریکا، در بخش اعظمی از تجارت بینالملل جهانی از دلار به عنوان ارز مبادلهای استفاده میشود؛ در این شرایط زمانی که دلار تقویت میشود، قیمت کالاها به ارزهای دیگر گرانتر و منجر به کاهش تقاضا می شود و وقتی دلار تضعیف می شود، قیمت کالاها در سایر ارزها کاهش مییابد که باعث افزایش تقاضا میشود.
به عنوان مثال وقتی ارزش دلار در سال ۲۰۱۴ شروع به افزایش کرد، شاخص دلار در قراردادهای آتی برابر با ۷۸.۹۳ بود که این عدد در سال ۲۰۱۶ به حدود ۹۷ رسید؛ به بیان دیگر، ارزش دلار در حدود دو سال ۲۳ درصد افزایش یافت. در این بازه زمانی شاهد این بودیم که قیمت بسیاری از کامودیتیها کاهش پیدا کرد.
همیشه رابطه ارزش دلار و قیمت کامودیتی ها برقرار نیست
البته باید توجه داشت که هرچند روابط تاریخی را می توان به عنوان یک معیار مهم در نظر گرفت اما در برهههایی از زمان هم شاهد واگراییهایی که روابط تاریخی نقض شدهاست، بودیم. بنابراین ممکن است قمیت کامودیتیها و ارزش دلار در بازههای زمانی خاصی در یک جهت حرکت کرده باشند.
نکته دیگری که باید توجه داشت این است که برخی مطالعات نشان میدهند که همبستگی ارزش دلار و قیمت کامودیتیها در حال تضعیف شدن است؛ یک مؤسسه تحقیقات بازار،سال ۲۰۱۷ گزارش کرد که از سال ۲۰۱۶ این رابطه تضعیف شده است و به عنوان نمونه در نیمه دوم سال ۲۰۱۶ حتی با افزایش ارزش دلار در برابر سایر ارزها، قیمت کالاها افزایش یافت. هر چند که دوباره شاهد ارتباط میان ارزش دلار و قیمت کامودیتیها در سالهای بعد بودیم.