رکود بورس عمیق‌تر شد / کدام سناریو برای شاخص کل محتمل تر است؛ صعودی، نزولی یا خنثی؟
در جریان معاملات این هفته هر چند شاخص کل حمایت یک میلیون و ۵۰۰ هزار واحدی را از دست داد اما به گفته بسیاری از تحلیل گران، محدود حمایتی قوی شاخص کل بازه یک میلیون و ۵۰۰ تا یک میلیون و ۴۸۰ هزار واحدی است که شاخص در آخرین روز معاملاتی، به آن واکنش مثبت نشان داد. با این وجود بررسی دو مولفه جریان پول حقیقی و ارزش معاملات خرد، حاکی از رکود عمیق حاکم بر بازار است. موضوعی که در کنار تشدید ریسک‌های سیستماتیک، بازگشت پر قدرت بازار را دور از انتظار نشان می‌دهد.
اقتصادآنلاین-پویا دادجو؛ در حالی معاملات این هفته بورس به پایان رسید که شاخص کل با کاهش ۱۲هزار و ۵۵۱ واحدی تا ارتفاع یک میلیون و ۴۹۰ واحدی عقب نشینی کرد تا بورس بر اساس تغییرات شاخص کل بازدهی منفی ۰.۸ درصدی را در این هفته ثبت کند.
در چهار روز معاملاتی این هفته، شاخص کل، در سه روز ابتدایی بازدهی منفی را ثبت کرد و پس از شکست مقاومت یک میلیون و پانصد هزار واحدی در ابتدای هفته، روز سه شنبه تا سطح یک میلیون و ۴۸۳ هزار واحدی هم کاهش پیدا کرد؛ اما روز چهارشنبه شاخص با افزایش بیش از ۶هزار و ۵۰۰ واحدی همراه شد تا بخشی از افت این هفته را جبران کند.
از دیدگاه تکنیکالیست‌ها افزایش شاخص کل در حقیقت واکنشی به حمایت یک میلیون و ۴۸۰ هزار واحدی بود که اتفاق مثبتی محسوب می‌شود. هر چند که شاخص کل به این سطح حمایتی واکنش نشان داد اما اگر در همان دیدگاه تکنیکالی نگاه کنیم، واکنش به این سطح حمایتی به‌گونه ای نبوده که بتوان تایید محکمی بر بازگشت بازار به روند صعودی باشد. البته نحوه محاسبه شاخص و در نظر گرفتن آن به عنوان دماسنج بازار این روزها موررد انتقاد بسیاری از فعالان قرار گرفته و این گروه معتقدند که با توجه اثرگذاری بالای سهام‌های بزرگ در تغییرات شاخص کل، نمی‌توان آن را به عنوان نمایی از کل بازار در نظر گرفت.
در حقیقیت نگاهی به دو مولفه ارزش معاملات خرد و همچنین جریان پول حقیقی، نشان می‌دهد رکود شکل گرفته در معاملات در این هفته تشدید شده است.
ارزش معاملات خرد (سهام و حق تقدم)
میانگین ارزش معاملات خرد روزانه در این هفته حدود ۲هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان بود که کم‌ترین میزان در سال ۱۴۰۱ محسوب می‌شود. به طور کلی روند ارزش معاملات خرد طی چهار هفته گذشته همواره روند نزولی داشته است. نمودار زیر میانگین روزانه ارزش معاملات خرد طی هفته‌های معاملاتی در سال ۱۴۰۱ را نشان می‌دهد:
باید توجه داشت که در هفته‌ای که گذشته، سه روز رکورد پایین‌ترین ارزش معاملات روزانه سال ۱۴۰۱ شکسته شد که حاکی از شدت رکود حاکم بر بازار است.
خروج پول حقیقی
مولفه دوم یعنی خروج پول حقیقی همچنان در شرایط نامناسبی به سر میبرد. در جریان معاملات این هفته به طور متوسط روزانه شاهد خروج حدود ۴۲۶ میلیارد تومان پول حقیقی بودیم که نسبت به هفته گذشته افزایش حدود ۳۰ درصدی را نشان می‌دهد. به طور کلی عملاً از اواخر اردیبهشت ماه و همزمان با آغاز روند نزولی بورس، همواره شاهد خروج پول حقیقی بودیم.
ریسک‌های سیستماتیک
شاید غالب فعالان و تحلیلگران بازار بر این موضوع اتفاق نظر داشته باشند که بسیاری از سهام‌های بازار در قیمت های مناسبی قرار داند. اما ریسک‌هایی سیستماتیک بازار به شدت افزایش پیدا کرده‌است. همین موضوع در کنار سایر عوامل منجر شده که بسیاری از معامله‌گران جنبه احتیاط را در نظر داشته باشند. آینده مبهم برجام با سفر بایدن به خاورمیانه و سفر پیش روی پوتین به ایران تشدید شده است؛ موضوعی که یکی از عوامل موثر بر بازار است. اصلاح بازارهای کامودیتی هم در بازار سرمایه ایران که سهم غالب آن مربوط به شرکت‌های پالایشی و پتروشیمی و همچنین فلزات اساسی است، یکی دیگر از عوامل شکل گیری رکود معاملات است. سیاست‌های دولت در خصوص نرخ بهره و همچنین تشدید قیمت گذاری دستوری از دیگر ابهام های بازار به شمار می‌رود.
پیش بینی بورس
با در نظر گرفتن تمام این عوامل، یعنی از دیدگاه تکنیکالی و بنیادی به نظر می‌رسد که اصلاح شدید بازار سناریویی با کم‌ترین احتمال وقوع باشد. در نقطه مقابل هم افزایش قابل توجه بازار نیز دور از انتظار است. آنچه که به نظر می‌رسد ادامه روند خنثی و رشد تک سهم‌ها، محتمل‌ترین سناریو برای بازار در شرایط کنونی است.
