حرف دل بورسی ها با بخش خصوصی چیست؟
روز یکشنبه اعضای کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق ایران میزبان رییس سازمان بورس و اوراق بهادار و مدیرعامل فرابورس به صرف صبحانه کاری بودند. حاضران در این نشست نگاهی به چالش هایی که این روزها وضعیت بازار سرمایه کشور را دگرگون کرده انداختند و ضمن ارائه پیشنهاداتی بر تشکیل کمیته ای مشترک بین اتاق ایران و سازمان بورس به‌منظور انجام طرح های مطالعاتی و یافتن راهکارهای منطقی برای این بازار، تاکید کردند.
به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از دنیای‌‌‌‌اقتصاد، رییس سازمان بورس در نشست هم‌‌‌‌اندیشی با اعضا، دامنه‌نوسان را همان قیمت‌گذاری دستوری دانست و تاکید کرد این محدودیت نمی‌گذارد بازار در مسیر عرضه و تقاضا و بدون دخالت‌های دستوری مسیر و راه خود را پیدا کند. وی وعده داد تا پایان سال اقداماتی در حوزه دامنه‌نوسان اما به شکل تدریجی انجام خواهد شد. تقویت روابط سازمان با اعضای کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق ایران، انتقاد به فرمول تعیین نرخ گاز صنایع، عدم‌نیاز بازار سهام به حمایت‌های پولی، تاکید بر لزوم سجامی‌شدن همه شرکت‌ها و تاکید بر عدم‌دخالت دولت در بورس از دیگر محورهای صحبت‌‌‌‌های عشقی در نشست روز گذشته بود.
تشریفات در بورس را کاهش دهید
مجتبی کاروان، رییس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق ایران اولین سخنران نشست کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق ایران بود که بر لزوم ارائه دوره‌‌‌‌های آموزشی در حوزه بورس، تاکید کرد و در عین حال خواستار تسریع پذیرش شرکت‌ها در این بازار شد. این فعال اقتصادی همچنین کاهش تشریفات در افزایش سرمایه شرکت‌ها را مورد تاکید قرار داد و از اینکه امکان اعتبارسنجی شرکت‌ها در شبکه بانکی و بورسی وجود ندارد، اظهار تاسف کرد. او گفت که این مساله موجب بروز مشکلاتی شده است و درخواست کرد این معضل باید هرچه سریع‌تر برطرف شوند.
در بورس دخالت نکنید
محسن حاجی‌‌‌‌بابا، نایب‌‌‌‌رییس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق ایران هم سخنران بعدی بود که به بیان نظرات خود درباره وضعیت بازار سرمایه پرداخت. او بر ضرورت تداوم تعاملات دوطرفه بین بخش‌خصوصی و سازمان بورس تاکید کرد و پیامدهای بی‌‌‌‌توجهی به این موضوع را ابلاغ ۳۷بخشنامه ظرف سه سال در حوزه بانکی دانست و از آن به‌عنوان یک فاجعه یاد کرد. عدم‌دخالت دولت در بورس خواسته دیگری بود که از سوی این عضو هیات‌نمایندگان اتاق ایران مطرح شد. به باور او اگر سطح دخالت‌‌‌‌ها کاهش پیدا کند، سطح شفافیت در بورس نیز بیشتر می‌شود و موجب بالا رفتن میزان اعتماد مردم به این بازار خواهد شد.
لزوم اصلاح فرمول معیوب شاخص بورس
به دنبال آنچه در این نشست مطرح شد، کمیته بورس کمیسیون بازار پول و سرمایه پیشنهادی را مبنی‌بر تشکیل کمیته‌‌‌‌ای مشترک به‌منظور انجام کارهای مطالعاتی برای تعریف شاخص‌کل و اصلاح آن به صورت دقیق و بر اساس معیارهای کارشناسی‌شده، مطرح کرد. همچنین پیشنهاد شد تا سازمان بورس، سامانه شفافیت تصمیمات دولتی را تشکیل دهد و کلیه دستگاه‌های دولت را موظف کند تا تصمیمات و سیاست‌های ابلاغی خود را در این سامانه افشا کنند تا فعالان بازار آن را تحلیل کرده و بر اساس آن تصمیم بگیرند.
بورس؛ موتور محرک اقتصاد
بعد از اینکه اعضای کمیسیون و کارشناسان بازار سرمایه به بیان دیدگاه‌‌‌‌ها و انتقادهای خود از این بازار پرداختند، نوبت به رییس سازمان بورس و اوراق بهادار رسید. مجید عشقی با بیان اینکه بازار سرمایه موتورمحرک هر کشوری است از لزوم تقویت روابط سازمان با اعضای کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق ایران سخن گفت و تصریح کرد: امروز همه مردم کشور در این بازار منفعت دارند و در این بین سازمان بورس به تنهایی نمی‌تواند پاسخگوی همه نیازها باشد، بنابراین باید به کمک همه ذی‌نفعان به‌خصوص بخش‌خصوصی عدم‌شفافیت‌‌‌‌ها را به کم‌ترین حد ممکن برسانیم.
عشقی ارزش بازار سرمایه را نزدیک ۶۲۰۰هزار میلیارد تومان عنوان کرد و افزود: این تقریبا بزرگ‌ترین عددی است که در اقتصاد کشور وجود دارد و سیستم بانکی و نقدینگی هیچکدام به این عدد نمی‌رسد. رقمی که می‌تواند موتور سودسازی و ایجاد اشتغال در کشور باشد، بنابراین الان به هیچ‌وجه نمی‌توان بازار سرمایه را به حاشیه راند و در تصمیمات در نظر نگرفت.
دغدغه امروز و دیروز بورسی‌‌‌‌ها
در ادامه این نشست، فرهنگ قراگوزلو کارشناس حوزه بازار سرمایه نرخ گاز را مهم‌ترین چالش بورسی‌‌‌‌ها عنوان کرد و گفت: فرمول نرخ گاز در ایران باید مانند کشورهایی که دارای ذخایر گاز هستند در منطقه محاسبه شود و دو کشوری که از منطقه خارج هستند را از فرمول نرخ‌گذاری باید خارج کرد. وی با تاکید بر اینکه پایان‌دادن به نرخ‌گذاری دستوری را خواستار هستیم، گفت: تعیین قیمت با اصل معامله که رضایت دو طرف است، مغایرت دارد.
قراگوزلو بیان‌کرد: در مقایسه با بازارهای منطقه، بازار سرمایه ایران شرایط بهتری دارد اما مشکلات امروز ناشی از نبود‌اعتماد است. در بازار سرمایه نتوانستیم اعتماد مردم را جلب کنیم و این وظیفه نهاد ناظر است تا اطمینان را ایجاد کند. وی افزود: در طرح‌‌‌‌های نیمهتمام تامین نقدینگی موردنیاز بسیار اهمیت دارد و صندوق پروژه‌محور را برای تامین نقدینگی این طرح‌ها پیشنهاد می‌‌‌‌کنیم و با توجه به حاکمیت اطلاعات در دنیا که اقتصاد را قابل پیش‌‌‌‌بینی میکند خواستار ایجاد رویه‌‌‌‌هایی هستیم که به کمک اطلاعات موردنیاز موجود در بورس اقتصاد را پیش‌‌‌‌بینی کنیم.
بازگشایی تدریجی دامنه‌نوسان تا پایان سال
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار بعد از بیان مقدمه‌ای به یکی از معضل‌‌‌‌های مهم بازار سرمایه یعنی دامنه‌نوسان اشاره کرد و خبر از رفع تدریجی آن تا پایان سال داد. عشقی گفت: در سازمان بورس به این جمع‌‌‌‌بندی رسیده‌‌‌‌ایم که تا پایان سال بتوانیم دامنه‌نوسان را به تدریج بازکنیم. در ادامه با بازخوردی که از اثرات آن می‌‌‌‌گیریم برای دوره‌‌‌‌های بعدی تصمیم‌گیری خواهیم کرد. بورس روی دامنه‌نوسان حساسیت دارد اما حتما تا پایان سال این برنامه را اجرایی می‌‌‌‌کنیم.
او در ادامه به ابهاماتی که در بازار وجود دارد اشاره کرد و گفت: چند ابهام جدی در رابطه با بازار سرمایه وجود دارد که یکی از آنها مذاکرات هسته‌‌‌‌ای و موضوع دیگر بودجه سال آینده است که تا دو ، سه‌هفته دیگر با رفع این ابهامات آسان‌‌‌‌تر می‌توان درباره بازار سهام و اقدامات لازم برای آن تصمیم‌گیری کرد.
رفع انحصار صدور مجوز
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار در ادامه بر توسعه نهادهای مالی بازار تاکید کرد و برنامه‌‌‌‌های سازمان برای اجرای این مهم را توضیح داد و گفت: برای توسعه نهادهای مالی طی ۶ماه گذشته، ۶ مجوز کار‌گزاری صادر شده است. این در حالی است که ۱۲سال هیچ مجوزی برای تاسیس کار‌گزاری صادر نشده بود، ضمن آنکه تا پایان امسال با پایان‌دادن به صف‌‌‌‌های تشکیل‌شده، شرکت‌های دارای صلاحیت مجوز کار‌گزاری دریافت خواهند کرد.
به گفته عشقی تاکنون به ۷ شرکت سبدگران مجوز داده شده و برای شرکت‌های مشاور سرمایه‌‌‌‌گذاری و شرکت‌های تامین سرمایه‌‌‌‌گذاری نیز آمادگی صدور مجوز وجود دارد. او اظهار کرد: درخصوص شرکت‌های تامین‌سرمایه نیز به یک شرکت قبلا مجوز داده شده و پرونده بقیه شرکت‌ها در حال تکمیل است که به محض تکمیل مجوزهای صادر‌شده کار خود را آغاز خواهند کرد.
بازار سرمایه نیاز به حمایت ندارد
عشقی در بخش دیگری از صحبت‌‌‌‌‌‌‌‌هایش با بیان اینکه بازار سرمایه به هیچ حمایتی نیاز ندارد، گفت: توان سودآوری شرکت‌ها وجود دارد اما آنچه که بازار سرمایه را آزار می‌دهد تصمیماتی است که سودآوری شرکت‌ها را تهدید میکند.
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار با تاکید بر اینکه «باید به تصمیم‌گیرندگان گفت که تضعیف سودآوری شرکت‌ها نه‌تنها به نفع دولت نیست بلکه ارزش دارایی‌های دولت را نیز کاهش می‌دهد» توضیح داد: اگرچه ممکن است در ابتدا ۳۰هزار میلیارد تومان از محل مالیات و افزایش نرخ گاز به دولت برسد اما ۳۰۰هزار میلیارد تومان دارایی دولت در نتیجه این تصمیم کوچکتر می‌شود.
او ادامه داد: از همه دستگاه‌های دولتی از جمله شورای رقابت و وزارت صنعت که با شرکت‌ها در ارتباطند و تصمیم‌گیری می‌کنند، درخواست کرده‌‌‌‌ایم که اطلاعات خود را ارسال کنند و این اطلاعات موجود است و آن را به سامانه‌‌‌‌های بورس وصل می‌‌‌‌کنیم تا افراد دخیل در آن تصمیمات را شناسایی کنیم.
عشقی ضمن ابراز خرسندی از تعامل و هم‌فکری با بخش‌خصوصی افزود: امیدواریم به کمک این مذاکرات، با شناسایی مشکلات برای آنها راه‌‌‌‌حل‌‌‌‌های دقیق و جامع پیدا کنیم.
لزوم توسعه نهادهای مالی
صحبت‌‌‌‌های رییس سازمان بورس و اوراق بهادار بخش دیگری هم داشت که در بین خبرنگاران بود. او در حاشیه نشست کمیسیون بازار پول و سرمایه در اتاق بازرگانی ایران در جمع خبرنگاران بار دیگر بر توسعه نهادهای مالی بازار تاکید کرد و گفت: سازمان بورس درخصوص توسعه نهادهای مالی برنامه دارد به‌‌‌‌طوری که نهادهای مالی که در بازار سهم دارند و ارائه خدمت می‌کنند، از قبیل شرکت‌های کار‌گزاری و شرکت‌های سبدگردانی و شرکت‌های ارائه‌‌‌‌دهنده خدمات IT را توسعه خواهیم داد.
نوسان ذات شاخص بورس است
عشقی در رابطه با تاثیرات مذاکرات هسته‌‌‌‌ای و بودجه بر روی نوسانات بازار هم با اظهار اینکه «نوسان شاخص بورس ذاتی است و همیشه بالا و پایین می‌‌‌‌رود» گفت: دغدغه اصلی سازمان بورس بالا و پایین رفتن شاخص نیست، بلکه این است که سودآوری شرکت‌ها ادامه یابد. افزایش سودآوری شرکت‌ها هم در کوتاه‌‌‌‌مدت امکان‌پذیر نیست. تصمیمات است که بر قیمت‌ها اثرگذار است و ما می‌‌‌‌خواهیم به این اطمینان برسیم که سودآوری شرکت‌ها از محل تصمیماتی که گرفته می‌شود نوسان زیادی پیدا نکند.
او در پاسخ به سوالی درباره اینکه شاخص‌‌‌‌های بورس تا چه زمان در کانال نزولی قرار خواهد داشت، گفت: زمان‌دادن برای این نوسان‌‌‌‌ها صحیح نیست ولی به‌صورت کلی می‌‌‌‌گویم وقتی ابهام‌‌‌‌ها برطرف شود، یعنی بودجه تصویب شود، بازار شرایط خاص خودش را به‌دست خواهد آورد و تعادل می‌‌‌‌یابد.
استقبال از تشکیل کانون سهامداران حقیقی
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار در رابطه با دلیل عدم‌تشکیل کانون سهامداران حقیقی گفت: در این رابطه مشکلی وجود ندارد. تشکیل کانون سهامداران حقیقی تا جاهایی پیش رفته است و اساسنامه به‌صورت اولیه آماده شده، ما نیز این آمادگی را داریم تا اگر کسانی درخواست بدهند که کانون سهامداران حقیقی تشکیل شود آن را بررسی کنیم. اساسنامه را بر روی سایت سازمان قرار دهیم تا افرادی که می‌توانند نظر بدهند. از نظر سازمان مشکلی در این رابطه وجود ندارد و حتی از تشکیل کانون سهامداران حقیقی استقبال می‌‌‌‌کنیم.
حمایت صحیح از بورس
عشقی در پاسخ به سوال دیگری درباره حمایت‌ها از بورس اظهار کرد: حمایت از بورس این‌گونه نیست که دولت به‌صورت مستقیم پول تزریق کند. تصمیماتی که درخصوص صنایع و شرکت‌ها گرفته می‌شود اگر منطقی باشد شرکت‌ها سودآوری خواهند داشت و به این ترتیب هیچ‌نیازی به حمایت ندارند. تصمیماتی که هفته گذشته درخصوص اصلاح برخی موارد مطرح‌شده در لایحه بودجه، داده شده بود و برخی پیشنهاداتی که در دست دولت است، به افزایش نسبی شفافیت شرکت‌ها انجامید و ریسک افزایش یکباره هزینه در شرکت‌ها کنترل کرد.
او تاکید کرد: قطعا ایجاد اعتماد زمانبر است اما با شفاف‌‌‌‌سازی این متغیرها از جمله بهای تمام‌شده بنگاه‌‌‌‌ها، وضعیت شرکت‌ها به‌نحوی است که سهامداران را جذب کند و بازار را به تعادل برساند.
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار در بخش دیگری از صحبت‌‌‌‌‌‌‌‌هایش درباره بسته حمایتی دولت از بازار سرمایه توضیح داد و گفت: پیشنهادات مطرح‌شده در این بسته دهگانه آنچنان نیست که هزینه‌‌‌‌ای را به اقتصاد تحمیل کند. یکی از آنها بحث خوراک است؛ خوراک ۳۰سنتی برای هیچ صنعتی در هیچ‌جای دنیا قابل‌قبول نیست. در کشور ما نیز نرخ گاز همیشه کمتر از ۱۴سنت بوده است. این افزایش نرخ، علت اقتصادی ندارد بلکه سیاسی است و خود وزارت نفت هم قبول دارد که این نرخ قابل‌توجیه نیست و قرار بود به‌صورت موقت انجام شود. هرچند چندین‌ماه طول کشیده است اما فرمول تعیین نرخ گاز در دست اصلاح است و باید پیشنهادهای اتاق ایران را دریافت کنیم.
اجباری‌شدن پرداخت سود سهام از طریق سجام
عشقی همچنین در پاسخ به این سوال که چه زمانی سود شرکت‌های بورسی به‌طور کامل از طریق سجام پرداخت می‌شود، گفت: در سال۱۴۰۰ تقریبا ۲۸۰شرکت سود خود را از طریق سجام پرداخت کرده یا در حال پرداخت هستند، در واقع می‌توان گفت بیش از نیمی از شرکت‌ها در سال‌جاری سود را از طریق سجام به سهامداران پرداخت کرده‌‌‌‌اند.
او تاکید کرد که در سال آینده تمام شرکت‌ها ملزم هستند که سود سهامداران را از طریق سجام پرداخت کنند و در غیر این‌صورت بر اساس آیین‌‌‌‌نامه انضباطی با آنها برخورد خواهد شد.
عشقی افزود: در این مورد در سال آینده کوتاه نخواهیم آمد زیرا سهامداران نباید برای دریافت سود اندک، متحمل هزینه و افتتاح حساب‌‌‌‌های متعدد در بانک‌ها شوند، بنابراین پرداخت سود از طریق سجام به سهامداران از سال آینده اجباری است.
از سود سهام عدالت چه خبر؟
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار همچنین در خصوص سود سهام عدالت در سال۹۹ گفت: هفته آینده شورای‌عالی بورس تشکیل خواهد شد و در این شورا در مورد چگونگی پرداخت سود سهام عدالت تصمیم‌گیری خواهیم کرد و این موضوع تعیین‌تکلیف می‌شود. به گفته او با توجه به محاسبات انجام‌شده سود سهام عدالت در سال۹۹ بین ۵۰۰ تا ۶۰۰هزار تومان است اما باید نهایی شود.
استفاده از بلاک‌‌‌‌چین در بورس پرریسک است
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار درباره استفاده از تکنولوژی بلاک‌‌‌‌چین و رمرزارزها در بازار سرمایه نیز گفت: ریسک استفاده از این تکنولوژی‌‌‌‌ها در بازار سرمایه هم از نظر بحث احرازهویت و هم از نظر بر‌گزاری مجامع الکترونیک و هم از نظر نظارت بر بازار بالاست، بنابراین با استفاده از نظرات جمعی سهامداران می‌‌‌‌توانیم از این تکنولوژی استفاده کنیم و برای اینکه این تکنولوژی در فضای واقعی استفاده شود، حتما باید توسط فین‌تک‌‌‌‌ها در یک فضای آزمایشگاهی توسعه یابد، تست و بعدا استفاده شود.
خودداری از عرضه‌‌‌‌های روزانه
در بخشی از این نشست میثم فدایی، مدیرعامل فرابورس با بیان این مطلب که از این پس هیچ عرضه‌‌‌‌ای به‌صورت یک‌دفعه آگهی نمی‌شود، گفت: از این پس یک‌ماه قبل اعلام می‌‌‌‌کنیم و از هرگونه عرضه‌‌‌‌های روزانه دوری خواهیم کرد. او درباره اجرای پروژه‌‌‌‌های نیمهتمام نیز از آمادگی فرابورس برای تشکیل شرکت - پروژه‌‌‌‌ها خبر داد.
