عدم باور کامل سیاست گذاران به ظرفیت های بورس انرژی برای عرضه مستمر نفت خام / مکانیزم مالی حاکم بر صنعت برق از طریق بورس، اصلاح پذیر است

 اقتصادآنلاین - سارا محسنی؛ علی نقوی، مدیرعامل بورس انرژی ایران در تشریح تاریخچه شکل‌گیری بورس انرژی در کشور گفت: بورس انرژی، سال ١٣٩١ تاسیس شد.

وی افزود: اگر بخواهیم از لحاظ اقتصادی صحبت کنیم، باید به این نکته اشاره کرد که انرژی، پیشران اقتصاد کشور ما بوده و عمده درآمدها از محل فروش نفت خام و فرآورده های نفتی کسب شده است. بنابراین از آنجایی که نفت خام و فرآورده‌های نفتی، بزرگ‌ترین کالاهای صادراتی هستند، باید نهادی را تاسیس کرد که در قیمت‌گذاری در منطقه اثر بگذارد. بورس انرژی می‌تواند نهاد مورد نظر به شمار آید و در تمام دنیا نیز، به همین منوال است.

نقوی اضافه کرد: برخی از کشورهای دنیا به دلیل اینکه بزرگ‌ترین مصرف‌کننده و برخی دیگر از کشورها به دلیل اینکه بزرگ‌ترین تولیدکننده انرژی محسوب می‌شوند، اقدام به تاسیس بورس انرژی کرده‌اند که از منظر اقتصاد کلان، اهمیت زیادی دارد. جنبه دوم آن، موضوع شفافیت موجود در بورس، کشف قیمت، تنوع‌بخشی به شیوه‌های فروش و افزایش تعداد بازیگران است که از جمله دلایل راه‌اندازی بورس انرژی هستند. بورس انرژی، اجازه ورود به گروه‌های مختلف را داده و تجارت را افزایش می‌دهد.

مدیرعامل بورس انرژی ایران تصریح کرد: سختی‌ها و تلاش‌های زیادی را دوستان بسیاری به ویژه آقای حسینی، مدیرعامل سابق و آقای محمدی، اولین مدیرعامل شرکت انجام دادند که باید از آنها به نیکی یاد کرد.

جایگاه کنونی بورس انرژی ایران

نقوی در این خصوص گفت: معاملات برق در بورس انرژی، حجم زیادی را به خود اختصاص نداده و حدود سه درصد از معاملات برق کشور در این بورس انجام می‌شود. اما در حوزه فرآورده‌های نفتی در دو سال گذشته، نقش بورس انرژی بسیار پررنگ بود و با همکاری با زیرمجموعه‌های وزارت نفت داشتیم، توانستیم سهم مناسبی از صادرات فرآورده‌های نفتی را به دست آوریم که در برخی از فرآورده‌ها، این نقش بسیار پررنگ بود.

وی خاطرنشان کرد: درصورتی که در سطوح مختلف سیاست‌گذاری، باور به بورس انرژی ایجاد شود، می‌تواند کمک عمده‌ای برای کشور محسوب شود. تا سال‌های زیادی، تجارت نفت و گاز در انحصار دولت بود و بورس انرژی، ابزاری است که می‌تواند این تجارت را در اختیار گروه‌های مختلف قرار دهد.

مدیرعامل بورس انرژی ایران اظهار داشت: در سیاست‌های کلی  اقتصاد مقاومتی نیز، مقام معظم رهبری بر این نکته تأکید کردند که شیوه‌های فروش، متنوع شوند. نکته دوم، موضوع شفافیت است. همواره در اقتصاد از این موضوع و مزایایی که دارد، صحبت می‌کنیم. بورس، محلی برای انجام معاملات به صورت شفاف است و بر این اساس، اطلاعات معاملات در اختیار سیاست‌گذاران، پژوهشگران و ذی‌نفعان مختلف قرار می‌گیرد تا از آن برای تحلیل استفاده کنند.

نقوی تصریح کرد: سومین نکته، کشف قیمت است که در بورس براساس رقابت اتفاق می‌افتد، در حالی که خارج از بورس، چنین پدیده‌ای وجود ندارد. نکته مهم دیگر این است که از طریق ابزارهای استانداردی که در بورس وجود دارد، میتوان مباحث تامین مالی و شاخص‌‌سازی قیمت در منطقه را به نحو مطلوبی انجام داد و علاوه بر اینکه به عنوان یکی از تولیدکنندگان بزرگ انرژی در جهان محسوب می‌شویم، درخصوص قیمت‌گذاری نیز، نقش اساسی را ایفا کنیم.

جایگاه بورس انرژی در منطقه

مدیرعامل بورس انرژی ایران گفت: بورس انرژی در منطقه بسیار شناخته شده‌تر از داخل کشور است. بالغ بر ٨٠درصد از معاملات بورس انرژی در رینگ صادراتی است که مقاصد متنوعی دارد و فعالان حوزه انرژی در این منطقه، بورس را دنبال می‌کنند. بالغ بر ٧٠٠ کد بورسی فعال خارجی در بورس داریم که خریدار بوده و عمده مشتریان، خارجی هستند و معاملات نیز به صورت ارزی در حال انجام است.

تامین مالی از طریق بورس انرژی

نقوی اضافه کرد: ابزارهای مختلف تامین مالی را در بورس داریم و از اوراق سلف موازی استاندار در سال‌های گذشته استفاده شده است و وزارت نفت، نیرو و بخش خصوصی برای تامین مالی از این ابزار استفاده کرده‌اند. ابزار دیگر، صندوق‌های پروژه هستند که برای اولین بار از طریق بورس انرژی، راه‌اندازی شدند و برای تامین مالی ساخت یک نیروگاه در کشور، مورد استفاده قرار گرفتند. اما به دلیل مسائلی که در حوزه مالیات وجود داشت، راه‌اندازی صندوق‌های پروژه میسر نشد. خوشبختانه با پیگیری‌های انجام شده در اصلاح قانون مالیاتی، این مشکل برطرف شد و صندوق‌های پروژه امکان راه‌اندازی دارند و تجربه خوبی نیز در بورس وجود دارد که بتوانیم از این صندوق‌ها برای پروژه‌های نفت، گاز و برق استفاده کنیم.

مدیرعامل بورس انرژی ایران خاطرنشان کرد: در حوزه اوراق  سلف نیز، دولت با مجوزهایی که از مجلس در بودجه‌های سنواتی دریافت می‌کرد، بخشی از تامین مالی را از طریق سلف موازی استاندارد نفت انجام می‌داد. اما این امر برعهده سیاست‌گذار است. یعنی سیاست‌گذاران در وزارت نفت و نیرو باید برنامه منظم سالانه‌ای را برای تامین مالی تهیه کنند.

نقوی تصریح کرد: به این معنا که نباید به تامین مالی هر زمان که درآمدهای نفتی کاهش می‌یابد، نگاه کنند. بلکه در سیاست‌هایی که دارند، بخشی از بودجه‌ای را که برای پروژه‌های خود نیاز دارند به تامین مالی از طریق بازار سرمایه اختصاص دهند. این موضوع باید در سیاست‌‌گذاری‌هایی که در سطح کلان در وزارتخانه‌های اقتصاد، نفت و نیرو انجام می‌شود، رخ دهد.

فروش و عرضه نفت خام در بورس انرژی

وی اظهار داشت: بحث ما عرضه نفت خام در بورس انرژی چه رینگ صادراتی برای عرضه صادراتی و چه رینگ داخلی برای پالایشگاه‌ها بوده و این امر، امکان‌پذیر بوده و زیرساخت‌های آن فراهم شده است. در سال ٩٨، تجربه فروش نفت صادراتی از طریق بورس انرژی را داشتیم، اما شرکت نفت به عنوان کارگزار فروش نفت دولت در کشور، باید بورس را به عنوان یک ابزار در کنار دیگر ابزارهای فروش ببیند.

مدیرعامل بورس انرژی ایران افزود: درواقع به صورت منظم و مستمر نسبت به عرضه نفت خام، اهتمام بورزد و برنامه مشخصی را که سهم یا درصدی از فروش نفت خام کشور را از مکانیزم بورس انجام دهد، اختصاص دهد. این موضوعی است که سیاست‌گذار و عرضه‌کننده که شرکت ملی نفت است، باید انجام دهند. به نظر من هنوز به آن باور نرسیده‌اند که یکی از مسیرها، بورس است و از آن برای عرضه‌های موفق استفاده کنند.

نقوی اضافه کرد: برای عرضه داخلی، تاکیدات و پیگیری‌های زیادی داشتیم، مقرارت آن نیز وجود دارد و در قانون رفع موانع تولید، این موضوع به صراحت بیان شده است که شرکت ملی نفت و شرکت‌های تابعه آن باید نفت خام را برای پالایشگاه‌ها عرضه کنند. من فکر می‌کنم این امر، خود تحولی است. زیرا مدل مالی صنعت پالایشگاهی ما را تا حدودی تغییر می‌دهد و شفاف‌تر می‌کند.

مدیرعامل بورس انرژی در پاسخ به این پرسش که چرا چنین مسأله‌ای اجرا نمی‌شود، گفت: در بورس، همه زیرساخت‌ها آماده است. موضوع، بورس نیست و عرضه‌کننده هر زمان که بخواهد، بورس انرژی استقبال می‌کند و آمادگی دارد.

خرید نفت خام توسط مردم در بورس انرژی

مدیرعامل بورس انرژی ایران بیان کرد: آنچه سال گذشته مطرح شد، درخصوص پیش فروش نفت به مردم در قالب اوراق بود. ما ابزارهای استاندارد برای این موضوع را داشتیم و به مراجع ذی‌ربط قانونی، پیشنهاداتی ارائه شد. ابزارهایی مانند اوراق سلف به راحتی می‌توانست این اقدام را انجام دهد. اما به دلیل اینکه موضوع به جمع‌بندی نرسید و تعهداتی که برای دولت ایجاد می‌شد، تصمیم‌گیری و تصویب قانونی نشد. این امکان برای بورس وجود داشت که در یک چارچوب استاندارد، این اقدام را انجام دهد و در حال حاضر نیز، اگر دولت بخواهد بخشی از نفت خود را با مدل‌های مختلف و ابزارهای استاندارد مالی که در همه بورس‌های دنیا وجود دارد، پیش فروش یا از مکانیزم‌ها استفاده کند، می‌تواند از بورس انرژی استفاده کند.

تحریم‌ها و عرضه نفت خام در بورس انرژی

نقوی تصریح کرد: به نظر من، تحریم یک بهانه برای عدم عرضه در بورس است. زیرا این موضوع بسیاری از امور کشور ما را به نحوی با خود درگیر می‌کند و ارتباطی به بورس بودن یا نبودن ندارد. همانطور که اشاره شد، بورس ابزاری شفاف بوده و  تحریم را بهانه ای برای عدم عرضه می‌دانم.

وی گفت: بورس، پدیده‌ای مدرن محسوب می‌شود و اقتصاد ایران در حال طی کردن گام‌های اول در مسیر شفافیت است. نفت، سابقه‌ای بیش از صد سال در کشور ما دارد و در تمام این سال‌ها با مدل دیگری به فروش رسیده است. بورس، شیوه‌ای جدید است که باور پیدا کردن به آن در وزارت نفت و استفاده از آن در کنار شیوه‌های دیگر، زمان‌بر خواهد بود.

نکاتی درخصوص نماد انرژی٣

مدیرعامل بورس انرژی ایران خاطرنشان کرد: ما، یک شرکت سهامی عام هستیم که بنابر اساسنامه، سه گروه سهامداری شامل فعالان حوزه انرژی، نهادهای مالی و سایر افراد که عمده آنها حقیقی هستند را داریم که در نمادهای ١، ٢ و ٣ قرار دارند. درواقع این سه نماد، یکی هستند و نمی‌توان آنها را جدا از هم دید. اما به دلیل موضوعی که در اساسنامه بورس وجود دارد و رعایت ضوابط مقرراتی به سه نماد معاملاتی تقسیم شده‌اند. زیرا دارندگان هر نماد می‌توانند در همان نماد، معاملات خود را انجام دهند و تغییر آن تنها با مجوز هیات‌مدیره سازمان بورس قابل انجام بوده که در اساسنامه ذکر شده است.

نقوی بیان کرد: در گذشته بنابر قانون در بازار پایه فرابورس ایران، درج بودیم و پس از آن از سال ١٣٩٩، در بورس تهران پذیرفته شدیم و یک شرکت پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران هستیم.

وی افزود: از ابتدای تاسیس شرکت نیز، تحت دستورالعمل افشای اطلاعات شرکت‌های ثبت‌شده نزد سازمان، فعالیت کرده‌ایم. از سال گذشته نیز، مطابق دستورالعمل‌ شرکت‌های پذیرفته‌شده نزد بورس به فعالیت پرداخته‌ایم. بنابراین مقررات حاکم بر ما، با مقررات سایر شرکت‌‌های پذیرفته‌شده از لحاظ معاملاتی، هیچ تفاوتی ندارد.

مدیرعامل بورس انرژی ایران اضافه کرد: این موضوع، شبهه‌ای است که برخی از اشخاص در گروه‌های مجازی برای خود دارند که با بورس متفاوت برخورد می‌شود. قوانین، زمان بسته‌شدن نماد و بازشدن آن به صورت کامل مشخص است و به ما ارتباطی ندارد. زیرا مانند سایر شرکت‌های پذیرفته‌شده نسبت به بورس هستیم و تفاوتی نداریم.

نقوی اظهار داشت: تمام موارد افشای اطلاعات نیز مانند سایر شرکت‌های پذیرفته‌شده انجام می‌شود و تلاش ما بر این بوده است که در شمار شرکت‌هایی محسوب شویم که افشای اطلاعات در آنها با سرعت بالایی انجام می‌پذیرد. برای مثال، شرکت‌ها مهلت دارند صورت‌های مالی حسابرسی نشده و حسابرسی‌شده خود را به ترتیب به مدت ٣٠ و ۶٠ روز پس از هر فصل، منتشر کنند که ما تلاش کرده‌ایم در اولین فرصت ممکن، اطلاعات مالی را افشا کنیم.

وی گفت: درآمدهای بورس‌ها، از جمله شفاف‌ترین درآمدها در میان شرکت‌ها است. به دلیل اینکه حین انجام معاملات روزانه، تمام افراد به صورت برخط، معاملات بورس را ملاحظه می‌کنند، می‌توانند آنها را به تفکیک از سایت بورس دریافت کنند و قابلیت پیش‌بینی بر درآمدهای خود را دارند. علاوه بر این به دلیل رعایت ضوابط سازمان بورس، هر ماه در گزارش‌های فعالیت‌های ماهانه شرکت، گزارش عملکرد خود را در سایت کدال افشا می‌کنیم. پس درآمدهای به صورت کامل مشخص است و روند درآمدزایی ما طی هشت سال گذشته، در سایت کدال قرار گرفته است و تمام سهامداران می‌توانند براساس روند درآمدهای قبلی شرکت، درآمدهای آتی را پیش‌بینی کنند.

مدیرعامل بورس انرژی ایران تصریح کرد: منبع کسب درآمدهای ما، کارمزد معاملات است. کارمزد معاملات نیز در سایت سازمان بورس، فرمول مشخصی دارد و یکی از مواردی که تمام سهامداران یا سرمایه‌گذاران برای بورس‌ها از جمله بورس انرژی باید به آن دقت کنند، سقف کارمزدی است. در جدولی که در سایت سازمان بورس قرار دارد، مشخص است که در بازارهای فیزیکی، سلف، آتی و... ما، کارمزد هر یک از معاملات با چه نرخی و تا چه سقفی محاسبه می‌شود.

نقوی اضافه کرد: بنابراین شخصی که قصد دارد در سهام بورس انرژی، سرمایه‌گذاری کند، تمام متغیرهای لازم برای پیش‌بینی را در اختیار دارد. برای درآمد ما نیز با توجه به سقف کارمزدها، نباید درآمدهایی فضایی یا غیرقابل تصوری را طرح کرد. تلاش ما همواره بر این بوده است که افشای اطلاعات را به موقع انجام دهیم. نکته دیگر این است که در افشای اطلاعات، همواره از سهامداران درخواست کرده‌ایم که به تحلیل‌های بنیادی برای خرید و فروش سهم توجه کرده و از آنچه به عنوان شایعات در فضای مجازی شناخته می‌شود، پرهیز کنند. اگر براساس شایعات برای هر سهمی تصمیم‌گیری کنید، شاید سودهایی را در مقاطع کوتاه زمانی به دست آورید. اما در بلندمدت براساس تحلیل کارشناسان، متحمل ضرر خواهید شد.

اقدامات بورس انرژی برای حفظ حقوق سهامداران در زمان ریزش سال گذشته بورس

وی خاطرنشان کرد: به نظر من، اصل رعایت حقوق سهامداران و صاحبان سهام بر شفافیت حداکثری فرآیندهای شرکت است. موضوع دیگر، مدیریت هزینه‌های شرکت است که ما در صورت‌های مالی، آنها را مشخص و تا حد امکان از هزینه‌های غیرضروری، خودداری کرده‌ایم و متناسب با افزایش درآمدها، سرمایه‌گذاری‌های جدیدی را در بخش‌های مختلف انجام داده‌ایم. عمده هزینه ما نیز، منابع انسانی است. درخصوص بازار نیز، یکی از اقداماتی که توانایی انجام آن را داشتیم این بود که به دفعات متعددی، مصاحبه انجام دادیم و افشای اطلاعات را در کدال انجام دادیم تا سهامداران دقت کنند. همچنین در برخی از موارد، از بورس مربوطه درخواست کرده‌ایم که اگر دستکاری قیمتی بر روی سهم ما اتفاق افتاده، رسیدگی کنند و اطلاع دارم که رسیدگی‌هایی انجام شده است.

مدیرعامل بورس انرژی ایران بیان کرد: برخی از سهامداران ممکن است خطای محاسباتی داشته در حالی که ما، یک شرکت پذیرفته‌شده در بورس تهران هستیم و نقش بیشتری را برای مثال درخصوص بازگشایی نماد، بستن آن یا... نمی‌توانیم ایفا کنیم.

نقش بورس انرژی در تحول صنعت برق و جلوگیری از قطعی آن

نقوی خاطرنشان کرد: این امر که فکر کنیم از طریق بورس انرژی، مشکل قطعی‌های برق حل می‌شود، فکر یا در حقیقت سوال درستی نیست. موضوع قطعی برق، معلول متغیرهای بسیاری در کشور است که بخشی از آن به سیاست‌های وزارت نیرو، سرمایه‌گذاری‌ها، مصرف در کشور و سیاست‌های قیمت‌گذاری باز می‌گردد.

وی گفت: در قوانین و مقررات بالادستی به صراحت اعلام شده است که برق باید در بورس معامله شود. در ماده ۱۸ قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی، اشاره شده است که کالاهایی که در بورس‌های کالایی پذیرفته شده‌اند، از شمول قیمت‌گذاری خارج هستند و برق نیز، در بورس پذیرفته شده و اولین کالایی بوده که در سال ۱۳۹۱، مورد معامله قرار گرفته است.

مدیرعامل بورس انرژی ایران افزود: اینکه وزارت نیرو با سیاست‌هایی درصد معاملات برق را در بورس افزایش دهد، در گذشته علی‌رغم اینکه مقررات قانونی آن وجود داشته، رخ نداده است. بخشی از این موضوع ممکن است به کمبود اعتبارات بازگردد. زیرا بخشی از آن، برقی است که نیروگاه‌های خصوصی و دولتی به شرکت‌های توزیع استانی می‌فروشند و بیش از دو سال است که تامین اعتبار توسط توانیر به هر دلیلی انجام نشده و معاملات در شرکت مدیریت شبکه در حال انجام بوده که بازاری غیرنقد است. در بورس، معاملات باید به صورت نقد انجام شوند. حتی اگر معاملات به صورت نسیه صورت گیرند، باید براساس مقررات سازمان بورس انجام شوند. عمده مطالبات نیروگاه‌ها از وزارت نیرو نیز ناشی از فروش برق آنها در بازار شبکه است.

نقوی اظهار داشت: از آنجایی که اجازه داده نشده  قیمت برق بخش صنعتی، یعنی مصرف‌کنندگان بالای پنج مگاوات و در فاز بعدی مصرف‌کنندگان بالای دو مگاوات کشور در یک سازوکار رقابتی تعیین شود و سیاست‌هایی که در خرید تعهدی برق وجود داشته، صنعت نیروگاهی دچار مشکلات زیادی شده و تولید برق در کشور ما، جذابیت خود را برای بخش خصوصی از دست داده است.

وی تصریح کرد: این موضوع، یکی از عواملی است که میزان تولید را کاهش داده است و زمانی که مصرف از سطح مشخصی بالاتر می‌رود، مشکلاتی ناشی از قطعی برق رخ خواهد داد. موضوع دیگر، بحث رمزارزها و تولید برقی است که برای آنها انجام می‌شود. در این زمینه، ما سال گذشته به صورت صریح به وزارت نیرو پیشنهاد دادیم که تمام اشخاصی که قصد تولید رمزارز را داشته و مجوز دارند، برق خود را در بورس انرژی به قیمت‌های رقابتی خریداری کنند. اما وزارت نیرو و شرکت توانیر، استقبال زیادی از این موضوع نکردند.

مدیرعامل بورس انرژی ایران بیان کرد: وزارت نیرو و شرکت توانیر، سیاست‌گذار، خریدار و فروشنده در صنعت برق هستند. تعارضی که این موضوع ایجاد می‌کند، نمی‌تواند سیاست مشخصی را در پیش گیرد. فعالان صنعت برق، سال‌های زیادی است که پیگیر تشکیل یک نهاد تنظیم بازار برق هستند که نهادی مستقل از وزارت نیرو محسوب شود. این امر در سطح سیاست‌گذاری است و در سطح بورس نیست.

نقوی گفت: با نگاهی به بورس‌های برق در دنیا متوجه خواهیم شد که دولت‌ها به خوبی توانسته‌اند از ابزار بورس برای تامین مالی و تعیین قیمت برق برای بخش‌هایی که افزایش قیمت برق اثر زیادی بر بهای تمام‌شده آنها ندارد، استفاده کنند. بسیاری از صنایع ما در حال فروش محصولات خود به قیمت‌های جهانی هستند، اما انرژی را با قیمت یارانه‌ای دریافت می‌کنند.

وی اضافه کرد: حتی مدل‌هایی را پیشنهاد دادیم که سوخت و خوراک نیروگاه‌ها را با قیمت‌های واقعی‌تری از طریق بورس به آنها عرضه کنیم و برق آنها نیز به قیمت واقعی‌تری خریداری شود تا نیروگاه‌ها، بهره‌وری خود را افزایش دهند و با افزایش کارایی، سودآور شوند. در حال حاضر چنین اتفاقی در صنعت نیروگاهی رخ نداده است. درواقع بورس، برای آنها ابزاری است که مکانیزم معاملاتی شفاف را ایجاد کند، جریان نقدینگی را بهبود ببخشد و برای تامین مالی، کمک کند.

مدیرعامل بورس انرژی ایران اظهار داشت: شاید در حال حاضر هزینه مصرف برق برای صنایع یا واحدهای تجاری، با قیمت‌های به نسبت بالایی دریافت می‌شود، اما این بها به نیروگاه‌ بخش خصوصی نمی‌رسد. بخشی از مکانیزم مالی حاکم بر صنعت برق، باید در بورس اصلاح شود و بخش دیگر آن در طراحی نظام مالی برق. نظام مالی برق ما نیازمند یک بازنگری جدی است.

نماد گواهی ظرفیت

نقوی خاطرنشان کرد: گواهی ظرفیت براساس قانون و از برنامه پنجم توسعه وجود داشته است. در حقیقت ظرفیت جدید برق برای صنایع، از شبکه خریداری و شبکه برق یعنی نیروگاه‌های دولتی و خصوصی که ظرفیت دارند، متعهد می‌شوند مادام‌العمر، ظرفیت را تامین کنند. اگر تقاضایی در بازار ظرفیت مشاهده شود، نشان‌دهنده تقاضای جدید صنعت برق برای صنایع است. به عبارت دیگر، بخش خانگی ارتباطی با این نماد نخواهند داشت.

نقش بورس انرژی ایران در مدیریت یارانه‌های پنهان انرژی

نقوی تصریح کرد: در مقررات بالادستی، راه‌اندازی بازار بهینه‌سازی مصرف انرژی در  بورس انرژی دیده شده است. ابزاری به نام گواهی صرفه‌جویی انرژی طراحی شده است که تمام فرآیندهای فقهی و مقرراتی را در شورا و کمیته فقهی سازمان بورس گذرانده است و در مرحله پایانی بررسی دستورالعمل در هیات مدیره سازمان قرار دارد.

وی افزود: این ابزار در فاز یک، فرصتی را برای وزارتخانه‌های نفت و نیرو فراهم می‌کند که برای مصرف‌کنندگان بزرگ مانند صنایع از تکنولوژی‌های خاصی برای جلوگیری از هدررفت انرژی استفاده کنند. زیرا ما بیشترین هدررفت انرژی را در صنعت داشته و چند مورد مقررات برای اختصاص سوخت صرفه‌جویی شده به آنها داریم و با ابزار گواهی صرفه‌جویی، امکان‌پذیر است.

مدیرعامل بورس انرژی ایران گفت: این گواهی، قابلیت معامله در بورس را دارد و در مراحل نهایی، آخرین خریدار می‌تواند با مراجعه به شرکت ملی گاز یا نفت، مبلغ آن را دریافت یا انرژی صرفه‌جویی شده را صادر کند. از سوی دیگر، صاحبان صنایع با فروش به نرخ واقعی و عدم دریافت فرآورده با نرخ یارانه‌ای، می‌توانند تامین مالی انجام داده و مصرف انرژی را کاهش دهند. در حقیقت یارانه پنهان و سطح مصرف بیش از حد استاندارد را می‌توان از طریق گواهی صرفه‌جویی انرژی کاهش داد.

نقوی اضافه کرد: موضوع اصلی در یارانه پنهان این است که چون قیمت فرآورده‌ها، سوخت و حامل‌های انرژی را پایین درنظر می‌گیریم، مصرف آن بیش از استاندارهای جهانی است. یکی از راه‌حل‌ها، آزادسازی قیمت‌ها بوده که در سطح سیاست‌گذار است و راه‌حل دیگر، استفاده از مکانیزم‌های تنبیهی-تشویقی است که با کاهش مصرف، سوخت صرفه‌جویی شده را همان صنعت برای مدت معینی استفاده خواهد کرد. گواهی صرفه‌جویی انرژی، یکی از ابزارهایی بوده که در حال نهایی شدن است و امیدوار هستیم تا پایان سال جاری با همکاری وزارتخانه‌های نیرو، نفت، معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری، وزارت اقتصاد و...، معاملات آن را شروع کنیم.

وی اظهار داشت: یکی دیگر از ابزارها که در بورس‌های دنیا برای کنترل آلودگی هوا وجود دارد، اوراق کربن است. مطالعات راه‌اندازی بازار کربن در بورس انرژی را انجام داده‌ایم. در کشور ما نهاد سیاست‌گذار این موضوع، سازمان حفاظت از محیط زیست است. سال‌های گذشته، پیگیری‌هایی برای راه‌اندازی این بازار صورت گرفت، اما توفیقی حاصل نشد.