لزوم بسترسازی مناسب برای ورود شرکت ها به بازار سرمایه

وی ادامه داد: بازار سرمایه به عنوان یکی از ارکان تامین مالی بنگاه ها در اقتصاد ایران طی سال های اخیر در حالی مورد توجه قرار گرفته است که الزامات، قواعد و سازوکارهای لازم برای استفاده حداکثری از این پتانسیل تامین مالی پیش بینی نشده است.

شهبازی با اشاره به تامین مالی از طریق بازار سهام گفت: بنگاه ها برای اینکه از بازار سرمایه تامین مالی کنند، عرضه اولیه ایجاد می شود که در این میان چالش های جدی را به ویژه در مدت اخیر که بازار سرمایه بیشتر مورد اقبال مردم قرار گرفته بود، به وجود آورد، در عین حالی که سازوکارهای ورود شرکت ها به بازار سرمایه تسهیل نشد، اطلاع رسانی های لازم و بستر مورد نیاز نیز برای ورود بنگاه ها ایجاد نشده بود.

معاون مطالعات اقتصادی مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی ادامه داد: وجود نقدینگی زیاد در بازار، موجب عدم ورود  شرکت ها و در نتیجه ایجاد حباب در بازار سرمایه شد، به همین دلیل تامین مالی مناسب از طریق بازار سرمایه با ورود شرکت ها ایجاد نشد.

وی افزود: بخش دوم در بازار سرمایه به انتشار اوراق مالی اسلامی مربوط می شود که روش دیگر تامین مالی شرکت هاست. در این زمینه نیز در سال های گذشته با چالش های متعددی روبرو بودیم، چرا که برای بنگاه هایی که می خواهند از طریق انتشار صکوک و اوراق مالی اسلامی، منابع جذب کنند، بستر و سازوکار مناسبی وجود ندارد و چالش اساسی آن نیز قیمت گذاری دستوری در بازار اوراق و ثابت نگه داشتن نرخ بود که مانع ورود شرکت ها شد.

شهبازی تصریح کرد: از طرفی دولت با حجم بسیار بالا در بازار اوراق وارد و عملا تمامی منابع را جذب و مانع ورود بخش خصوصی به بازار شد. از طرفی دولت برای جبران کسری بودجه سالانه، انتشار اوراق و نرخ آن را افزایش می داد که عملاً شرکت ها برای تامین مالی باید نرخ بالاتری نسبت به نرخ دولت پیشنهاد می دادند تا اوراقشان به فروش برسد. این امر نرخ تامین مالی در اقتصاد را افزایش داده و از طرفی بخش واقعی اقتصاد با افزایش نرخ تامین مالی با مشکل تولید و عدم تامین مالی مناسب مواجه شد.

معاون مطالعات اقتصادی مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: تعامل بانک مرکزی با وزارت اقتصاد و بانک ها درخصوص نهاد ضمانت اوراق محقق نشد و با خلأ نهادهایی که باید برای بازار اوراق و شرکت های آن ضمانت ایجاد کنند، مواجه شدیم، لذا بانک ها این ضمانت را برعهده گرفته که هزینه زیادی را نیز برای ضمانت اخذ می کردند. این هزینه بر نرخ سود اوراق تاثیر گذاشته و عملاً نرخ تامین مالی شرکت ها را افزایش داد، به همین دلیل بخش واقعی و بنگاه ها نتوانستند از طریق اوراق به درستی تامین مالی کنند و صرفاً دولت ها برای جبران کسری بودجه به این حوزه ورود کردند.

وی یکی از چالش های کلان بازار سرمایه را دخالت غیرکارشناسی دولت ارزیابی کرد و گفت: دولت بدون ایجاد زیرساخت مناسب مردم را به بازار سرمایه سوق داد که منجر به بروز مشکلاتی برای مردم شد.

شهبازی با اشاره به راهکارهای بهبود وضعیت بازار سرمایه افزود: باید در حوزه بازار سرمایه، قواعد اصلاح و سازوکارهای تصمیم گیری این بازار بازنگری جدی صورت گیرد. از طرفی مداخلات دستوری در بازار سرمایه باید کنار گذاشته شود و بدون اینکه قواعد و سازوکارها را اصلاح کنیم، نباید ورود غیرکارشناسی برای اصلاح بازار داشته باشیم. همچنین لازم است برای ورود شرکت ها به بازار عرضه اولیه، تسهیل گری صورت گیرد و قواعد سختگیرانه کنار گذاشته شود.

معاون مطالعات اقتصادی مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی ادامه داد: باید تلاش کنیم اعتماد از دست رفته را به بازار سرمایه بازگردانیم تا این بُعد تامین مالی در نظام اقتصادی را برای بخش واقعی اقتصاد مهیا سازیم.