همراهی مجلس و قوه قضاییه با بازار سرمایه

رییس سازمان بورس و اوراق بهادار با بیان اینکه سه بند از بسته ۳+۷ آماده اجرا است و اجرای هفت بند دیگر به قانون‌گذاری نیاز دارد و بنابراین منوط به تصویب در شورای عالی هماهنگی اقتصاد است، گفت: اختصاص یک درصد از منابع صندوق توسعه ملی به صندوق تثبیت بازار، رفع ممنوعیت نهادهای مالی بازار سرمایه برای استفاده از تسهیلات بانکی و اعطای اقامت ۵ ساله برای سرمایه‌گذاران خارجی برای خرید سهام از دیروز به صورت مصوبه در بازار سرمایه اجرایی می‌شود.

محمدعلی دهقان دهنوی افزود: البته پیشتر بخشی از منابع صندوق توسعه ملی به صندوق تثبیت بازار پرداخت شد، اما با توجه به اینکه منابع این صندوق ارزی است و باید توسط بانک مرکزی به ریال تبدیل شود و سپس در اختیار صندوق تثبیت بازار قرار بگیرد، این مصوبه به شکل کامل اجرا نشد. اما خوشبختانه دیروز تغییر منابع از ارز به ریال در دولت تصویب شد و با مساعدت رییس کل بانک مرکزی به زودی ۲۰۰ میلیون دلار معادل  ۵هزار میلیارد تومان منابع جدید به بازار سرمایه تزریق می‌شود.

دبیر شورای عالی بورس ادامه داد: برای صندوق تثبیت بازار، کار ویژه‌های متعددی پیش‌بینی شده و بر اساس اساسنامه وظیفه اصلی آن تثبیت بازار است و در زمان افت شاخص به ثبات بازار کمک می‌کند.  

رییس سازمان بورس رفع ممنوعیت نهادهای مالی بازار سرمایه در استفاده از تسهیلات بانکی برای خرید سهام را از دیگر بندهای این بسته دانست و افزود: شرکت‌های سرمایه‌گذاری، با سرمایه‌گذاری در شرکت‌های مختلف برای تولید و اشتغال ظرفیت جدید ایجاد می‌کنند.

وی ادامه داد: در مواقع رونق بازار سرمایه، نهادهای مالی می‌توانند منابع مورد نیاز خود را از طریق عرضه اولیه یا با فروش سهام شناور تامین کنند، اما در مواقعی که جریان بازار معکوس است، باید از سهام شرکت‌های زیرمجموعه خود حمایت کنند. اما بر اساس مقررات نظارتی بانک مرکزی، بانک‌ها از اعطای تسهیلات به نهادهای مالی منع شده بودند و عملا این مسیر بسته بود. دیروز این موضوع مصوب و مقرر شد با همکاری بانک مرکزی ممنوعیت نهادهای مالی بازار سرمایه در استفاده از تسهیلات بانکی برای خرید سهام لغو شود و از این پس نهادهای مالی می‌توانند برای سرمایه‌گذاری در سهام شرکت‌های زیر مجموعه خود یا سایر شرکت‌‌ها از تسهیلات بانکی استفاده کنند.

رییس سازمان بورس و اوراق بهادار اعطای اقامت ۵ساله به سرمایه‌گذاران خارجی را از دیگر موارد این بسته برشمرد و ادامه داد: این قانون از گذشته وجود داشت، اما خرید سهام جز مصادیق آن نبود که از دیروز سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه و خرید سهام نیز در این فهرست قرار گرفت.

وی با بیان اینکه اکنون بیش از ۳۶۰۰ کد سهامدار خارجی در بازار سرمایه صادر شده، افزود: با این قانون می‌توانیم منابع قابل توجهی از این گروه جذب کنیم.

حمایت دولت از بازار سرمایه جدی است

رییس سازمان بورس به سایر بندهای هفت‌گانه این بسته اشاره کرد و ادامه داد: یکی از پیشنهادها این بود که ۸۰درصد از درآمد ناشی از مالیات نقل و انتقال سهام در سال  ۱۴۰۰  در حساب صندوق تثبیت وارد شود.

وی با بیان اینکه به هر معامله‌ای در بازار نیم درصد مالیات تعلق می‌گیرد و از فروشنده اخذ می‌شود، گفت: مجموع مالیات معاملات بازار سرمایه در طول یک سال مبلغ قابل توجهی است و پیشنهاد شد تا ۸۰درصد مالیات هر نقل و انتقال به جای واریز به خزانه به صندوق تثبیت بازار به عنوان آورده دولت واریز شود و صندوق می‌تواند به اتکای این منابع به بخشی از برنامه‌های تثبیت بازار کمک کند.

دهقان دهنوی ادامه داد: به منظور ترغیب شرکت‌های فعال در بازار سرمایه پیشنهاد شد چنانچه سود انباشته شرکت‌ها صرف افزایش سرمایه شود، به همان اندازه از مالیات معاف شوند. هدف از این بند این است که شرکت‌ها سود انباشته خود را در پروژه‌های جدید سرمایه‌گذاری کنند. شرکت‌ها به هر میزانی که منابع بیشتری به طرح‌های توسعه‌ای تزریق کنند و ظرفیت‌های تولیدی خود را افزایش دهند، سهام آنها ارزنده‌تر می‌شود. این بند انگیزه بیشتری برای افزایش سرمایه ایجاد می‌کند.

سخنگوی سازمان بورس و اوراق بهادار ادامه داد: در پیشنهاد دیگر عنوان شده تا شرکت‌هایی که با هدف حمایت از بازار نسبت به خرید سهام یا زیر مجوعه خود اقدام کنند، تا ۵۰درصد مبلغی که صرف خرید سهام کردند به عنوان امهال مالیاتی به مدت یک سال برای آنها منظور شود.

وی با بیان اینکه این بند نیز یک مشوق مالیاتی است، افزود: به رغم نقش مهم مالیات در بودجه و اقتصاد کشور به عنوان یک درآمد پایدار، سه بند از این بسته مشوق مالیاتی است. این موضوع نشان دهنده اهمیت و جایگاه بورس و پیامی به خانواده بازار سرمایه است که مجموعه دولت در حمایت از بازار سرمایه جدی است. تصویب سه مورد معافیت مالیاتی نشان می‌دهد دولت از درآمد پایدار خود گذشته است.

تقویت تقاضا با حضور بازارگردانان و بانک‌ها

رییس سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به اینکه شرکت‌ها به نوعی در بازار سرمایه باید حالت قبض و بسط داشته باشند، افزود: در شرایطی که طرف عرضه بازار بیش از تقاضا است، شرکت‌ها می‌توانند سهام یا سهام زیر مجموعه‌های خود را خریداری کنند. این امر محتاج به منابع مالی است. بازارگردان‌های ما هم طی دو ماه گذشته در تنگنای مالی بودند و نمی‌توانستند عملیات بازارگردانی را به درستی اجرا کنند. با بند تعویق یک ساله مالیات عملیات بازار گردانی تقویت و تعادل و توازن در بازار برقرار می‌شود.

دهقان دهنوی افزود: در بند دیگری پیشنهاد شد تا بانک‌ها و موسسات اعتباری در صورت خرید سهام به مدت سه سال از ماده ۱۶ و ۱۷ قانون رفع موانع تولید معاف شوند. قانون رفع موانع تولید در زمانی مصوب شد که انتقاد جدی به بنگاه‌داری بانک‌ها وجود داشت. قانون‌گذار در آن شرایط تصمیم گرفت تا عایدی بانک‌ها در صورتی که مرتبط با فعالیت بانکی نیست مشمول مالیات شود تا انگیزه‌ای برای نگهداری اموال و دارایی و سهام مازاد نداشته باشد. اما در شرایط امروز باید برای حمایت از بازار سرمایه و تقویت طرف تقاضا از منابع بانک‌ها استفاده کنیم.

وی با بیان اینکه سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه برای بانک‌ها مطلوب است و تمایل دارند در این بازار حضور داشته باشند و این مکانیزم نیز وجود دارد که بانک‌ها بدون ورود به بنگاه‌داری در بورس فعالیت کنند، افزود: در این بند پیشنهاد شد در صورتی که بانک‌ها سهامی بخرند که در مدیریت شرکت‌ها تاثیری نداشته باشد، مشمول قانون رفع موانع تولید نباشند.

دهقان دهنوی به موضوع سرمایه‌گذاری صندوق توسعه ملی در بازار سرمایه اشاره کرد و افزود: مطابق اساسنامه، صندوق توسعه ملی می‌تواند در بازارهای پولی و مالی خارجی سرمایه‌گذاری کند. ما معتقدیم صندوق توسعه ملی باید در زمینه‌هایی سرمایه‌گذاری کند که افزایش تولید و اشتغال به همراه داشته باشد و هم ارزش دارایی‌های صندوق برای نسل‌های آتی حفظ شود. از آنجا که همواره بازدهی بازار سرمایه در بلند مدت نسبت به بازارهای دیگر بیشتر است، بنابراین صندوق توسعه ملی هم می‌تواند در این بازار ارزش دارایی خود را حفظ کند و بر همین اساس پیشنهاد شد کلمه داخلی به بند اساسنامه صندوق توسعه ملی مبنی بر سرمایه‌گذاری در بازارهای پولی و مالی خارجی اضافه شود.

وی افزود: این پیشنهاد توسط سران قوا بررسی می‌شود و در صورت موافقت با این موضوع، منابع مناسبی برای توسعه به بازار سرمایه وارد می‌شود.

انتشار اوراق با تضمین دولتی

رییس سازمان بورس با بیان اینکه در بند دیگری پیشنهاد شده تا صندوق توسعه و صندوق تثبیت بازار اجازه داشته باشند تا سقف ۲۰هزار میلیارد تومان با ضمانت دولت اوراق بدهی منتشر کنند، افزود: منابع صندوق توسعه بازار از محل ۳۰درصد کارمزدهای ارکان بازار تامین می‌شود و یک درصد صندوق توسعه ملی در اختیار صندوق تثبیت بازار است و همچنین با تصویب بند تخصیص ۸۰درصد مالیات معاملات به این صندوق، جریان مستمر منابع به آن وارد می‌شود. پیش‌بینی می‌کنیم تا آخر سال بیش از ۱۰هزار میلیارد تومان منابع وارد این دو صندوق شود. اما این منابع در حال حاضر نقد نیست و راه کار این است که به پشتوانه جریان مستمر ورود منابع به این صندوق‌ها، اوراق منتشر کنیم.

وی افزود: دولت پذیرفت انتشار این اوراق را تضمین کند و این دو صندوق تا سقف ۲۰هزار میلیارد تومان اوراق منتشر کنند. با تضمین دولت، بانک‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشتری این اوراق خواهند بود.

حمایت از خریداران واحدهای صندوق‌های دولتی

وی با بیان اینکه جبران زیان سهامداران دارا یکم و پالایش یکم نیز در بسته پیشنهادی ۳+۷ پیش‌بینی شده ادامه داد: سال گذشته دو صندوق قابل معامله دولتی در بازار سرمایه عرضه شد. شرایط بازار در زمان عرضه دارا یکم مناسب بود و زیانی متوجه سهام‌دارانی که در زمان عرضه اولیه این سهام را خریداری کردند، نیست. اما در زمان عرضه پالایش یکم شرایط بازار تغییر کرد. قیمت‌ها کاهشی شد و خریداران این صندوق زیان کردند. مردم انتظار ندارند در معامله با دولت زیان نکنند. از همین رو، از دولت خواهش کردیم تا از این صندوق حمایت کند و پیشنهاد شد تا به کسانی که در زمان عرضه اولیه واحدهای این صندوق‌ها را خریداری کردند، به ازای میزان زیان، با ارزش روز واحدهای سرمایه‌گذاری اهدا شود.

در بلند مدت، بازار سرمایه پیشتاز بازارها است/ سرمایه‌گذاران صبور باشند

رییس سازمان بورس در پاسخ به این سوال که چه چشم‌اندازی برای بازار سرمایه متصور است، گفت: وضعیت بازار سرمایه تابع شرایط مختلفی است؛ اتفاقات کلان اقتصادی، انتظارات فعالان اقتصادی، بازارهای جهانی و دیگر موارد مشابه از جمله مسائلی است که در قیمت سهام تاثیرگذار است. اما تجربه نشان داده سرمایه گذاری بلند مدت در بازار سرمایه همواره بازدهی مناسبی دارد.  

رییس سازمان بورس با بیان اینکه اگر سهامداران با دید بلندمدت در بازار سرمایه حضور داشته باشند، زیانی متوجه آنها نیست، تاکید کرد: سرمایه‌گذاران نباید با دارایی‌های اولیه به بازار سرمایه وارد شوند و حتما باید با دارایی مازاد و پس‌انداز در بورس سرمایه‌گذاری کنند. بازار سرمایه در بلند مدت بازده مناسبی دارد و در صورتی که سهامداران صبوری کنند، قطعا بازده مناسبی کسب می‌‌کنند.

وی به سرمایه‌گذاران توصیه کرد، غیرمستقیم به بازار سرمایه وارد شوید و افزود: صندوق‌ها، سبدگردان‌ها و مشاورین حرفه‌ای دارای مجوز بهترین گزینه برای سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه است. صندوق‌ها به شکل حرفه‌ای مدیریت می‌شود و زمان مناسب خرید و فروش مناسب را انتخاب می‌کنند و برخی از صندوق‌ها بازدهی بالاتر از شاخص کسب کردند. سرمایه‌گذاران با خیال راحت از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری در بورس سرمایه‌گذاری کنند.

مجلس و قوه قضاییه همراه با بازار سرمایه

دهقان دهنوی با بیان اینکه دیروز جلسه‌ای مشترک میان مسئولان بازار سرمایه، رییس مجلس و اعضای کمیسیون اقتصادی برگزار شد، ادامه داد: ورود مجلس شورای اسلامی به بازار سرمایه و همچنین رویکرد قوه قضاییه مبتنی بر نگاه حمایتی است و انشالله با این حمایت‌ها، بازار سرمایه در اقتصاد به جایگاهی بالاتر از دیروز می‌رسد.