بیثباتی بازار سرمایه؛ هدیه مسئولان اقتصادی به سهامداران
بیثباتی بیسابقه در قوانین و ارکان سازمان بورس به معضل جدی برای بازار سرمایه تبدیلشدهاست؛ به گونهای که بهمن ماه سال گذشته، دهقان دهنوی به عنوان سومین رییس سازمان بورس در سال ۱۳۹۹ انتخاب شد. دلایل استعفا دو رییس پیشین سازمان بورس، یک نقطه مشترک داشت؛ فشارهای غیرحرفهای و مداخلات گسترده در بازار. بدون شک یکی از عوامل اصلی شرایط کنونی بورس، همین مداخلات بیمورد و خارج شدن بازار از روند طبیعی است.
به گزارش اقتصادآنلاین ؛ بورس تهران در حالی اولین روز معاملاتی سال 99 را آغاز کرد که زمستان 98، شاخص کل حـدود 45 درصد رشد کردهبود. با رسیدن شاخص کل به ۵۰۰ هزار واحد، زمزمههـای حبابی بودن بازار شنیده میشد و برخـی کارشناسـان نسبت به روند صعودی آن هشدار میدادند. اما نه تنها از روند صعودی بازار کاسته نشد بلکه با شروع سال 99 و تشدید روند صعودی، بسـیـاری از سهمها در صف خرید قفل شدند.
با شدت گرفتن روند صعودی بازار، بالاخره زمزمههای استعفـای شـاپور محمدی به حـقیقت پیوست و او در ۲۰ فروردین با ساختمان ملاصدرا خداحافظی کرد. علت اصلی این استعفا هم مشخص بود؛ محمدی رشد بیشتر بورس را حبابی شدن آن میدانست. این مسأله اما مربوط به سـال ۹۹ نبود و او در انتهای سـال ۹۸ با کـاهش دامنـه نـوسـان به +۲ و -۲ سـعی داشت از این رشد جلوگیری کند. این موضوع با مخالفت همتی و دژپسند مواجه شد و سرانجام با اقدام غیرقانونی وزیر اقـتصـاد، تصمیم ریاست سازمان ملغی شد.
سکاندار بعدی سازمان، حسن قالیباف اصل بود که او را فردی اهل مماشـات میدانستند و انتظار میرفـت با حـضـور او بورس، آرامـش بـیـشتـری را تـجـربه کند. در کمتر از پنج مـاه از شروع ریاست قالیباف، شاخص کل به سقف تاریخی خـود یعنی دو میلیون و ۱۰۰هـزار واحد رسید و پس از آن سقوط تاریخی بورس آغاز شد.
در نهایت قالیباف اصل نیز دی ماه سال گذشته از سمت خود استعفا داد و سکاندار سـازمـان بورس برای دومین بار طی ۱۰ ماه تغییر کرد. در حـالـی که استعفای قالیباف تعجب فعـالان بـازار را به همراه داشت، او در نـامـه استـعفـای خـود از فـشـار غیرحرفهای برای جلوگیری از ریزش بازار پرده برداشت. دژپسند که در بازار سرمایه به بخشی از سهامداران تازه وارد زیانهای جدیای را تحمیل کرده بود، این بار به دنبال محدودیت فروش روزانه بود. دخـالتی که قـالیباف آن را تاب نیـاورد و دیگر نتوانست با منش اشتباه وزارت اقتصاد در برخورد با بازار سرمایه کنار بیاید.
امـا پس از قــالیبـاف اصـل، دژپسند معـاون خـود، دهقـان دهنوی را به عنوان گزینه ریاست سازمان بورس مطرح کرد. دهقـان کـه سـابـقـه و تـخـصصی در بـازار سـرمـایـه نداشت، با رای اکثریت شورای عالی بورس به این سمت منصوب شد. با آمـدن او، بیم تصمیمـات اشتباه میرفت که این امر نیز محقق شد؛ کاهش و نامتقارن کردن دامنه نوسـان از اقدامـات اشتـبـاه وی برای کـنـتـرل ریـزش بازار بود.
پس از این تصمیم بازار سرمایه تنها چند روز طعم صـعـود مـوقـتـی برخـی نمـادهـا را تجربه کرد امـا در نهایت مسیر فرسایشی اصلاحی خود را ادامه داد. همچنین دهقان دست به تغییرات گسترده در سـازمـان بورس زد و حـتـی افـرادی کـه به تـازگی منصوب شده بودند را تغییر داد. همین موضوع موجب شد تا بیش از پیش اهـالی بازار سرمـایه نسبـت به دخالتهـا و سـیـاستهـای اشتباه نگران شوند.
بازاری کـه به کـوچکتـرین تغییـرات حسـاس است، بـا تصمیـمـات و دخـالتهـای نادرسـت مـسـئـولان وزارت اقتصاد، در مسیری قرار گرفت که در کمتر از یکسال، سه رییس متفاوت به خود دید. همین دخالتها و تصمیمات مقطعی هم بودند که باعث زیان سهـامداران تازهوارد و فعـالان بازار سرمایه شدند.