بازدهی رویایی تا سراب صندوق‌های ETF
صندوق‌های سرمایه گذاری دولت یا همان ETF ها یکی از پرحاشیه ترین موضوعات بازار سرمایه در سال گذشته بود، صندوق‌هایی که در ابتدا بازدهی رویایی داشتند، اما در نهایت به روزهایی رسیدند که زیر قیمت روز عرضه معامله می‌شدند و حتی ارزش آن ها به نصف رسیده بود. صندوق‌هایی که قرار بود توزیع ثروت کنند اما سرمایه‌های مردم با کاهش ارزش آن ها، از بین رفت.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایسنا، در روزهای رو به اوج بازار سرمایه بود که وعده عرضه سه صندوق دولتی در قالب ETF از سوی دولتمردان داده و قرار شد صندوق نخست بانکی و بیمه ای، صندوق دوم پالایشی و صندوق سوم خودرویی و فلزی باشد. دولت بنا داشت تا باقیمانده سهم خود در برخی بانک ها، بیمه ها، پالایشگاه ها، شرکت های خودرویی و فولادی را در بازار عرضه و از این طریق سهام خود را به مردم واگذار کند. این صندوق ها با ۲۰ تا ۳۰ درصد تخفیف به مردم واگذار شد و هر ایرانی دارای کد ملی میتوانست خریدار آن ها باشد.
بازدهی رویایی دارایکم
در این راستا صندوق اول با نام دارایکم در اوایل تابستان عرضه و در سوم تیرماه قابل مقایسه شد. در واقع وزارت امور اقتصادی و دارایی از طریق این واگذاری، به نمایندگی از دولت جمهوری اسلامی ایران، باقیمانده سهام خود در بانک‌های ملت، تجارت و صادرات ایران و بیمه‌های البرز و اتکایی امین را واگذار کرد.
در پذیره نویسی صندوق دارایکم بیش از چهار میلیون نفر مشارکت کردند. صندوقی که هم راستا با روزهای صعودی بازار سرمایه، بازدهی چشم گیری داشت و تا ۲۰۰ درصد سود هم پیش رفت.
توزیع ثروت یا سوخت سرمایه!؟
تب و تاب دارایکم هنوز نخوابیده بود که سخن از عرضه پالایشی یکم (باقی مانده سهام دولت در چهار پالایشگاه تهران، تبریز، اصفهان و بندرعباس) به میان آمد. این بار در آن سوی ماجرا وزارت نفت نشسته بود و عرضه صندوق پالایشی یکم با اختلاف بین وزارت نفت و وزارت اقتصاد کلید خورد و بهانه ای برای ریزش بازار شد!
ماجرا از آنجا شروع شد که خبر مخالفت وزارت نفت با تشکیل پالایشی یکم و عرضه بلوکی پالایشگاه ها توسط سازمان خصوصی سازی منتشر شد و سهام پالایشگاه ها که سهم های با پشتوانه و بزرگ بازار سرمایه هستند ریزش کرد. در آن روزها شاهد این موضوع بودیم که سهامدارانی که سهامدار سهام پالایشی هم نبودند و سهم های مهمی مانند فولادی یا پتروشیمی در سبد خود داشتند نیز اقدام به فروش سهام خود کردند. فرایندی که باعث شد تقریبا ۸۰ درصد سهام از صف خرید به صف فروش تغییر وضعیت دهند!
در هر صورت در نهایت وزرات اقتصاد و وزارت نفت درمورد پالایشی یکم به توافق رسیدند و این صندوق عرضه شد اما سرنوشتش هیچ شباهتی به دارایکم نداشت. ارزش این صندوق همسو با روند نزولی شاخص کل بورس روز به روز کم تر میشد و حتی قیمت هر واحد صندوق پالایشی یکم به نصف قیمت روز عرضه هم رسید! یعنی از ۱۰ هزار تومان به ۶۰۰۰ تومان کاهش یافت و این صندوق درحالی سال را به پایان برد که هر واحد آن تنها ۸۰۰۰ تومان قیمت داشت!
این اتفاق درحالی رخ داد که وزیر اقتصاد بارها تاکید کرده بود که این صندوق فرصت خوبی برای توزیع ثروت بین آحاد ایرانی است و گفته بود :تخفیف ۲۰ درصدی که این صندوق دارد که اگر فردی پنج میلیون تومان پالایشی یکم بخرد، یک میلیون تومان تخفیف خواهد گرفت و در واقع به میزان یک میلیون تومان از ثروت بهره مند خواهد شد. "
بر این اساس اعتماد مردم برای خرید این سهام جلب شد و حدود چهار میلیون نفر در پذیره نویسی این صندوق مشارکت کردند اما شاهد نصف شدن سرمایه خود بودند. زیرا پالایشی یکم در روزهای اوج بازار و در قیمت سقف عرضه شد.
عرضه ETF ها ادامه دارد
با این حال در آن روزها اعلام شد که سومین صندوق نیز عرضه خواهد شد اما شامل سهام خودرویی و پالایشی نمی شود و دولت قصد دارد باقی مانده سهم خود در بانک ها را عرضه کند. البته احتمالا به دلیل شرایط بازار و ادامه روند نزولی که باعث خروج نقدینگی بسیاری از بازار شد پای داراسوم به بورس باز نشد اما به نظر میرسد روند عرضه ETF ها در بازار ادامه داشته باشد.
زیرا در لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ آمده بود که واگذاری سهام در قالب صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله در بورس (ETF) مشروط به اینکه تشکیل این صندوقها با مدیریت دولتی برای بلندمدت نباشد و یا عرضه سهام به روش ثبت سفارش در سال جاری مجاز است. موضوعی که مورد تصویب مجلس قرار گرفت و قرار شد سهام شرکت های دولتی در بورس واگذار شود.
