وضعیت جدیدترین معاملات مشتقه بورس‌کالا
قرارداد آتی نقره به عنوان جدیدترین ابزار مشتقه بورس کالا در روزهای ابتدایی فعالیت خود تحت‌الشعاع نوسانات قیمت‌های جهانی قرار گرفت، با این وجود معامله‌گران استقبال نسبتا خوبی از این قرارداد تازه‌تاسیس داشتند.
سیر حرکتی قرارداد آتی نقره
اولین قراردادهای آتی نقره در بورس‌کالای ایران از نیمه اسفند ماه آغاز به‌کار کرد؛ با وجود نزدیکی به روزهای پایانی سال و جدید‌بودن قرارداد آتی نقره اما سرمایه‌گذاران استقبال مناسبی از این معاملات تازه‌تاسیس داشتند. هرچند بررسی این معاملات از روند نزولی قیمت تسویه آن حکایت دارد. هر قرارداد آتی نقره (معادل ۱۰۰گرم) در روز سه‌شنبه ۱۲اسفند با نرخ ۲۱ هزار و ۴۰۰ تومان تسویه شد، در روزهای بعد این قیمت تسویه وارد فاز نزولی شد به‌گونه‌ای که نرخ آن در روز چهارشنبه ۲۰ اسفند ماه به ۱۹هزار و ۵۰۰ تومان رسید. به این ترتیب ظرف مدت تقریبا یک هفته بهای تسویه هر قرارداد آتی نقره کاهشی ۸/ ۸ درصدی داشت.
البته این روند نزولی بهای هر قرارداد آتی نقره در روزهای هفته پایانی سال ادامه نیافت و بازگشت اقبال به این بازار باعث شد تا در روز ابتدایی هفته مجددا بهای قرارداد آتی نقره افزایشی شود، هرچند این روند رو به رشد در روز یکشنبه ۲۴ اسفند ادامه نیافت اما با این وجود همچنان بهای هر قرارداد نقره در این روز نیز نسبت به بهای معامله هر قرارداد در آخرین روز از معاملات هفته قبل یعنی چهارشنبه ۲۰اسفند افزایشی ۵/ ۰ درصدی داشت. با توجه به آنکه بهای قراردادهای آتی نقره در بازار مشتقه بورس‌کالا از قیمت‌های جهانی نقره تبعیت می‌کند، سیر حرکت قیمتی در این بازار به شکل مستقیم متاثر از دو فاکتور اصلی نرخ ارز، بهای جهانی نقره و برآوردها حاکی از سیر حرکت این دو پارامتر خواهد بود.
سرعت گیرهای فلز گرانبهای تازه‌وارد
در روز بازگشایی نماد نقره در بازار مشتقه بورس‌کالا، هر اونس نقره در بازارهای جهانی بهایی برابر ۷/ ۲۶ دلار داشت، در ادامه بهای این فلز گرانبها برخلاف روند حرکتی خود در هفته‌های قبل وارد مسیر کاهشی شد و حتی به کانال ۲۵ دلار به ازای هر اونس نیز سقوط کرد؛ بازگشت به این کانال قیمتی در حالی رخ داد که این فلز در روزهای پایانی ماه فوریه در کانال ۲۷ دلاری نوسان داشت و به این ترتیب این فلز گرانبها ظرف مدت اندکی افت محسوسی را در بازارهای جهانی تجربه کرد. کاهش بهای نقره در بازارهای جهانی ظرف هفته‌های اخیر سیگنالی قدرتمند برای افت بهای قراردادهای آتی نقره در بورس‌کالا نیز بود. سیالیت بالا یکی از ویژگی‌های بازار فلزات گرانبها از جمله نقره بوده و این ویژگی باعث می‌شود تا بهای این فلز به سرعت به نوسانات نرخ جهانی و نرخ ارز در بازار داخل واکنش نشان دهد.
البته پس از روز ۸ مارس (۱۸ اسفند) مجددا نقره وارد فاز افزایشی شد، در نهایت نیز این فلز در روز ۱۰مارس (۲۰ اسفند) مجدد به کانال ۲۶دلار بازگشت، هرچند این کانال قیمتی برای آن چندان دوامی نداشت و در روزهای بعد مجدد ااین فلز گرانبها به کانال ۲۵ دلار به ازای هر اونس بازگشت و در آخرین روز از معاملات هفته قبل یعنی جمعه ۱۲ مارس با قیمت ۹/ ۲۵دلار به ازای هر اونس معامله شد؛ با این وجود بهای جهانی نقره در روز ۱۲ مارس رشد هفتگی ۷/ ۲درصدی داشت که این موضوع سیگنالی مثبت برای معاملات آتی نقره در بازار داخل در روزهای آغازین معاملات هفته‌جاری بود.
نرخ ارز فاکتور مهم دیگر اثرگذار بر قیمت قراردادهای آتی نقره در بورس‌کالا به‌شمار می‌رود.میانگین قیمت موزون اسکناس (دلار آمریکا) در روز ۱۲ اسفند (اولین روز آغاز به‌کار اولین قرارداد آتی نقره) برابر ۲۴ هزار و ۲۳۱ تومان بود؛ نرخ ارز در روزهای بعد عموما روند کاهشی هرچند با شتابی بسیار اندک داشت به گونه‌ای که میانگین قیمت موزون اسکناس (دلار آمریکا) در روز چهارشنبه ۲۰ اسفند به ۲۳ هزار و ۸۳۸ تومان رسید.
به این ترتیب بهای قراردادهای آتی نقره ظرف روزهای ابتدایی پس از بازگشایی از محل افت نرخ ارز نیز تضعیف شد. هر چند نرخ ارز در روزهای ابتدایی هفته‌جاری اندکی رشد داشت به‌گونه‌ای که این نرخ در روز شنبه ۲۳ اسفند ماه به ۲۳هزار و ۹۰۴ تومان رسید و همین موضوع در کنار مثبت شدن بهای جهانی نقره توانست تحرکی جدید به قراردادهای آتی نقره در بورس‌کالا بدهد به گونه‌ای که بازار مشتقه بورس‌کالا در روز شنبه ۲۳ اسفند ماه با افزایش حجم و ارزش معاملات نقره روبه‌رو شد. حجم معاملات قرارداد آتی نقره در روز شنبه ۲۳ اسفند نسبت به معاملات روز چهارشنبه۲۰اسفند رشدی ۳۸ درصدی و ارزش ریالی معاملات نیز افزایشی۴۰درصدی داشت و به رقم ۹/ ۵۲میلیارد ریال رسید.
سیگنال‌های افزایشی در بلند مدت
در حالی نقره ظرف هفته‌های اخیر در حال نوسان در کانال قیمتی ۲۵ دلار است که این فلز در روزهای ابتدایی فوریه ۲۰۲۱ سابقه اوج‌گیری یکباره و صعود به کانال قیمتی ۲۸ دلاری را نیز داشت. با توجه به آنکه این صعود یکباره به دلیل هجوم سرمایه‌گذاران خرد به این بازار به‌وجود آمد، ریزش یکباره آن نیز دور از ذهن نبود. با این وجود به عقیده بسیاری از تحلیلگران، سال ۲۰۲۱ زمان مناسبی برای فلز نقره خواهد بود و این فلز گرانبها با استقبال سرمایه‌گذاران روبه‌رو خواهد شد. برآورد می‌شود که میزان تقاضا برای نقره در دنیا امسال به بیشترین میزان خود ظرف ۸ سال گذشته برسد که همین موضوع نیز می‌تواند عاملی مهم در جهت تقویت قیمتی این بازار باشد.
به شکل سنتی عموما طلا پیش‌قراول بازار فلزات گرانبها بوده و نوسانات قیمتی در نقره و پلاتین نیز از طلا تبعیت می‌کند اما به نظر می‌رسد که این روند سنتی تا حدی تغییر کرده؛ نمونه این موضوع ظرف هفته‌های قبل در بازارهای جهانی نمود پیدا کرد و طلا از نقره جا ماند به‌گونه‌ای که سرعت رشد بهای نقره از سرعت نوسان قیمتی طلا جلو افتاد. از آنجا‌‌که خبری از فاکتورهای شتاب‌دهنده قیمت در پلاتین و نقره در بازار طلا نیست، همین موضوع باعث شده تا این فلزات رشدی فراتر از طلا را تجربه کنند.
نقره و پلاتین جایگاهی ویژه در آینده اقتصادی دنیا دارند؛ در واقع پیش‌بینی افزایش تقاضای صنعتی برای این دو فلز، باعث افزایش استقبال سرمایه‌گذاران از آنها شده است. توجه دولت‌های بزرگ به دور شدن از سوخت‌های فسیلی به سمت انرژی‌های پاک یکی از دلایلی است که این بازار را با رشد تقاضا روبه‌رو می‌کند. با گسترش صفحات خورشیدی و خودروهای الکتریکی تقاضای مصرفی برای نقره افزایش پیدا می‌کند. به این ترتیب برآورد می‌شود که نقره در سال‌جاری و البته سال‌های بعد با افزایش تقاضای مصرفی روبه‌رو شود که این موضوع سیگنالی قدرتمند برای رشد قیمت این فلز گرانبها در بازارهای جهانی در میان و بلندمدت به‌شمار می‌رود.
در این میان نباید از نوسانات شاخص دلار بر بهای نقره در بازارهای جهانی نیز غافل شد. افت این شاخص می‌تواند قیمت تمامی کامودیتی‌ها از جمله نقره را افزایشی کند. این شاخص در نیمه دوم ماه فوریه در کانال ۹۰ واحدی نوسان داشت، اما در روزهای ابتدایی ماه مارس وارد کانال ۹۱ واحدی شد و حتی در ۸ مارس به ۳۱/ ۹۲ واحد نیز رسید که همین موضوع نیز یکی از مهم‌ترین دلایل افت فلزات گرانبها ظرف روزهای ابتدایی ماه مارس بود.
در این میان انتشار خبر موافقت مجلس سنا با بسته حمایتی ۹/ ۱تریلیون دلاری دولت ایالات‌متحده آمریکا برای مقابله با تبعات اقتصادی حاصل از شیوع ویروس‌کرونا توانست مجدد این شاخص را وارد مسیر کاهشی کند که این موضوع نیز سیگنالی محرک برای اغلب کامودیتی‌ها از جمله نقره در بازارهای جهانی بود. البته با توجه به تضعیف قابل‌توجه دو ارز یورو و ین ژاپن ظرف هفته گذشته، افت ارزش شاخص دلار چندان ادامه‌دار نشد و این شاخص پس از ۱۱ مارس مجدد وارد فاز افزایشی شد که این موضوع سیگنالی منفی برای بازارهای کالایی به‌شمار می‌رود. بنابراین برای برآورد دقیق‌تر نسبت به آینده بازار نقره باید منتظر بود تا نحوه تخصیص بسته حمایتی دولت جو بایدن بر اقتصاد این کشور و شاخص دلار نمایان شود.
