پشت پرده مخالفت مجلس با اصلاح قانون نظارت بر نمایندگان / ممنوعیت اهدای هدایای مالی به نمایندگان رای نیاورد

اقتصادآنلاین - مهدی بیک؛ چهارشنبه ۱۲آبان ماه بود که نمایندگان مجلس در نشست علنی در جریان بررسی طرح اصلاح موادی از قانون نظارت مجلس بر رفتار نمایندگان که به صورت دو شوری به رای گذاشته شد، با ۹۹ رای موافق، ۱۲۲ رای مخالف و ۶ رای ممتنع با کلیات طرح مخالفت کردند. طرحی که طراح آن معتقد است در صورت تایید می توانست بسیاری از مشکلات پیش روی نمایندگان از جمله اهدای تسهیلات مالی، خدمات، عضویت در هیات مدیره ها، رانت های مختلف و... را برطرف سازد و مجلس را در مسیر پالایش قرار دهد. مخالفان طرح اما با اشاره به اینکه این طرح ممکن است، مشکلی برای آزادی های طبیعی نمایندگان ایجاد کند به طرح رای منفی دادند.اما در نقطه مقابل موافقان این طرح نیز اعلام کردند دلیل عدم رای نمایندگان به این طرح، برخی محدودیت های قانونی است که پیش روی نمایندگان ایجاد می شد.

 نماینده مردم سبزوار و یکی از طراحان این طرح با اشاره به چرایی عدم رای نمایندگان به اصلاح قانون نظارت بر رفتار نمایندگان گفت: دلیل اصلی مخالفان طرح، صدر ماده یک بود که در آن آمده است:«نمایندگان ملزم به رعایت شئون نمایندگی هستند و شأن نمایندگی بدین معناست که افعال، گفتار و نوشتار نماینده در داخل و خارج از مجلس اعم از حضوری و مجازی نباید مغایر با قانون ، موازین شرع ، اخلاق حسنه و اقتضاء جایگاه نمایندگی باشد.» همکاران مخالف طرح، معتقد بودند این تعریف، تفسیرپذیر است و زبان نماینده را می‌بندد، حریت و آزادگی را از نماینده می‌گیرد و صدای نماینده را خفه می‌کند.

عنابستانی افزود: صرف نظر از اینکه اقتضا جایگاه نمایندگی یک امر عرفی است و می تواند دایره تفسیر آن بسیار محدود باشد و مرجع تفسیر هم هیات نظارت بر رفتار نمایندگان است که همگی خود نماینده هستند و توسط نمایندگان انتخاب می شوند، ضروری است بررسی شود که چنانچه نمایندگان به کلیات این طرح رای می دادند و این اشکال کوچک در فرایند رسیدگی به جزئیات با پیشنهاد مناسب برطرف می شد بهتر بود یا آنکه کار درست همین بود که اکثریت نمایندگان مجلس انجام دادند؟

دبیر کمیسیون تدوین آیین نامه داخلی مجلس در تشریح موارد محتوایی طرح گفت: در ماده ۲ طرح، هیات ، صلاحیت رسیدگی به گزارش ها و شکایات علیه نماینده را دارد. اگر نماینده در هیات تبرئه شود، برای حفظ شأن نماینده و صیانت از حقوق نمایندگی و اعاده حیثیت از نماینده، هیات باید مراتب را با گزارشات کامل به مرجع قضایی ارسال کند. این روند یعنی هر کسی نمی ‌تواند بدون دلیل و صرفا با اغراض سیاسی علیه نماینده طرح دعوای  بیهوده کند و وقت و آبروی نماینده را هدف بگیرد.

این نماینده ادامه داد: براساس ماده۳ اعطای هرگونه هدیه با هر مقدار ارزش مالی به نماینده یا شخص معرفی شده از طرف او ممنوع است ومنظور از هدیه هم هرگونه مال ، امتیاز، تخفیف در قیمت کالا یا خدمات و اعطای تسهیلات مازاد و... خارج از قانون است. به عقیده ما آنچه می تواند صدای نماینده را خفه کند این گونه هدایا است که دریافت آن در طرح کاملا ممنوع شده تا نماینده با حریت کامل بتواند از حقوق ملت دفاع کند. در ماده ۶ طرح، ایجاد هیات تجدید نظر نظارت بر رفتار نمایندگان پیش بینی شده که چنانچه به هر دلیل هیات بدوی اشتباه کرد یا آلوده به فضای سیاسی نظری داد، امکان اعتراض برای نماینده فراهم باشد؛ سازو کاری که در قانون فعلی جایش خالی است.

ممنوعیت عضویت در هیات مدیره ها برای نمایندگان

عنابستانی یادآور شد: در ماده ۷ طرح، انجام برخی کارها از جمله عضویت در هیات مدیره های کلیه دستگاه های دولتی و عمومی کشور و شرکتهای سهامی عام و اتحادیه های صنفی و نظام‌های حرفه ای به هر شکل و عنوان، فعالیت در صادرات و واردات اشتغال به وکالت و کارشناسی رسمی و.... در دوره نمایندگی ممنوع شده است. به عقیده طراحان طرح و اعضای کمیسیون آیین نامه داخلی مجلس، آنچه می تواند بستر فساد و در نتیجه انحراف نماینده از وظایف نمایندگی باشد چنین مصادیقی است که در طرح اشاره و تلاش شده برای آن تدبیر و چاره اندیشی شود.

او افزود: به عنوان نمونه، ارائه هر گونه توصیه نامه توسط نماینده یا از طرف ایشان برای خود و بستگان درجه یک سببی و نسبی  و سایر نمایندگان ممنوع شده است تا هم شأن نماینده حفظ و هم اعتماد عمومی جلب شود. ضمن اینکه امکان رانت مرتفع و از طرفی دریافت هر گونه موافقت اصولی یا مجوز احداث و بهره برداری واحد‌های تجاری، صنعتی، کشاورزی، خدماتی، رسانه ای، مطبوعاتی، آموزشی و پژوهشی توسط نماینده و یا بستگان وی باید با اطلاع مردم با درج در سامانه مخصوص انجام شود. از سوی دیگر، نمایندگان موظف شده اند سفرهای خارجی شخصی خود را به اطلاع هیات نظارت بر رفتار برسانند تا احتمال هر گونه سوءاستفاده از این سفرها نیز از بین برود 

به باور این نماینده، این تمهیدات باعث می‌شود نماینده از هرگونه موقعیت احتمالی رانت و فساد دور باشد و با حریت و آزادگی کامل بتواند صدای رسای مردم باشد 

عنابستانی یادآور شد: در طرح،  انتقال و ماموریت نماینده از آخرین دستگاه محل خدمت به دستگاه اجرایی دیگر تا دو سال بعد از نمایندگی ممنوع شده  تا دستگاه اجرایی نتواند با وعده انتقال و... به نماینده مسلط شوند و حوادثی مانند ماجرای انتقال برخی نمایندگان به وزارت نفت تکرار شود. شخصا معتقدم، این طرح نه تنها موجب بسته شدن صدای نماینده و لطمه به حریت او نمی شود، بلکه دقیقا در نقطه مقابل، تصویب این طرح می توانست  به شدت به تقویت جایگاه نماینده کمک کند و قدرت کنترل و نظارت نماینده بر دستگاههای اجرایی را تقویت کند .

دبیر کمیسیون تدوین آیین نامه داخلی مجلس گفت: یک نماینده در صورتی می تواند با قدرت سخن بگوید و در مجلس فریاد بزند که خود از هر گونه تهمتی دور باشد. امیدوارم همکاران محترم در مجلس با دقت نظر کامل به این گونه طرحهایی که اصلاح مجلس را به دنبال دارد رای مثبت بدهند تا روند اصلاح کشور از اصلاح مجلس آغاز شود. بی شک تا در فرآیند حرکت مجلس اصلاحاتی صورت نگیرد حرکت کشور رو به اصلاح نخواهد رفت.