تورم منطقه یورو در بالاترین سطح ۱۳ ساله / افزایش تورم؛ موقتی یا دائمی؟

اقتصاد آنلاین – اکرم شعبانی؛ به گزارش سی‌ان‌بی‌سی و بر اساس داده‌های اداره آمار اروپا (یورواستات)، تورم ماه گذشته ۳.۴ درصد افزایش یافت که پس از تورم ۳.۶ درصدی سپتامبر سال ۲۰۰۸، بالاترین میزان تورم بوده است. این خبر پس از افزایش ۴.۱ درصدی شاخص قیمت مصرف کننده آلمان در ماه سپتامبر که بالاترین میزان در طول ۳۰ سال گذشته بوده است، بیش از پیش مورد توجه قرار گرفت.

به گفته کارشناسان این افزایش تورم که ناشی از افزایش قیمت انرژی بوده، تشدید نگرانی‌های سیاست‌گذاران را در پی داشته است. بر اساس گزارش‌های منتشر شده مرکز تجارت گاز طبیعی هلند (TTF) که یک معیار اروپایی برای محاسبه قیمت است، قیمت گاز از ابتدای سال ۲۰۲۱ تاکنون حدود ۴۰۰ درصد افزایش یافته است.

انتظار نمی‌رود این رکورد در قیمت انرژی در کوتاه مدت پایان یابد؛ همزمان تحلیل‌گران انرژی نیز هشدار داده‌اند که شرایط آشفته بازار گاز در طول زمستان نیز ممکن است تداوم داشته باشد.  

بر این اساس، فرانسه آخرین کشوری است که اقداماتی در راستای کاهش هزینه‌های مصرف کنندگان آغاز کرده است. در حالی که ژان کاستکس نخست وزیر فرانسه روز پنجشنبه اعلام کرد که دولت فرانسه مانع از افزایش بیشتر قیمت گاز طبیعی و تعرفه‌های برق خواهد شد؛ اما با این وجود و پیش از شروع اقدامات جدی، قیمت گاز برای مصرف کنندگان فرانسوی از امروز جمعه ۱۲.۶ درصد افزایش خواهد یافت.

ایتالیا، اسپانیا و یونان نیز دیگر کشورهایی هستند که اقداماتی در رابطه با افزایش قیمت‌ها انجام داده‌اند.

آیا افزایش تورم موقتی است؟

بانک‌های مرکزی معتقدند اوج گیری اخیر تورم مساله‌ای «گذرا»ست و فشارهای کنونی قیمت‌ها تا سال ۲۰۲۲ کاهش خواهد یافت. 

کریستین لاگارد رییس بانک مرکزی اروپا در این راستا در گفت‌وگویی با سی‌ان‌بی‌سی عنوان کرد: ما در سه فصل گذشته تجدیدنظرهای روبه بالایی در پیش‌بینی‌های خود داشته‌ایم و برخی ارقام پس از آن سریعتر افزایش یافته است. در طول این مدت رشد اقتصادی سریع‌تر افزایش یافته و این مساله در رابطه با تورم و اشتغال نیز صادق است. بنابراین به نوعی می‌توان این را خبری مثبت تلقی کرد چرا که نشان دهنده واکنش اقتصاد به جریان‌های کنونی است.

با این وجود لاگارد اضافه کرد که اثر فشار قیمت‌های انرژی به احتمال زیاد از دیگر عوامل تورمی، به ویژه اختلال در زنجیره تامین، طولانی‌تر خواهد بود. به گفته وی، مساله انرژی احتمالا مدت زمان بیشتری به طول خواهد انجامید، چرا که ما در حال گذار از استفاده از منابع انرژی فسیلی هستیم.

اما برخی از اقتصاددانان این پرسش را مطرح می‌کنند که «آیا همه فشارهای تورمی موقتی هستند؟ و آیا بانک مرکزی باید سریع‌تر سیاست‌های پولی خود را با شرایط موجود تطبیق دهد یا خیر؟»

کارستن برژسکی مدیر کل بخش کلان ING آلمان در این باره مطرح کرد: افزایش قیمت‌های اخیر، کمک اندکی برای کاهش فاصله دو اردوگاه تورمی است: گروه اول که معتقدند محرک‌های تورمی گذرا هستند و اثرات اساسی در سال آینده ناپدید و یا حتی معکوس خواهند شد و گروه دیگر ریسک گسترده‌ای برای شتاب گرفتن تورم ترسیم می‌کنند و ما در این میان باقی مانده‌ایم.

وی افزود: نرخ تورم به صورت مداوم افزایش می‌یابد و این احتمال وجود دارد که بانک مرکزی اروپا وارد دوره‌ای شده باشد که پیش‌بینی‌های بلندمدت تورم آن، بسیار کمتر از میزان واقعی باشد؛ در حالی که در سال‌های پیش از شیوع کرونا پیش‌بینی‌ها بسیار بالاتر از ارقام واقعی بود و این مساله فشار بیشتری بر میزان تطابق پولی مورد نیاز منطقه یورو وارد خواهد کرد. 

تحلیل‌گران انتظار دارند بانک مرکزی اروپا در جلسه ماه دسامبر خود جزییات بیشتری از موضع سیاست‌های پولی خود ارائه کند. برنامه خرید اضطراری PEPP که در دوران همه‌گیری مطرح شده بود، در ماه مارس آینده به پایان می‌رسد و ناظران بانک مرکزی اروپا، کاهش سطح خریدها را در ماه‌های آخر این برنامه پیش بینی می‌کنند.

اندرو کنینگهام اقتصاددان ارشد کپیتال اکونومیکس روز پنجشنبه در یادداشتی عنوان کرد: حتی اگر تورم برای مدت طولانی‌تری در اعداد بالاتری باقی بماند، ما همچنان معتقدیم که بانک مرکزی اروپا به رویکرد تسهیل‌گرانه کنونی خود ادامه خواهد داد.