افزایش ۳۰۰درصدی مهاجرت پرستاران
پیش‌از‌این مسئولانی از مهاجرت غیرعادی کادر درمان و افزایش ۳۰۰درصدی مهاجرت پرستاران ایرانی آن‌هم در دوران همه‌گیری ویروس کرونا خبر داده بودند و حالا خبری جدید به نقل از حساب کاربری سازمان نظام پزشکی منتشر شده که از مهاجرت حدود سه هزار پزشک در ۱۰ ماه حکایت دارد.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از شرق، در نوشته تازه سازمان نظام پزشکی آمده است: «در 10 ماه گذشته از شیوع کرونا ۲۰۰ پزشک جان باخته‌اند و سه هزار پزشک مهاجرت کرده‌اند! در این مطلب آمده در بیش از 10 ماه شیوع همه‌گیری کرونا، بیش از ۲۰۰ پزشک به درجه رفیع شهادت نائل شده‌اند، دردناک است؛ اما این هم دردناک است که در این 10 ماه شاید بیش از سه هزار پزشک از کشور مهاجرت کرده‌اند». مهاجرت کادر درمان ایران در حالی است که در همین چند ماه گذشته شاهد چندین تجمع صنفی از سوی کادر درمان و پرستاران در شهرهای مختلف کشور بوده‌ایم. چه شده که این‌همه آمار مهاجرت متخصصان حوزه سلامت افزایش پیدا کرده و چرا چاره‌ای برای کنترل و کاهش این روند صورت نمی‌گیرد؟
منبع مهاجرت ۳ هزار پزشک چیست؟
عدد مهاجرت سه هزار پزشک آن‌هم در ۱۰ ماه بر چه اساسی به دست آمده و آیا پیش از دوران کرونا میزان مهاجرت به طور چشمگیر پایین‌تر بوده است؟ «حسین کرمان‌پور»، مدیر روابط‌عمومی سازمان نظام پزشکی و رئیس بخش اورژانس بیمارستان سینا، درباره معیار اعلام این عدد جدید می‌گوید: «پزشکان برای مهاجرت از ایران و ادامه کار تخصصی خود در خارج از کشور نیاز به تأییدیه‌ای از سازمان نظام پزشکی دارند و معمولا هر وقت برای مهاجرت تصمیم قطعی بگیرند و بخشی از کارها را انجام دهند، سراغ این تأییدیه می‌آیند. این عدد سه هزار نفر براساس همین تأییدیه‌ها منتشر شده است». او دراین‌باره توضیح می‌دهد: «به طور کلی چهار دسته سراغ این تأییدیه می‌آیند: ۱-پزشکانی که در ایران درس خوانده و کار کرده‌اند و حالا قصد مهاجرت و ادامه کار در کشوری دیگر را دارند. ۲-پزشکانی که پیش‌از‌این مهاجرت کرده و حالا در کشور مقصد کار پزشکی پیدا کرده و نیاز به چنین تأییدیه‌ای دارند. ۳-پزشکانی که در یک کشور دیگر مشغول به کار شدند و حالا آن مؤسسه یا مرکز از نظام پزشکی ایرانی تأییدیه این پزشک را می‌خواهد. ۴- پزشکانی که قصد جدی برای مهاجرت دارند و تلاش خود را می‌کنند؛ اما ممکن است به هر دلیلی این مهاجرت رخ ندهد. پس آمار این چهار دسته در ۱۰ ماه گذشته سه هزار نفر بوده است»؛ اما تلاش برای مهاجرت سه هزار پزشک آن هم در ۱۰ ماه، تا چه اندازه غیرعادی است و شرایط در سال‌های پیشین به چه شکل بوده است؟ کرمان‌پور در پاسخ به این پرسش هم می‌گوید: «اینکه بگوییم مهاجرت به طور معناداری افزایش پیدا کرده، نیازمند کار آماری دقیقی است؛ ولی عدد و رقم بسیار بالاتر از سال‌های گذشته است». افزایش چشمگیر تعداد پزشکان متقاضی مهاجرت و خروج از ایران اما از کجا نشئت می‌گیرد؟ مدیر روابط‌عمومی سازمان نظام پزشکی دراین‌باره هم می‌گوید: «برای هر دانشجوی پزشکی در ایران سالانه حدود ۱۰ هزار دلار هزینه می‌شود. این دانشجو هفت سال درس می‌خواند و بعد هم دوره طرح خود را در یک منطقه محروم می‌گذراند و تجربه مفیدی کسب می‌کند. قطعا جذب این افراد برای هر کشوری می‌تواند مفید و جذاب باشد؛ اما موضوع اصلی این است که ما نباید به‌راحتی چنین سرمایه‌هایی را از دست دهیم. همین الان هفته‌ای حدود ۱۰ مطب تعطیل می‌شود که همین عدد به‌خوبی مشکلات جامعه پزشکی و پزشکان را نشان می‌دهد». آن‌طور که کرمان‌پور می‌گوید تخصص و توانایی پزشکان ایرانی، زمینه مهاجرت آنها به برخی کشورها را فراهم کرده که علاوه بر این امر، کم‌توجهی‌ها در داخل کشور هم بر این موضوع تأثیرگذار بوده و منجر به افزایش مهاجرت پزشکان شده است.
افزایش میل به مهاجرت اگرچه در تمام صنف و گروه‌های جامعه ایران دیده می‌شد؛ اما به نظر می‌آید در دوران همه‌گیری ویروس کرونا درباره کادر درمان و پزشکان بیشتر محقق شده است. در کنار خبر مهاجرت حدود سه هزار پزشک در ۱۰ ماه گذشته، دراین‌باره اخباری از افزایش چشمگیر دیگر گروه‌های درمانی هم منتشر شده است. درباره پرستاران از افزایش ۳۰۰درصدی مهاجرت سخن به میان آمده و این در حالی است که به گفته مسئولان پرستاری و درمانی، حدود ۶۰ هزار پرستار در ایران از ابتدای ورود کووید۱۹ تاکنون به کرونا مبتلا شده‌اند. در برخی از شهرها تا حدود ۵۰ درصد پرستاران کادر درمان به کرونا مبتلا شده‌اند که بیماری در تعداد زیادی از آنها شدید بوده و در بیمارستان‌ها بستری بوده‌اند و آسیب‌های زیادی را متحمل شده‌اند. پیش‌از‌این «محمد میرزابیگی»، رئیس نظام پرستاری دراین‌باره گفته بود: «چون پرستارها از کانال‌های مختلف مهاجرت می‌کنند، آمار دقیقی از میزان مهاجرت آنها وجود ندارد؛ ولی اقدام به مهاجرت ۳۰۰ درصد افزایش پیدا کرده. دو دلیل باعث افزایش مهاجرت پرستارها شده است ۱. جذابیت‌های مقصد ۲. مشکلات مبدأ». او در مقایسه شرایط پرستاران ایران و کشورهای پیشرفته هم گفته بود: «در کشور سوئد بسیاری از پرستارها در دوران پاندمی کرونا استعفا داده‌اند. ببینید سوئد کشوری است که به ازای هر هزار نفر ۹ پرستار دارد و حتی در این کشور با این تعداد پرستار به دلیل فشار کاری نیروهای‌شان استعفا می‌دهند. حالا خودتان ببینید چه فشاری روی پرستارهای ما وجود دارد، با این تعداد کم. در اینجا کارانه ۱۶۰هزار‌تومانی و ۲۰۰هزار‌تومانی هم شش ماه با تأخیر پرداخت می‌شود، در این شرایط پرستارها تصمیم به مهاجرت می‌گیرند».
پیش‌از‌این هم «سیدجلیل میرمحمدی‌میبدی»، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی، درباره آمار و دلایل مهاجرت پرستاران به خبرگزاری برنا گفته بود: «متأسفانه پاندمی کرونا همه کشورهای دنیا را درگیر خود کرده و بسیاری از کشورها به‌ویژه کشورهای اروپایی را با کمبود نیروی انسانی متخصص مواجه کرده است. مشکل این کشورها از‌جمله انگلیس، سوئد، دانمارک، آمریکا، فرانسه و... نه‌تنها در کمبود پرستار، بلکه در کمبود نیروی انسانی فنی است؛ بنابراین تلاش می‌کنند با لحاظ‌کردن مشوق‌های درخور‌توجه این کمبود را جبران کنند و این‌گونه است که عمده نیروهای فنی آنها را مهاجران به‌ویژه مهاجران کشورهای جهان سوم تشکیل می‌دهند تا گره از کار دولت کشورشان باز کنند». میرمحمدی‌میبدی درباره تعداد پرستارانی که مهاجرت کردند، هم گفته بود: «امروز براساس اطلاعات سازمان نظام پرستاری بالغ بر هزار نفر از پرستاران در این مدت کوتاه از کشور مهاجرت کردند، این پدیده مهاجرت در حالی اتفاق می‌افتاد که ما در سراسر کشور حدود صد هزار نیروی پرستار کمبود داریم و این معضل برای کشور بسیار آسیب‌زاست و قطعا دچار مشکل جدی خواهیم شد. البته این اتفاقات به عمل‌نکردن به وعده و وعیدهای مسئولان مرتبط برمی‌گردد». به نظر می‌آید کادر درمان ایران این روزها و به‌ویژه در دوران کرونا با مشکلات عدیده‌ای دست‌و‌پنجه نرم می‌کند و همین انبوه مشکلات و نبود توجه جدی به نتیجه تلاش آنها، میل به مهاجرت را افزایش داده است.
