اوج رشد قیمتی کالاهای صادراتی چه زمانی بود؟/ مروری بر پیشینه شاخص بهای کالاهای صادراتی در ایران

شاخص بهای کالاهای صادراتی (xpi) در ایران یکی از انواع شاخص‌های قیمت است که تغییرات سطح عمومی قیمت‌های کالاهای غیرنفتی صادراتی را بر اساس قیمت فوب نشان می‌دهد. با توجه به این که در تهیه این شاخص قیمت ارزی کالاهای صادر شده به قیمت ریالی تبدیل می‌شود، تغییرات شاخص بهای کالاهای صادراتی بیانگر تغییرات قیمت کالاهای صادر شده در بازارهای جهانی و نوسان نرخ ارز خواهد بود. هدف بررسی و محاسبه شاخص، نشان دادن نوسان و تغییرات قیمت کالاهای غیرنفتی صادر شده توسط صادرکنندگان نیز است. به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از ایسنا، بررسی تغییرات شاخص کالای کل بهای کالاهای صادراتی در ایران طی ۱۹ سال گذشته نشان می‌دهد که این شاخص از حدود ۱۲.۱ به ۲۳۲.۲ افزایش یافته که حاکی از رشد ۲۲۰ واحدی آن خواهد بود. همچنین درصد تغییرات و به عبارتی تورم کالاهای صادراتی از سال ۱۳۷۶ تاکنون از این حکایت دارد که بالاترین درصد در سال ۱۳۹۱ با نرخ ۱۲۴.۱ درصد ثبت شده است. این در حالی است که در این سال نوسان ارزی شدیدی در بازار ارز ایران اتفاق افتاد به گونه‌ای که در دهه ۱۳۹۰ بالاترین سطح رشد دلار در سال ۱۳۹۱ ثبت شده است.

آمارهای بانک مرکزی از این حکایت دارد که در سال ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۵ درصد تغییرات شاخص بهای کالاهای صادراتی در ایران کاهشی شد به طوری که از حدود ۲۱.۸ در سال ۱۳۹۲ با افت بیش از ۲۱ درصدی به منفی ۰.۵ در سال ۱۳۹۳، منفی ۱۶ درصد در ۱۳۹۴ و منفی ۲.۷ در سال ۱۳۹۵ رسیده است.

اما پیشینه شاخص بهای کالاهای صادراتی در ایران به سال ۱۳۳۸ برمی‌گردد. در تجدید نظر سال ۱۳۶۹، گروه کالاهای صادراتی مشمول شاخص بهای عمده فروشی کالاها در ایران حدود ۲۰ رقم کالا را در بر گرفته و شامل فرش دستباف، تعدادی از محصولات کشاورزی سنتی نظیر زعفران و پسته بود. با توجه به افزایش میزان صادرات غیرنفتی این شاخص به عنوان یک شاخص مستقل و در سال ۱۳۷۶ مورد تایید بانک مرکزی قرار گرفت.

بررسی شاخص بهای کالای صادراتی از سال ۱۳۷۶- ۱۳۹۵