سامانه «کنترل اصالت»، پایانی بر جولان محصولات تقلبی و قاچاق

حاجی محمودی، معاون غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی تهران ضمن بیان اینکه کالاهای قاچاق با اجناس تقلبی تفاوت دارد، اظهار داشت: اکثر مردم اجناس تقلبی و کالاهای قاچاق را مترادف هم دانسته و خطرات مصرف این گونه کالاها را معادل هم در نظر می‌گیرند، این در حالی است که از نظر ارگان‌های نظارتی بین کالای قاچاق و اجناس تقلبی، تفاوت جدی وجود دارد.

وی ادامه داد: آن دسته از کالاهایی که از مبادی غیر رسمی وارد کشور شده و نسبت به چرخه تامین و نگهداری آن‌ها نمی‌توان اطمینان خاطر حاصل نمود، کالاهای قاچاق هستند ولی در مقابل اجناس تقلبی با کپی‌برداری از برند‌های اصلی تولید شده و با برچسب جعلی در بازار عرضه می‌شوند. در بیشتر اوقات می‌توان رد محصولات تقلبی را در کارگاه‌های زیرپله‌ای گرفت که متاسفانه پدیده فراگیری است.

حاجی محمودی با بیان اینکه کالاهای تقلبی از مخاطرات سلامت جامعه به شمار می‌آید، اظهار داشت: درصد بسیاری از محصولاتی که به صورت غیر قانونی و غیر اصیل در کشور وجود دارند، کالاهای تقلبی هستند، نه کالاهای قاچاق. البته گاهی اوقات برای تهیه کالاهای قاچاق نیز به منظور کسب سود بیشتر از مواد اولیه تقلبی استفاده می‌شود.

این مقام مسئول در خصوص اقدامات دولت برای کاهش مصرف محصولات تقلبی و قاچاق در حوزه بهداشت و درمان گفت: یکی از خدمات دولت یازدهم در حوزه بهداشت و درمان، راه‌اندازی سامانه «کنترل اصالت»  بوده که بر اساس آن الصاق برچسب اصالت بر روی فرآورده‌های سلامت‌محور وارداتی از جمله تجهیزات پزشکی، داروها، مواد غذایی، مکمل‌ها و لوازم آرایشی بهداشتی الزامی شده است.

وی  افزود: سامانه کنترل اصالت این امکان را در اختیار مصرف‌کننده قرار می‌دهد که استاندارد بودن زنجیره تامین محصولات را که شامل تولید، توزیع و عرضه آن می‌شود را کنترل کند. البته بر اساس شیوه عملکرد این سامانه وجود برچسب اصالت بر روی کالا به تنهایی قابل اعتماد نیست و برای کسب اطمینان از اصالت فرآورده وارداتی باید اطلاعات بر روی برچسب توسط مصرف‌کننده و از طریق سامانه پیامکی 20008822 استعلام و تایید گردد.

چالش‌های مبارزه با قاچاق کالاهای بهداشتی و دارویی  

معاون غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی تهران در خصوص چالش‌های موجود در امر مبارزه با قاچاق کالا گفت: یکی از چالش‌های اصلی، تقاضای مردم است که این مسئله بسیار عجیب به نظر می‌رسد. برای نمونه مدتی قبل، گشت نظارتی وسیعی جهت جمع‌آوری کالاهای قاچاق و تقلبی از بازار لوازم آرایشی بهداشتی ترتیب داده شد که همین امر موجب خالی شدن مغازه‌ها و در نهایت اعتراض مردم شده بود و این مسئله نشان می‌دهد که کالاهای تقلبی مشتریان پروپاقرصی دارد.  

وی با تاکید بر نقش مردم به عنوان پایه و اساس هر نظارتی بیان داشت: اگر مردم هر کالای ارزان و بی‌کیفیتی را مصرف نکنند و بین کالاهای تقلبی و اصیل تفاوت قائل باشند، بساط این گونه کالاهای غیراصیل برچیده می‌شود. آمار افزایش انواع مختلف بیماری‌های غیرواگیردار نشان‌دهنده این است که به موضوع کالاهای تقلبی باید جدی‌تر پرداخت.

حاجی محمودی تفاوت محصولات اصیل و قاچاق را این گونه ابراز داشت: برای ورود محصولات وارداتی به کشور در درجه اول کارشناسان محل تولید کالا در کشور خارجی را پس از بررسی، تایید می‌کنند، سپس گواهی بهداشت از کشور مبدا ارسال شده و در واقع با این اقدام، آن کشور مسئولیت کالا را می‌پذیرد و سلامت آن را تضمین می‌کند. این شرایط به هیچ وجه برای محصولات قاچاق رعایت نمی‌شود بنابراین کالاهای قاچاق کالاهای بی‌هویتی هستند که مبدا آن ناشناخته و هیچ نهادی مسئولیت آن را بر عهده نمی‌گیرد.

وی ضمن انتقاد از برخی مسئولان که کالای قاچاق را یک سرمایه ملی می‌دانند و در صدد راهکاری برای استفاده از آن هستند، بیان کرد: برای این دسته از مسئولان، تصمیم‌گیری برای کالای قاچاق مکشوفه سخت است، در حالی که وزارت بهداشت به عنوان متولی سلامت جامعه ورود مجدد کالاهای قاچاق در چرخه سلامت مردم را صحیح ندانسته و این مسئله را تهدیدی برای سلامت جامعه می‌داند.

معاون غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی تهران در پایان گفت: اختلاف نظر در بین دستگاههای نظارتی در برخورد با کالای قاچاق همیشه وجود داشته به طوریکه در برخی اوقات از سازمان غذاو دارو این انتظار وجود دارد که با انجام یک آزمایش ساده اعلام کند کالای قاچاق قابلیت استفاده دارد یا خیر؛  این در حالی است که مبدا، محل انبارش و نگهداری کالا مشخص نیست و برگه آنالیز کالا وجود ندارد و در این شرایط نمی‌توان صرفا با انجام یک سری آزمایشات کالای قاچاق را قابل مصرف اعلام کرد چرا که انجام آزمایشات تنها حلقه کوچکی از کل زنجیره تامین کالاهای اصیل است.