فرصت طلایی برای صنعتی‌سازی مسکن

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از تعادل ، صاحب‌نظران در این خصوص معتقدند، یکی از بزرگ‌ترین موانع اجرای صنعتی‌سازی در ایران عدم قیمت‌گذاری صحیح است. از آنجایی‌که سازنده در قبال اجرای صنعتی‌سازی سود بالاتری کسب نمی‌کند از کیفیت و اجرای کار کاسته و به سمت سنتی‌سازی پیش می‌رود. درحقیقت باید گفت، صنعتی‌سازی به دلیل حاشیه سود اندک فاقد حامیان سرسخت در بین انبوه‌سازان و کارفرمایان است.

البته در این میان نباید سوء‌مدیریت را نادیده گرفت. متاسفانه اجراهای ناصحیح و استفاده از برند صنعتی‌سازی بر ساختمان‌هایی که فاقد هر نوع صنعتی‌سازی هستند، خط بطلانی بر اهمیت و ارزش صنعتی‌سازی در ایران کشیده است.

درواقع فعالان عرصه صنعتی‌سازی دغدغه دارند که اجرای ناصحیح و عدم توجیه اقتصادی باعث کمرنگ‌تر شدن این مقوله در ایران باشد. این نگرانی از آنجا بیشتر تشدید می‌شود که قیمت آن دسته از مصالح ساختمانی که به‌عنوان فناوری‌های نوین مطرح است، افزایش نجومی یافته، بنابراین کارشناسان معتقدند برای اینکه صنعتی‌سازی راکد و متوقف نماند، باید از سوی دولت مشوق‌هایی به واحدهای تولید فناوری‌های نوین اختصاص یابد.

در حال حاضر بسیاری از انبوه‌سازان و کارفرمایان پیشرو در عرصه صنعتی‌سازی منتظر حمایت‌های جدی و عملی در مقوله حل مشکلات پیشرو صنعتی‌سازی هستند. این عده معتقدند، با رشد میزان حجمی و کیفی صنعتی‌سازی در ایران رسیدن به دستاوردهای بزرگی در مقوله بهینه‌سازی مصرف انرژی، افزایش عمر و استحکام ساختمان و کاهش مدت‌زمان سوءهزینه ساخت‌وساز دور از ذهن نخواهد بود.

براساس آمارهای به دست آمده از مرکز آمار ایران پروانه‌های صادرشده در تهران برای احداث ساختمان‌های مسکونی برحسب نوع اسکلت و مصالح عمده به‌کاررفته در بنای (زمستان 94) نشان می‌دهد 31.4 درصد این پروانه‌ها برای احداث ساختمان‌های اسکلت فلزی و 68.4 درصد برای احداث ساختمان‌های بتن آرمه و 0.2 درصد برای احداث ساختمان‌هایی با سایر مصالح است.

و همچنین تعداد پروانه‌های صادرشده در کل کشور برای احداث ساختمان‌های مسکونی برحسب نوع اسکلت و مصالح عمده‌ به‌کاررفته در بنای (زمستان 94) نشان می‌دهد 18.7 درصد این پروانه‌ها برای احداث ساختمان‌های اسکلت فلزی و 57.7 درصد برای احداث ساختمان‌های بتن آرمه و 21.7 درصد برای احداث ساختمان‌هایی آجر و آهن و ؟؟؟ درصد برای احداث ساختمان‌هایی با سایر مصالح است.

بر اساس این آمارها حدود 6 هزار و 294 فقره اسکلت با ترکیب آجر و آهن، 46 فقره اسکلت از آجر و چوب و حدود 495 اسکلت با بلوک سیمانی در کل کشور ساخته می‌شود که به عقیده متولیان این امر با ورود ایران به عرصه صنعتی باید به نزدیک صفر برسد؛ زیرا این واحدها به‌هیچ‌ عنوان عمر و استحکام بالایی ندارند.

 دلیل مهجوری صنعتی‌سازی

در این زمینه فرشید پورحاجت، دبیر کانون سراسری انبوه‌سازان با بیان اینکه مشکل عمده عدم اجرای صنعتی‌سازی در ایران ریزدانگی ساختمان‌ها است، گفت: صنعتی‌سازی نیازمند حجم گسترده از ساختمان است. مسکن مهر فرصت مناسبی برای صنعتی‌سازی بود که متاسفانه این مقوله به‌صورت تمام و کمال در آن اجرایی نشد. پور حاجت گفت: منابع کشور در روش‌های صنعتی بیش از 30 درصد صرفه‌جویی و توجیه اقتصادی دارد.

وی با بیان اینکه در حال حاضر دیدگاه‌ها نسبت به انجام مقوله صنعتی‌سازی بسیار متفاوت است، گفت: از یک‌سو متولیان امر این مقوله را از نظر فناوری تایید و صحبت‌هایی از حمایت‌های مالی می‌کند، درحالی‌که این مقوله تقاضای چندانی از سوی متقاضیان ندارد. اما ناگفته نماند که سرمایه‌گذاران خارجی طرفدار اجرای آن در ایران هستند. به نظر می‌رسد دلایل این تناقض‌گویی‌ها و مهم‌ترین دلیل مغفولیت صنعتی‌سازی عدم توجه به مقوله فرهنگ است.

دبیر کانون سراسری انبوه‌سازان در این خصوص افزود: موانع فرهنگی، عدم سود مناسب و خواب بیش ‌از حد سرمایه، نبود حمایت‌ها و دانش علمی و دانشگاهی باعث شده کشور ما با این حجم ساخت ‌و ساز و دانش حرفی برای گفتن در مورد صنعتی‌سازی در جهان نداشته باشد.

وی ادامه داد: مقوله صنعتی‌سازی می‌تواند به‌نوعی، بسترساز رقابت برای تولید باکیفیت ساختمان باشد. برای رسیدن به کیفیت مطلوب در عرصه اجرای ساخت‌وساز باید به مقوله صنعتی‌سازی به شکل قانون و اجبار توجه داشت. پورحاجت با بیان اینکه افزایش قیمت در ساخت‌وساز صنعتی در تمام جهان توجیه شده است، گفت: تکنولوژی هزینه دارد و نباید تصور کرد بدون هزینه شهرهای ما دارای ساختمان‌های با عمر طولانی و باکیفیت شوند؛ و اگر انبوه‌سازی ادعای اجرای صنعتی‌سازی بدون افزایش قیمت را داشت باید به این صنعتی‌سازی مشکوک بود.

وی گفت: دوران رکود مسکن می‌تواند به‌نوعی دوران طلایی صنعتی‌سازی محسوب شود. در حال حاضر شهرهای ما ویترین بزرگی از مصالح ساختمانی است و استفاده از فناوری‌های روز دنیا می‌تواند به این ویترین غنا، هویت و دوام ببخشد. باید دقت داشت صنعتی‌سازی به‌خودی‌خود امر مقدسی به شمار نمی‌رود این مقوله بهترین پاسخ برای شرایط خاص اقتصادی، اجتماعی و جمعیتی است؛ و تا زمانی که جامعه‌یی نیاز آن را عمیقاً احساس نکند توجیه اقتصادی و فنی آن غیرقابل‌پذیرش خواهد بود. پور حاجت درنهایت گفت: ایجاد کانون صنعتی‌سازی در مجلس یکی از راه‌حل‌های مطلوب برای تغییر نگرش و اراده است.

 دوری ایران از قافله صنعتی‌سازی

کسری امیری راد، بازرس کانون سراسری انبوه‌سازان کشور با بیان اینکه صنعتی‌سازی برای انبوه‌سازان به دلیل اجرای محدود، رکود مسکن و عدم فرهنگ‌سازی صرفه اقتصادی ندارد گفت: تهیه ابزار و قالب‌های صنعتی‌سازی نیازمند پروژه‌های وسیع است و اجرای پروژه‌های محدود به سود انبوه‌ساز نیست. امیری راد گفت: عدم توجه به مقوله کیفی‌سازی باعث شده بیشتر خریداران و مصرف‌کنندگان ایرانی به مترمربع و زیبایی ساختمان بیشتر از کیفیت و صنعتی‌سازی اهمیت دهند.

عضو هیات‌مدیره و خزانه‌دار انجمن انبوه‌سازان استان مرکزی گفت: در حال حاضر بیشتر متولیان مفهوم صنعتی‌سازی را مطلوب و اما حضور صنعت گران این عرصه را نامطلوب و نابجا می‌دانند. برای روشن‌تر شدن این موضوع باید بگویم گسترش صنعتی‌سازی بدون حمایت انبوه‌سازان اتفاق نمی‌افتد.

وی بابیان اینکه اقدامات انجام‌شده در کشور درخصوص صنعتی‌سازی نیمه‌تمام بوده گفت: اجرای دقیق صنعتی‌سازی نیازمند ایجاد زیرساخت‌های متعددی از جمله ارائه وام‌های تجهیزات، ایجاد کارخانه‌های تولید قطعات پیش‌ساخته، به‌روز کردن تکنولوژی و آشنایی و تجربه مهندسان است. امیری راد گفت: ایران همچنان از قافله صنعتی‌سازی عقب‌مانده و بسیاری از ساخت‌وسازهای کشور به شکل کاملاً سنتی و به دست افراد غیرمتخصص ساخته می‌شود.

عضو هیات‌مدیره و خزانه‌دار انجمن انبوه‌سازان استان مرکزی با ابراز تاسف از عدم توجه دولت به انبوه‌سازان گفت: هر وزیری در بدو ورود به بدنه دولت اجرای صنعتی‌سازی را سرلوحه فعالیت خویش لحاظ می‌کند اما بعد از مدت کوتاهی این حوزه به ورطه فراموشی کشیده می‌شود زیرا در خصوص اجرای آن اعتقاد و عزم جدی وجود ندارد.

امیری راد افزود: بعد از گذشت سه سال از دولت یازدهم هنوز اراده‌یی قوی از سوی وزیر راه و شهرسازی برای بهبود و پیشرفت وضعیت صنعتی‌سازی دیده نمی‌شود و وزیر همچنان خود را وزیر راه می‌داند تا وزیر راه و شهرسازی. وی تاکید کرد: مسوولان و متولیان امر باید بدانند موفقیت در مقوله صنعتی‌سازی نیازمند توجه و اطمینان به بخش خصوصی و انجمن‌ها است.

بازرس کانون سراسری انبوه‌سازان کشور با بیان اینکه انبوه‌سازان و کارخانه‌های تولید تجهیزات نوین نیازمند تسهیلات هستند گفت: تسهیلات تشویقی می‌تواند انگیزه تولیدکنندگان و انبوه‌سازان را افزایش دهد. وی گفت: بطورکلی توجه به مقوله صنعتی‌سازی نیازمند دیدگاه عملی و اجرایی یکپارچه در بدنه مدیریت کلان کشور و دستگاه‌های دولتی و اجرایی است. وزارت راه و شهرسازی، شهرداری‌ها و نظام‌مهندسی باید با همدلی، هماهنگی و وضع مقررات فنی یا تکمیل آن نسبت به صنعتی‌سازی ساخت‌وساز قدم‌های بلندی بردارند؛ زیرا گام‌های کوتاه در این مقوله دیده نمی‌شود.